Σε συνέχεια ανάρτησης στο παρόν blog από 3 Αυγούστου 2018, προσθέτω τα εξής:
Στις 25 Ιανουαρίου 1820 ο Αλιάμπεης [Ισλάμπεης] Κονιντζέντης[;] υπέγραψε ομολογία ότι έλαβε δάνειο 7.415 ταλήρων από τον Ιωάννη. Παπαρρηγόπουλο με την υπόσχεση να του τα πληρώσει μετά ένα χρόνο, και έβαλε υποθήκη το χωριό του Χαλανδρίτσα που βρισκόταν στην Παλαιά Πάτρα. Επίσης υπήρξε όρος πριν πωλήσει τα λάδια, τη σταφίδα κ.λ. να ρωτάει τον Ι. Παπαρρηγόπουλο αν επιθυμεί να τα αγοράσει.
Στις 16 Μαΐου 1829 ο Ι. Παπαρρηγόπουλος έστειλε επιστολή προς τον προσωρινό Κόνσολα της Ρωσίας Κ. Καλογεράκη, με την οποία τον καθιστά επίτροπόν του δια να ζητήσει τα δικαιώματά του από το χωρίον Χαλανδρίτσα το οποίο ανήκει σ’ αυτόν, επειδή του το παρεχώρησε ο χρεώστης του Ισλάμπεης [Αλιάμπεης;] και του χαρεμιού του.
Στις 16 Μαΐου 1829 ο Καλογεράκης έστειλε επιστολή προς τον Προσωρ. Διοικητή Πατρών, γνωριζοντάς ότι είναι επίτροπος του Παπαρρηγόπουλου, και ζητεί να δώσει ο Διοικητής διαταγές στους προεστώτας του χωριού Χαλανδρίτσα ώστε ν’ αναγνωρίσουν τον Παπαρρηγόπουλο ως κύριο του χωριού και να διαφυλαχθούν τα εισοδήματα και τα δέντρα αυτού του χωρίου.
Ο Διοικητής Αξιώτης στις 17 Μαΐου ανέφερε προς τον Κυβερνήτη όλα τα παραπάνω με την προσθήκη ότι κατά τη γνώμη του η Χαλανδρίτσα δόθηκε στον Παπαρρηγόπουλο για νοίκιασμα έως να εξοφλήσει το χρέος και όχι για ιδιοκτησία του.
Αναφορά προς τον Κυβερνήτη έστειλε και ο Ι. Παπαρρηγόπουλος στις 16/28 Οκτωβρίου, αναφέροντας όλο το ιστορικού του δανείου και της υποθήκης, και ζητεί την άδεια να παραλάβει την Χαλανδρίτσα, και αν αυτό δεν αρκούσε για την εξόφληση του δανείου να μπουν σε μεσεγγυούχο τα κτήματα του Ισλάμπεη στη Βοστίτσα.
Στις 16/18 Ιουλίου 1830 εδόθη έγγραφο από τον Μουλαφάμπεϊ Καπουντζίμπαση και Βοεβόδα των Πατρών, εις το οποίον φανερώνει ότι επειδή απέθανε ο Αλή Ναϊλήμπεης εις εκ των προκρίτων της Ναυπάκτου και εξουσιάζων το ήμισυ του τσιφλικιού Χαλανδρίτσα, οι κόρες του Χατζιτζέ και Χαββά έλαβαν 15 χιλιάδες γρόσια διαδοχικώ δικαιώματι δια τους τόπους περίπου οκτώ ζευγαριών στο μισό του αναφερομένου τσιφλικιού, το οποίο δόθηκε σε αυτές.
Έγγραφο με την ίδια ημερομηνία 16/28 Ιουλίου το οποίο υπογράφει ο Σουλεϊμάν Σαδική Σιλιχδάρης, αποδεικνύει ότι οι κυρίες Χατζιτζέ και Χαββά κόρες του αποθανόντος Αλήμπεη, οι οποίες πήραν διαδοχικώ δικαιώμαται το ήμισυ του κτήματος ονομαζομένου Χαλανδρίτσα, επλήρωσαν τα βασιλικά δικαιώματα και είναι ελεύθερες να το νέμωνται.
Σε διακοίνωση με ημερομηνία 20 Αυγούστου 1830 η Γερουσία αναφέρει προς τον Κυβερνήτη τη γνώμη της για το χωριό Χαλανδρίτσα. Ζητάει δηλαδή μέχρι να συσταθεί η περί των εθνικών κτημάτων επιτροπή να εξετάσει η Κυβέρνηση αν ο Οθωμανός ήταν κύριος της Χαλανδρίτσας και την γνησιότητα της υποθήκης και των λοιπών εγγράφων του Παπαρρηγόπουλου. Στη συνέχεια να θεωρείται ο Παπαρρηγόπουλος απλός επιστάτης στο κτήμα αυτό, να πληρώνει τη «δεκάτη» και τα υπόλοιπα δύο δέκατα να μένουν ως υποθήκη στην Εθνική Χρηματ. Τράπεζα.
17 Δεκεμβρίου 1830. Έγγραφο του Διοικητή Πατρών Αξιώτη προς τον Κυβερνήτη, αναφέρει ότι από πληροφορίες που πήρε από τους κατοίκους της Χαλανδρίτσας, το χωριό ήτο μερική ιδιοκτησία, το ένα μέρος της οποίας ανήκε στον Διαμάντμπεην Ναυπακτίτη, άλλο μέρος ανήκε στον Σουλουμπαϊράμη Πατραίο και το υπόλοιπο μέρος στον Τζιτζίμπεη Πατραίο επίσης. Είχαν δε και οι Χριστιανοί μια μικρή ιδιοκτησία. Περιγράφει δε τα σύνορα του χωριού, την έκταση και τα προϊόντα και αναφέρει ότι απ’ όσα του μετέφεραν οι κάτοικοι, οι εν λόγω οθωμανοί ιδιοκτήτες δεν είχαν πρόθεση να το πωλήσουν.
Πηγή: ΓΑΚ.
Σημείωση: Το κείμενο υπόκειται στους περιορισμούς της νομοθεσίας περί πνευματικής ιδιοκτησίας.
Γκέρμπεσι ( Προφήτης Ηλίας ) Αχαΐας 