Μετά την Επανάσταση του 1821, και μέχρι του 1867 που κατασκευά-στηκε η πρώτη σιδηροδρ. γραμμή από Αθήνα στον Πειραιά, η Ελλάδα δεν ήξερε το σιδηρόδρομο. Αλλά και από το 1867 ως το 1880 δεν έγινε άλλο έργο σιδηροδρομικό. Η κυβέρνηση του Χαρ. Τρικούπη ήταν εκείνη που με διαδοχικούς νόμους ξεκίνησε τη δημιουργία σιδηροδρ. δικτύ-ου στη χώρα. Την τεχνική επίβλεψη των έργων αυτών ανέλαβαν κυρίως ξένοι μηχανικοί, αφού στην Ελλάδα υπήρχαν ελάχιστοι και δεν υπήρχαν υπηρεσίες του δημοσίου αρμόδιες για τέτοιου είδους έργα και κατάλληλα στελεχωμένες από Έλληνες επιστήμονες και τεχνοκράτες της εποχής εκείνης.
Μεταξύ των νόμων εκείνων, ήταν και ο Ν. ΑΨΝΓ΄/7.4.1889 (ΦΕΚ. 92/12.4.1889 «Περί κατασκευής και εκμεταλεύσεως σιδηροδρομικής γραμμής από Διακοπτού εις Καλάβρυτα». Ο νόμος υπογραφόταν από τους υπουργούς: Χ. Τρικούπη Οικονομικών, Σ. Δραγούμη Εσωτερικών και είχε 7 άρθρα. Στο άρθρο 6 γίνεται εξουσιοδότηση στον Υπουργό των Οικονομικών για συνομολόγηση δανείου 1.000.000 δρχ., το οποίο ανέβηκε σε 2.500.000 το 1891, με εξασφάλιση της πληρωμής αυτού από τις προσόδους της γραμμής και υποθήκης αυτής. Το δάνειο θα προοριζόταν για την κατασκευή και τις αποζημιώσεις των τυχόν ζημιωθέντων δικαιούχων. Σύμφωνα με τον Ηλ. Λιακόπουλο (Κώδιξ της Ελλην. Νομοθεσίας…, Δάνεια Εθνικά, Αθήναι 1893, σ. 539 και 547) αυτό το δάνειο δεν πραγματοποιήθηκε.
Συνημμένη του νόμου αυτού είναι η «Σύμβασις περί της χρήσεως της Σιδηροδρομικής γραμμής πλάτους 0,75 εκ Καλαβρύτων εις Διακοπτόν». Η σύμβαση αυτή αποτελείται από 11 άρθρα, φέρει ημερομηνία 10.3.1889 και υπογράφεται από μέρους της Κυβέρνησης από τους Χ. Τρικούπη ως προέδρου του Υπουργ. Συμβ. και Υπουργού των Οικονομ. και Σ. Δραγούμη ως υπουργού των Εσωτερικών, ενώ από πλευράς της εταιρίας των Σιδηροδρόμων υπογράφεται από τον Ν. Σιμόπουλο. Από τους ιδίους υπογράφεται και η επίσης στον ίδιο νόμο συνημμένη «Συγγραφή υποχρεώσεων» η οποία αποτελείται από 4 άρθρα και φέρει την ίδια ημερομηνία.
Η γραμμή αυτή «επί βραχώδους και αποκρήμνου εδάφους με κλίσεις μέχρι 145%» θα είχε πλάτος 0,75 μ., μήκος 22 χιλιόμετρα και η εκμετάλλευσή της παρεχωρείτο για 92 χρόνια στην Εταιρεία των Σιδηροδρόμων Πειραιώς-Αθηνών-Πελοποννήσου.
Μεταξύ των υποχρεώσεων της εταιρείας κατασκευής ήτα και η κατασκευή «μετά των απαιτουμένων επίπλων»: Ενός σταθμού εις Καλάβρυτα, περιέχοντος 4 δωμάτια. Μιας στάσεως εις Ζαχλωρού. Δύο φυλακίων. Ενός μικρού εργοστασίου επισκευών περιέχοντος σιδηρουργείον μετά των εξαρτημάτων του. Μιας αποθήκης ατμαμαξών και αμαξών εις Διακοπτόν. Η κατασκευή τηλεφωνικής ή τηλεγραφικής γραμμής. Η προμήθεια τουλάχιστον: τριών ατμαμαξών, τεσσάρων αμαξών μετά διαμερισμάτων για αποσκευές, αμαξών μικτών Α΄ και Β΄ θέσεως, Εξ φορτηγίδων κλειστών, τεσσάρων βαγονίων ανοικτών, τριών αμαξών για τη συντήρηση της γραμμής.
Η κατασκευή της άρχισε το 1889 και παρεδόθη στην κυκλοφορία στις 10.3.1896 με συνολικό μήκος 22.345 μ. Και το κράτος δαπάνησε γι’ αυτήν το ποσό των 2.873.000 δρχ. Αξιοσημείωτο είναι το εξής: «Εκ των εισπράξεων η εταιρεία θα εκράτει 2.500 δρχ. κατ’ έτος [άρθρο 7 της Σύμβασης] δι’ έκαστον εν χρήσει χιλιόμετρον εκ των ακαθαρίστων εισπράξεών της, το δε επί πλέον θα διενέμετο εξ ημισείας μεταξύ κράτους και εταιρείας. Το ποσό τούτο των 2.500 δρχ. κατά χιλιόμετρον ηυξήθη δια του Ν. ΒΤΜΑ΄/ 8.8.1895 εις 4.000 δρχ. Το κράτος ατυχώς δι’ εαυτό, αλλά προ παντός δια την επιχείρησιν-διότι δι εαυτό δεν πρέπει να επιζητή κέρδη προκειμένου περί επιχειρήσεων κοινωφελών και εξυπηρετικών της εθνικής οικονομίας-ουδέποτε έλαβέ τι καθ’ όσον αι εισπράξεις της γραμμής ουδέποτε έφθασαν το ποσόν όπερ εδικαιούτο η εταιρεία να εισπράξη, δηλ. των 2.500 δρχ. κατά χιλιόμετρον…» (Τεχν. Επετηρίς, τ. α΄, τ. Ι, σ. 323).
Με το Ν. ΑΩΜ΄/ 30.5.1890 (ΦΕΚ. 122/31.5.1890) δόθηκε η δυνατότητα στην κυβέρνηση να επεκτείνει τη γραμμή Διακοφτού Καλαβρύτων μέχρι την Τρίπολη. Ο νόμος στο άρθρο 3 ορίζει ότι ο Υπουργός των Οι-κονομ. θα μπορούσε να εκδώσει ή να συνομολογήσει δάνειο μέχρι 3.900.000 δρχ. Σύμφωνα όμως με τον Ηλ. Λιακόπουλο (Κώδιξ της Ελλην. Νομοθεσίας…, Δάνεια Εθνικά, Αθήναι 1893, σ. 539 και 549) αυτό το δάνειο δεν πραγματοποιήθηκε. Ο νόμος αυτός είχε 5 άρθρα, ημερομηνία 30.5.1890 και υπογραφόταν από τους υπουργούς: Χ. Τρικούπη Οικονομικών και Σ. Δραγούμη Εσωτερικών.
Ο σιδηρόδρομος αυτός μήκους 90 χιλιομέτρων θα περνούσε από το Χάνι της Κερτέζης, Καστέλι, Μαζέϊκα, Φίλια, Χάνι Δάρα, Λεβίδι και Αρχαία Μαντινεία.
Τελικά αυτή η επέκταση δεν πραγματοποιήθηκε.
Πηγή:
Τεχν. Επετηρίςτης Ελλάδος, τ. Α΄, τ. 1. Αθήναι 1935.
Κώδιξ της Ελλην. Νομοθεσίας… Δάνεια Εθνικά. Αθήναι,1893.
Γκέρμπεσι ( Προφήτης Ηλίας ) Αχαΐας 