Περί Μποζίκηδων συνέχεια…

Αγαπητέ φίλε αναγνώστη,

Μεταξύ των εκλεκτών διαδικτυακών «φίλων» μου είναι και ο κος Παναγιώτης Μπουζικάκος, ο οποίος είχε την ευγένεια να με πληροφορήσει (δεδομένου ότι στοπαρελθόν είχα αναρτήσει κάποια άρθρα για τους Μποζίκηδες), ότι κατά το μόλις περασμένο έτος 2017, δημιουργήθηκε ο «ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ – ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΤΩΝ ΚΑΛΛΟΝΙΩΝ ΤΗΣ ΑΠΟΣΚΙΕΡΗΣ ΜΕΣΑ ΜΑΝΗΣ «Η ΠΑΝΩΡΙΑ ΒΟΖΙΚΗ».

Μαζί με την δικαστική αυτή απόφαση, μου στάλθηκε και το καταστατικό, στο οποίο διάβασα ότι στους πολύ σημαντικούς σκοπούς αυτού του συλλόγου, συγκαταλέγεται και «…- Η ιστορική έρευνα και η συγγραφική έκδοση σχετικά με τους Καλλονιούς αλλά και την Βυζαντινή οικογένεια των Βοζίκιδων, ανά τους αιώνες, και όπου αυτοί έδρασαν και δραστηριοποιήθηκαν…».

Απάντησα λοιπόν στον κο Μπουζικάκο:

Καλησπέρα κε Μπουζικάκο! Καλές γιορτές! Καλή επιτυχία στο σύλλογό σας! Διάβασα ο,τι μου στείλατε. Βέβαια δεν γνωρίζω από που έχετε την πληροφορία ότι το επώνυμο Μποζίκης είναι Βυζαντινής προέλευσης…

Και ο κος Μπουζικάκος μου απάντησε:

Στο βιβλίο »ΕΛΛΗΝΟΜΝΗΜΩΝ Η ΣΥΜΜΙΚΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ αριθμός 1»,Ιανουάριος 1843 στις σελίδες 297 και 298 γράφεται: Κατάλογος συνταχθείς υπό του συνετωτάτου και γενναιοτάτου κυρίου Θωμά Κελσίου (Celsi) αρίστου προνοητού του στόλου των εξοχοτάτων Ενετών,περιλαμβάνων πάντας τους δυστυχείς ευπατρίδας,οίτινες έφυγον εκ της αθλίας Κωνσταντινουπόλεως μετά την υποδούλωσιν αυτής και ήλθον πανοικεί εις την Χίον επί των κατέργων του ηγεμόνος Δορίου του Γενουηνσίου και υπό του ειρημένου γενναίου Κελσίου μετεκομίσθησαν εις την ημετέραν πόλιν Χανιά,και έπειτα τινές μεν απήλθον προς τον Μακαριώτατον Πάπαν,τινές δε εις την Πελοπόννησον και την νήσον Κέρκυραν κτλ,και άλλοι κατεμειναν εις τας πόλεις της Κρήτης.Συνετάχθη δε ο παρών κατάλογος εν έτει 1453 εξ επιταγής του ειρημένου κυρίου προνοητού καθ ην έλαβεν εξουσίαν παρά της εξοχωτάτης συγκλήτου,ίνα δοθεί εις τους πτωχούς τούτους ευπατρίδας η προσήκουσα καθημερινή διατροφή και υπεγράφη διά χειρός εμού Βαρθολομαίου Φλωριανού δημοσίου γραμματέως τή 29 Μαίου 1453.- Μεταξύ αυτών που αναφέρονται στον κατάλογο ειναι και τα ονόματα των Βυζαντινών αρχόντων Αχιλλέα, Δημητρίου και Θεοδώρου Μπουζίκη, οι οποίοι αμέσως κατέφυγαν στο Ναύπλιο.

Στο βιβλίου του ο E.GERLAND »HISTOIRE DE LA NOBLESSE CRETOISE» AU MOYEN AGE.PARIS ERNEST LEROUX,EDITEUR 28,RUE BONAPARTE,28 1907. (E.GERLAND »ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΙΚΗΣ ΕΥΓΕΝΕΙΑΣ» AU MOYEN AGE. ΠΑΡΙΣΙ ENEST LEROUX,EDITEUR 28,Βασιλιά Βοναπάρτη 28.1907) Στις σελίδες 172,173 174,175,176,γράφει:Ο παρών κατάλογος έγινε εν έτει 1453 διά προσταγής του ρηθέντος άρχοντος κατά την δοθείσαν αυτώ εντολήν παρά της εξοχοτάτης γερουσίας,ίνα διανεμηθούν τοις αυτοίς πτωxοίς ευπατρίδαις η καθημερινή οφειλουμένη τροφή και υπεγράφη παρ εμού Βαρθολομαίου Φλωριανού δημοσίου γραφέως τη 29 Μαίου 1453. Ιωάννης και Δημήτριος οι Καντακουζηνοί,με τους ανθρώπους των.- Μιχαήλ και Ιάκωβος οι Καλαφάται με τους ανθρώπους των.- Θεόδωρος και Εμμανουήλ οι Λάσκαροι.-Ιάκωβος, Ιωάννης, Γεώργιος οι Καταλλάνοι.- Μαρίνος και Φίλιππος οι Δωριάδες.-Σταμάτης, Εμμανουήλ και Λέων οι Βαρδίδαι.- Λέων και Δημήτριος Καντακουζηνοί με τους ανθρώπους των.- Γεώργιος , Μάρκος και Ευστάθιος οι Μαρκιανοί.- Ανδρόνικος και Εμμανουήλ οι Φωκάδες με τους ανθρώπους των.- Λέων .και Αντώνιος οι Μουρτάτοι με τους ανθρώπους των.- Φίλιππος Σκαρλάτος με τους ανθρώπους των.-Σέργιος,Αντώνιος,Εμμανουήλ,Νικόλαος οι Μεταξάδες. Βλάσιος και Ματθαίος οι Νοταράδες.-Ιάκωβος Βάρδας.- Ιωάννης, Εμμανουήλ, Νικόλαος και Γεώργιος Βαλεριανοί.- Γεώργιος, Μαρίνος και Ευστάθιος Φαρμαχιάνοι.- Λέων και Ανδρέας οι Θαλασσηνοί.Βαρθολομαίος και Ιωάννης οι Μαυρίκιδες.Μάρκος,Πέτρος και Νικόλαος οι Σγουριάνοι.- Ιωάννης,Λέων και Πέτρος οι Ιουστινιάνοι με τους ανθρώπους των.- Γεώργιος και Λέων Κορχινιάνοι.-Αχιλλεύς, Δημήτριος και Θεόδωρος Μποζίκης. Βασίλειος, Νικήτας και Μαρτίνος οι Γαλεριανοί.- Κωνσταντίνος και Ισαάκιος οι Κομνηνοί.- Λάζαρος,Ευθύμιος και Ιάκωβος Μονδινοί. Στο ίδιο βιβλίο στην σελίδα 176 ο E.Gerland σε παραπομπή σχολιάζει γιά τους Αχιλλέα,Δημήτριο και Θεόδωρο Μπουζίκη: La lecon exacte est celle du texte de Corcyre.Il s΄agit la d΄une famille d΄estradiots bien connue (voy.Sathas,t. VI-IX,s.v.Busichei,Busikios,Busikis Au 23o rang,dans l΄ed.de Bernardos. (Το ακριβές δίδαγμα είναι αυτό του κειμένου του Corcyre.Πρόκειται για κορυφαία οικογένεια Στρατιωτών, πολύ γνωστή. (βλέπε Sathas, τόμ. 6-9, s. v. Busichei, Busikios, Busikis Στην 23η κατάταξη στις εκδόσεις Bernardos.).

Στο βιβλίο του Λουδοβίκου Σοπέν »IOANNIS CANTACUZENI EXIMPERATORIS HISTORIARUM»LIBRI IV. GRAECE ET LATINE. CURA LUDOVICI SCHOPENI. VOLUMEN II. BONNAE IMPENSIS ED.WEBERI. MDCCCXXXI »CORPUS SCRIPTORIUM HISTORIAE ΒΥΖΑΝΤΙΝΑΕ».- EDITIO EMENDATIOR ET COPIOSIOR I Ν S Τ Ι Τ Ε Τ Α Ο Ρ Ε R Α EIUSDEM NEBUHRII, IMM. ΒΕΚΚΕRΙ, L. SCHOPENI, (»ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΝΤΑΚΟΥΖΗΝΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ΄».ΒΙΒΛΙΟ 4.ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΙ ΛΑΤΙΝΙΚΑ Συγγραφεύς Λουδοβίκος Σοπέν. ΜΕΡΟΣ 2ον. ΒΟΝΗ. ΤΥΠΟΓΡ. ED. WEBERI. 1831 ΣΩΜΑ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ-ΕΚΔΟΣΗ ΔΙΟΡΘΩΜΕΝΗ ΚΑΙ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΕΝΗ. ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ OPERA EIUSDEM NEBUHRII, IMM. ΒΕΚΚΕRΙ, L. SCHOPENI Στο βιβλίο αυτό (από το 1831), ο συγγραφέας μεταφράζει τα Λατινικά στα Ελληνικά, όπως έγραφαν οι συγγραφείς την εποχή εκείνη και δημοσιεύει την μετάφραση μαζί με το πρωτότυπο (Λατινικά) στο βιβλίο.Χαρακτηριστικό είναι ότι το BOZICE το μεταφράζει ΜΠΟΖΙΚΗΣ. Στην σελ.360 γράφει στην Λατινική γλώσσα και μεταφράζει στα Ελληνικά: Ad tabermaculum auten accedens quidam matus in vico Gaurobo trans Axium, e regione loci, ubi pernoctabant, ad quen νίcun etian Tribali namebaut, rogabat, ut sibi imperatoris con veniendi copia tieret, de re necessaria cum eo collοcuturo. Ad quem introductus, primum quiden antiqui cuiusdam beneficii gratian se ili debere confitelur, Post indicat, Triballorum manum Bozice et Stephano ducibus, ex peditibus et equitibus constanten, missam a Crale, ut imperatori nocerent, φuantum possent. Ipsos auten sic esse paratos, ut, si imperatoris cohortes actuariis minutis ad traiiciendum uterentur, qui prin transierint, eos adori interficiant : deinde alios transitu arcentes nullo praetorea malo alliciant:imperatoren cum reliquis superatu iam facilen, Levi opera abexercitu Thessalonica afuturo couchsun iri. ( Έξω δε τής σκηνής προσελθών τις έκ τής κατά την περαίαν Αξειού κώμης καταντικρύ ού ηυλίζοντο, ένθα και ή Τριβαλών διενυκτέρευε στρατιά, Γαυρόβου προσαγορευο μένης, εδεΐτο βασιλεί συντυχεϊν, ώς περί τινών αναγκαίων διαλεξόμενος, επεί δε εισήγετο πρός βασιλέα, πρώτα μεν ό αρχαίας τινός ευεργεσίας χάριτας οφείλεν ώμολόγει βασιλεί έπειτα εμήνυεν, ώς ή στρατιά Τριβαλών, ής ήγείται Μποζίκης τις προσαγορευόμενος και Στέφανος δεύτερος, εκ πεζών και ιππέων ήθροισμένη, πεμφθείη μεν παρα Κράλη έπι τώ βλάπτειν βασιλέα, όσα δύνατο, αυτοί δε ούτως ειναι παρεσκευασμένοι, ώς, ει άκατος χρώτο ή βασιλέως στρατιά, πρός τήν διάβασιν, τους πρώτως διαβάσιν επιτίθεσθαι και διαφθείρειν έπειτα ενεργόντας τους άλλους πρός τόν πόρον, αυτούς μεν διαμένειν απαθείς κακών βασιλέα δε μετά τών συνόντων υπό τής εκ Θεσσαλονίκης στρατιάς διαφθεί ρεσθαι βραδίως ευεπιχείρη τον γενόμενον,). Στην σελ.362 γράφει στην Λατινική γλώσσα και μεταφράζει στα Ελληνικά:Crales mondum aperte bellum capessens Imperatoremque aliquo officio sibi obligare volens, quandoquidem insidiae, quibus illum perdere noliebatur, non processerant, Bozicen et Stephanum duces, poenas improbitatis, quod nimirum se mesciente cum amico suo bellum gererent, Luituros ad oun transmisit, permittens, ut quan liberet -supplicii sententiam in cos promuntiaret: non enim posse, nisi iustam promuntiare.Quibus imperator scelus exprobrams, quod nefaria et Cralis erga se anicitia indigna perpetrassent, venian dedit atφue ita Iandabili facto missos fecit. Apocauchus magnus dux, ubi pugna frustratus est et Berrhoeam imperatorem infestus sequi non potuit, Cralem multa munera partim dando, partin policendo adversus eum irritare, iam sua sponte eo imcitatum,studuit:( Κράλης δε ούπω φανερώς εξενηνεγμένος προς τον πόλεμον, θέλων βασιλέα θεραπεύειν, έπει μή διά τής επιβουλής εξεγένετο διαφθείρεν, Μποζίκην και Στέφανον τούς ήγουμένους της στρατιάς έπεμπε πρός βασιλέα, ώς δίκας της αγνωμοσύνης δώσοντας, ότι βασιλεί τώ φίλω, αυτού μή συνειδότος, πολεμόνεν, και επέτρεπε βασιλεϊ τήν ψήφον την κατ’ αυτών, ως δικαίως πάν ότιούν καταψηφισομένως.βασιλεύς δε αυτούς την αγνωμοσύνην ονειδίσας και ώς άδικάν τε ώμού και ανάξια της Κράλη προς αυτόν τολμήσαν εν φιλίας, έπειτα συγγνώμην το παρείχετο και απέλυεν, εύποιήσας. Απόκαυκος δε ο μέγας δούξ, έπει της μάχης τε ύστέρει και πρός Βέρροιαν έλθεΐν έπι βασιλέα ήν αδύνατος, Κράλην μεν, πολλά τα μεν πέμπων δώρα, τα δε ύπισχνούμενος,εκπολεμούν εκείνω έπεχείρει, και οίκοθεν ήδη προς τούτο ώρμημένον) Την ίδια ιστορική αφήγηση του Ιωάννη Καντακουζινού έχουν εκδόσει στην Γαλλική γλώσσα. Παραθέτω την αναφορά στον Μποζίκη στα Γαλλικά και σε δική μας ελληνική μετάφραση. HISTOIRE DE CONSTANTINOPLE, DE PUIS LE REGNE DE L’ANCIEN JUSTIN, jufqu’à la fin de Empire. Traduite fùr les Originaux Grecs de Monsinur Cousin, Prefident en la Cour des Monnoies. DEDIEE A MONSEIGNEUR DE POMPONΕ Secretaire d’Etat. TOME VII SECONDE PARTIC , A PARI chez DAMIEN FOUCAULT, Imprimeur & Libraire ordinaire du Roi MDCIXXXV. HISTOIRE CONSTANTINOPLE CONTENANT L΄ HISTOIRE DES EMPEREURS JEAN PALE0L0GUE ET JEAN CANTACUZENE. (ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ, ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΑΛΑΙΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΤΟΥ ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΥ, μέχρι το τέλος της αυτοκρατορίας. Μεταφράστηκε από το αρχαίο ελληνικό κείμενο από τον κύριο Cousin, Πρόεδρο του οικονομικού δικαστηρίου. Αφιερωμένο στον υφυπουργό Κύριο Pompone .Τόμος 7ος Δεύτερο μέρος, Παρίσι DAMIEN FOUCAVLT, Εκδότης & προμηθευτής βιβλιοπώλης του βασιλιά MDCIXXXV. ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ Περιέχει την ιστορία των Αυτοκρατόρων Ιωάννη Παλαιολόγου και Ιωάννη Καντακουζινού. σελ.559 παράγραφος 1. ‘ N pa‘ifan d‘un village nommé Gaurobe, aOEs’ furl’autre bord du cuve, visa‘ Vis del’cndroip où ils étaient campez , & proche de celui or_‘t._ – étoientlès Setviens, lèpréfënta au camp, & demanda à. parleràl‘Empercut, pourlui communiquer unelañaireî importante. Aiant été introduit , il commença parle remercier d’un bienfait qu’il lui avait autrefois accordé. Puis —; il. lui donna avis qu‘un corps de Serviens , tant de cavalerie que d‘infanterie , commande par Bozice & par Etienne ,avaient été envoyez ar le Crale pour l’incommoder , ne leur intention était e tailler en piCces les foldats qui pa e- _ raient les premiers , & d‘empêcher en faire les autres de palier , moyennant quoi il lèroit ai(é à l’armée de Thcfl [Monique de les dé&ite. Voila comment il dit que le pié-1 ge avoir été rendu , & il (fit de plus , qu‘il lavoit un endtaiL par où l’on pouvait traverfer le fleuve. L’Empcreur lue—.metcia ,. 8c lui promit récompenfè. <<Ένας αγρότης από ένα χωριό που ονομάζεται Gaurobe,που βρισκόταν στην απέναντι όχθη του ποταμού,απέναντι από την τοποθεσία που είχαν στρατοπαιδεύσει και κοντά σε αυτήν που ήταν οι Σέρβοι,παρουσιάστηκε στο στρατόπεδο & ζήτησε να μιλήσει στον Αυτοκράτορα,γιά να του ανακοινώσει ένα σημαντικό γεγονός.Αφού τον δέχτηκε, κατ αρχήν τον ευχαρίστησε γιά μιά ευεργεσία που κάποτε του είχε κάνει.Μετά του ανακοίνωσε ότι ένα σώμα στρατού Σέρβων από ιππείς και πεζούς , υπό την διοίκηση του Μποζίκη και του Στέφανου, είχαν σταλεί από τον Κράλη (Βασιλιά των Σέρβων) γιά να τον παρενοχλήσουν και ότι πρόθεση τους ήταν να σταματήσουν τους στρατιώτες που θα περνούσαν πρώτοι και να εμποδίσουν την διαφυγή των άλλων διά μέσου του στρατού της Θεσσαλονίκης. Έτσι λοιπόν του εξήγησε πως είχε στηθεί η ενέδρα και πρόστεσε επιπλέον ότι ήξερε μιά τοποθεσία από όπου θα μπορούσαν να διασχίσουν το ποτάμι.Ο Αυτοκράτορας τον ευχαρίστησε και του υποσχέθηκε ότι θα τον ανταμοίψει>>. Στην σελ.560 γράφει: παράγραφος 4. Le Crale qui ne s’e’t0it point encore déclaré contre l’Empereur , chercha les moyens de l’appaifer, quandil vit que le piége qu’il luiavoit tendu n’avait pas reiifli, 8: Pour cet CECtil lui envoia Bozice & Etienne, Capitaines des troupes, pour en tirer tel châtiment qu’il lui plairait. Il leur r rocha la perfidie dont ils avaient ni?! contre l’in rentionîe leur maître, &au lieu de les en punir, il la leur ardonna , & les renvoia avec des préfèns.(O Kράλης ο οποίος δεν είχε φανεί ότι είχε εναντιωθεί στο ελάχιστο κατά του Αυτοκράτωρα,έψαχνε τρόπους γιά να τον κατευνάσει,όταν είδε ότι η παγίδα που του είχε στήσει δεν πέτυχε.Γι αυτό τον λόγο του έστειλλε τον Μπουζίκη και τον Στέφανο,αρχηγούς των Στρατευμάτων γιά να τους αποδώσει όποια τιμωρία του άρεσε.Αυτός τους ρώτησε τον λόγον που έδειξαν αυτήν την δολιότητα.Αντί να τους τιμωρήσει τους συγχώρησε και όταν έφυγαν τους έδωσε δώρα) Στο βιβλίο »MEMORIAE-POPULORUM, OLIM AD DANUBIUM, PONTUM EVXINUM PALUDEM MAEOTIDEM,CAVCASUM , MARE CASPIUM, ET INDE MAGIS AD SEPTEMTRIONES INCOLENTIUM» -SCRIPTORIBUS HISTORIAE-BYZANTINAE- ERUTAE ET DIGESTAE -A -IOANNE GOTTHILF STRITTERO-GYMNASII ACADEMIAE SCIENTIARVUM IMPERIALIS PETROPOLlTANAE- CONRECTORE. TOMUS II.-PETROPOLI ,inpensis academiae scientarum. MDCCLXXIV-1774- (ΜΝΗΜΕΣ ΤΩΝ ΛΑΩΝ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΤΟΥ ΔΟΥΝΑΒΗ ΤΟΥ ΕΥΞΕΙΝΟΥ ΠΟΝΤΟΥ ΤΟΥ ΚΑΥΚΑΣΟΥ ΤΗΣ ΚΑΣΠΙΑΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ ΚΑΙ ΟΣΩΝ ΚΑΤΟΙΚΟΥΝ ΠΙΟ ΒΟΡΕΙΑ.-ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ-Επιμέλεια έκδοσης IOANNE GOTTHILF STRITTERO-Της Αυτοκρατορικής Ακαδημίας Επιστημών της Πετρούπολης-Τόμος 2ος-ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΗ-Έκδοση Ακαδημίας Επιστημών 1774) Στη σελ.282 γράφει:а. С. 1343. §. 184. Ad quem introductus, primum quidem , antiqui cuiusdam beneficii grátian se ili debere, confitelur ; post indicat, Triballorum manum, Bozice b) et Stephano ducibus, ex peditibus et equitibus constanten, missàm a Crale ut imperatori nocerent , ………………… 152. Id. ibid. p. 55o. b) Μποζίκης, ΣΣ.Και σε αυτήν την έκδοση, στην Πετρούπολη το 1774,ο επιμελητής έκδοσης, στο ίδιο κείμενο του Βυζαντινού Αυτοκράτορα Ιωάννη Καντακουζινού,μεταφράζει μόνον το Βοzice στα Ελληνικά σαν Mποζίκης.

Επανήλθα:

Κύριε Μπουζικάκο, γειά σας και πάλι! Διάβασα όσα παραπάνω αναφέρετε. Δεν έχω επιμείνει στην ιστορία των Μποζίκηδων, οι οποίοι είναι «διασπαρμένοι», απ’ ότι φαίνεται, σε όλη την Ελλάδα και δεν είναι του άμεσου ενδιαφέροντός μου. Θα μου συγχωρέσετε την επιμονή: Δεν προκύπτει απ’ όσα αναφέρουν οι συγγραφείς τους οποίους επικαλείσθε, ότι οι Μποζίκηδες καταγόντουσαν από τους Βυζαντινούς. Γνωστό είναι ότι οι Παλαιλόγοι τον 14ο αιώνα, δύο φορές έφεραν στην Ελλάδα και ειδικά στην Πελοπόννησο, Αρβανίτες «στρατιώτες» και μάλιστα εφοδιασμένους με χρυσόβουλλά των, για να πολεμήσουν τους Τούρκους ή να συμπληρώσουν τον αραιωθέντα πληθυσμό ή και για οικονομικούς λόγους. Περί αυτών έχω αναφέρει στο blog Gerbesi. Πιθανόν κάποιος (ή κάποιοι) εξ’ αυτών να βρέθηκε (αν) και στην αυλή τους. Ίσως άλλη φάρα εξ’ αυτών να βρέθηκε εκεί μέσω Σερβίας ή από αλλού. Για να μην επεκτείνομαι και κουράζω, ελπίζω ότι θα έχετε το κουράγιο και την τύχη, να αναζητήσετε και μέσω του συλλόγου περισσότερα και συγκεκριμένα στοιχεία (αν υπάρχουν και αν βρεθούν) που ίσως σας οδηγήσουν στην προέλευση των Μποζίκηδων της Μάνης. Έχω μάθει ότι μία καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο των Επτανήσων μεταφράζει τα Βενετσιάνικα αρχεία. Ίσως από εκεί φωτιστούμε περισσότερο. Επίσης τα έγγραφα στα οποία αναφέρομαι στον Κώδικα Μέρτζιου (βιβλιοθήκη Δήμου Πατραίων) ίσως σας φανούν χρήσιμα. Όπως από τα σχόλια σε κάποια από τις αναρτήσεις μου για τους Μποζίκηδες (1.10.2011, 17.3.2012, 13.3.2016), δύο κυρίες από την Β. Ελλάδα με αυτό το επώνυμο, επεκοινώνησαν μαζί μου και ζητούσαν πληροφορίες. Αν θέλετε να αναρτήσω τις παραπάνω πληροφορίες σας στο Blog, ως απάντηση στο ερώτημα: Προερχόντουσαν οι Μποζίκηδες από τους Βυζαντινούς; ευχαρίστως να το κάνω… Καλό βράδυ!

Ο κος Μπουζικάκος επανήλθε:

Αγαπητέ κ. Τζώρτζη, ασφαλώς και οι Μπουζίκηδες είναι διεσπαρμένοι σε πολλά σημεία της Ελλάδας. Και όχι μόνο της Ελλάδας αλλά και σε πολλές χώρες του κόσμου. Έχει έλθει σε επαφή μαζί μου, μέσω face book, o Ραφαήλ Σάντος Μπουζικία, από τους σπουδαιότερους αρχιτέκτονες της Βραζιλίας και μου έχει πεί ότι κατάγονται από τους Μπουζίκη του Ναυπλίου. Σήμερα δήμαρχος στην πόλη San Costantino Albanese στην περιοχή Potenza της Provincia δήμαρχος είναι η δικηγόρος Rosa Maria Busicchio. Στην εποχή μας στην Βενετία υπάρχει η αριστοκρατική οικογένεια de Bosichi, πολλά μέλη της οποίας είναι δικαστικοί λειτουργοί. Έχουμε κάνει ενδελεχή, επίπονη και πολυετή έρευνα στην διεθνή βιβλιογραφία σε ότι αναφέρεται στους Busichi. Χρησιμοποιώ πληθυντικό γιατί σε αυτήν την έρευνα έχουν σημαντική συμμετοχή ο γιός μου Κωνσταντίνος, δικηγόρος, η κόρη μου Μαρία όλγα φιλόλογος και συγγενείς και φίλοι φιλόλογοι και ιστορικοί αλλά και άλλοι που έχουν το μικρόβιο του ιστοριοδίφη. Στο καταστατικό του συλλόγου μας γιά την καταγωγή της Πανώριας Βοζίκη αναφέρουμε αυτό που γράφει η Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια του Π. Δρανδάκη και η Βικιπαιδεία στο συναφές λήμμα.Πανώρια Βοζίκη. Η Βικιπαίδεια αναφέρει ακριβώς.Η Πανώρια Βοζίκη ήταν αγωνίστρια της επανάστασης του 1821 με καταγωγή από τους Καλλονιούς της Κοίτας της Λακωνικής Μάνης. Ήταν κόρη του Κυριάκου Μποζίκη, μέλους παλιάς οικογένειας με βυζαντινή καταγωγή. Πολέμησε στην μάχη του Διρού (23 Ιουνίου 1826) εναντίον του Ιμπραήμ. Για την δράση της αναφέρεται από αρκετούς ιστορικούς μεταξύ των οποίων και από τον Σπυρίδωνα Τρικούπη. Πηγές: Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια Παύλου Δρανδάκη, λήμμα Βοζίκη- Αλεξανδράκος Δημήτριος, Ιστορία της Μάνης, Αθήνα 1892, σελ. 85 -Λεκκάκος Ιωάννης, Μάνη, Ερανίσματα ιστορίας και Λαογραφίας, σελ.51 – 54, 58 – 59, 71 – 72-Τρικούπης Σπυρίδων, Ιστορία της ελληνικής επαναστάσεως, Λονδίνο 1875, τ.4, σελ. 27-Κάσσης Κυριάκος, Μοιρολόγια της Μέσης Μάνης, Αθήνα 1979, σελ. 244 – 245- Ρουμελιώτης Γιάννης, Ηρωίδες της Λακωνίας και της Μάνης όλης 1453 – 1944, σελ. 79 Κατηγορία: Αγωνιστές του 1821 . Τίποτε λιγότερο, τίποτε περισσότερο. Μία οικογένεια έχει Βυζαντινή καταγωγή όταν υπάρχουν ιστορικές αποδείξεις ότι αυτή η οικογένεια έζησε και δραστηριοποιήθηκε την περίοδο της Βυζαντινής αυτοκρατορίας και στα όρια αυτής. Και γιά τους Μπουζίκη ασφαλώς και υπάρχουν. Δεν ψάχνουμε να βρούμε την προέλευση των Μπουζίκη της Κίττας. Αυτήν την γνωρίζουμε. Από όταν γεννήθηκα στην οικογένεια μου ακούω γιά τον Πελεγγρίνο Μπουζίκη και γιά την Πανώρια Βοζίκη. Και σε αυτό αναφέρονται σχεδόν όλοι οι ερευνητές που ασχολούνται με την Μάνη. Ο Κυριάκος Κάσσης στο βιβλίο του Ιστορία της Μάνης (1974) στην σελ 68 γράφει: Πολλοί στρατιώτες εγκατέλειψαν την Βενετία, όταν κατάλαβαν ότι ήταν απλώς όργανα τους και εγκαταστάθηκαν στην Μάνη. Οι Βοζίκηδες της Κοίτας (Μπουζίκης ή Μπουζικάκος σήμερα) είναι απόγονοι τους. Στο βιβλίο του Μοιρολόγια και Σόγια της Μέσα Μάνης (1979) στην σελ.115γράφει: ΚΑΛΛΟΝΙΟΙ: Μπουζίκης ή Μπουζικάκος ή Βοζίκης. Η κορυφή των Καντηριάνων (φαίνεται να είναι ο ανώτερος άνθρωπος του Νίκλου ή γιός του. Το όνομα Βοζίκης κρατά γενιά από την γνωστή μεγάλη οικογένεια των Βοζίκηδων Sradioti. O Ιωάννης Λεκκάκος στο βιβλίο του Μάνη ερανίσματα ιστορίας και λογραφίας στην σελ.58 γράφει: Ενθυμήματα της καθόδου των Βυζαντινοηπειρωτών στην Μάνη, έχουμε τον οικισμό Μπούα στην Καρυούπολη Γυθείου, τα τοπονύμια Μπούα…….του Μπούχαλη….του Μενάγια….την πατριά Πετρομπούγιων στην Λάγια και την πατριά Βοζίκηδων ή Μπουζικιάνων στους Καλλονιούς της Κίττας. Στo blog ΜΑΝΙΑΤΙΚΑ- Στις 18 ιανουρίου 2013, με θέμα Stradioti και Μάνη, μεταξύ άλλων γράφουν: Πάρα πολλές οικογένειες Μανιατών είναι απόγονοι των βυζαντινών (και μεταβυζαντινών) stradioti ή stratioti……………. Το σίγουρο είναι ότι η ιστορική κοιτίδα των stratioti είναι η Ήπειρος …………….. Γενάρχες πολεμιστές αυτού του τύπου από τους οποίους προήλθαν πολλές μανιάτικες οικογένειες είναι ο Μερκούριος Μπούας, ο Παναγιώτης Δοξαράς, ο Δημήτριος Βοζίκης, ο Κροκόδειλος Κλαδάς, ο Ισαάκιος Λάσκαρης και άλλοι. Οι περισσότεροι από αυτούς τους stradioti συνέχισαν να πολεμούν τους Οθωμανούς και μετά την πτώση του Μυστρά το 1460 με κέντρο επιχειρήσεων την Μάνη. Στο βιβλίο του ο Θ. Ν. Καλαποθαράκου (κυκλοφορεί και το blog Mani voice)»ΜΑΝΗ φωτεινός και ελεύθερος τόπος( 2002) στην σελ. 43 γράφει: Στις αντιθέσεις κάθε φορά των Βυζαντινών, οι ηττημένοι ιππότες και ευγενείς έρχονταν στη Μάνη. Έτσι, ήρθαν ως πρόσφυγες και αφομοιώθηκαν στα τοπικά έθιμα και στις τοπικές ανάγκες οι Κομνηνοί, Κατακουζηνοί, Μούρτζινοι, Μελισσηνοί, Κοντόσταυλοι, Νίκανδροι, Παλαιολόγοι, Βοζίκηδες, Στεφανόπουλοι, Μεδίκοι κ.λ.π. Oι περισσότεροι απ’ αυτούς ήταν πρώην ή νυν STRADIOTI (Έλληνες που υπηρετούσαν σε ξένους στρατούς ως μισθοφόροι σε ιππότες στα τέλη του 15ου αιώνα). Ασφαλώς και έχω διαβάσει όλα τα σχόλια στις αναρτήσεις σας γιά τους Μπουζίκηδες. Ομως γεννήτορας των διεσπαρμένων ανά την Υφήλιον Μπουζίκη δεν είναι ο Μέξας Μπουζίκης αλλά ο πατέρας του ο Πελεγγρίνος Μπουζίκης στον οποίον αναφέρεται ο Giacomo Barbarigo στις 25 Ιουλίου 1465 σε επιστολή του προς την Signoria της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Βενετίας και τον τοποθετεί μεταξύ των πλέον εξεχόντων ανδρών του Μοριά της εποχής του. (Κ.Σάθα Μνημεία….τ. 7ος σελ.29 παρ.14). I spectabili (Αξιοσέβαστοι) Piero Bua, Alexio Bua, Prothostatora, Michalli Ralli el grando,Gigni Bua, Michaili Ralli Drimi, Pelegrin Busichi con fradeli, Matheo Franzi, Piphani et Corcondillo Clada, fradelli.Ο (con fradeli) αδελφός του Πελεγγρίνου ήταν ο Δομήνικος Μπουζίκης,ίσως ο σπουδαιότερος από όλους, ο οποίος όμως δεν είχε γιούς. Άφησε τρείς κόρες. Τις Αγγελίνα, Δούκενα και Λουκία, γιά τις οποίες γίνεται εκτενής αναφορά στην διεθνή βιβλιογραφία. Αυτός ο Δομήνικος Μπουζίκης, χρίστηκε ιππότης από τον Δούκα του Μιλάνου, Ludovico Sforza, τον Οκτώβριο του 1495 (ταυτόχρονα με τον ανηψιό του Repossi Busicchio, τον μεγαλύτερο γιό του Πελεγγρίνου).Τον Φεβρουάριο του 1496 χρίστηκε ιππότης του τάγματος του Αγίου Μάρκου από τον Δόγη της Βενετίας Αυγουστίνο Μπαρμπαρίγκο.Γιά στρατιωτική δράση του Δομίνικου το 1459 (6 χρόνια μετά την άλωση) κάνει αναφορά ο Γάλλος ιστορικός Bernard Doumerc στο βιβλίο του << »La coloniale» au secours de la Serenissima:la place des soldats etrangers daw de Venise>>. Η αποικιοκρατία βοήθεια στην Γαληνοτάτη. Η θέση των αλλοδαπών στρατιωτών στην ιστορία της Βενετίας. Στην σελ.227 γράφει: Personne n a oublie a Venise le terible Busich associe a Pietro Bua vituperant en 1459 contre un escadron de Janissaires en Moree. Κανείς δεν έχει ξεχάσει στην Βενετία τον φοβερό Μπουζίκη που μαζί με τον Πέτρο Μπούα το 1459 ( 6 χρόνια μετά την άλωση) επιτέθηκαν σε μιά ίλη ιππικού Γεννιτσάρων στον Μοριά. Πέθανε σε μεγάλη, γιά την εποχή του, ηλικία στο Cassiano της Βενετίας τον Νοέμβριο του 1520. Ο Πελεγγρίνος Μπουζίκης είχε 6 γιούς τους Ρεπόση, Γεώργιο, Πέτρο, Μέξα, Δούμα και Σίλα (Αγισήλαο). Ο Πελλεγρίνος δεν είχε χρηστεί ιππότης, ενώ και οι 5 πρώτοι από τους γιούς του είχαν ονομαστεί ιππότες του τάγματος του Αγίου Μάρκου και όχι μόνον. Γιά την στρατιωτική δράση του Πελεγγρίνου αλλά και των 6 γιών του κάνει αναφορά ο Κ.Σάθας στα Μνημεία της Ελληνικής ιστορίας……..Στον 6ο τόμο στην σελίδα 60 παράγ.19 των Μνημείων του Σάθα αναφέρεται ότι στις 29 Οκτωβρίου 1465 η Signoria αναθέτει την φύλαξη της Μεθώνης αντί χορηγείας 100 δουκάτων στον Πελεγγρίνο Μπουζίκη και στους γιούς του (Pelegrinus Bosichio et eius filius). Και πάλι ο Bernard Doumerc στο βιβλίο του De Scodrensi obsidione et expugnatione: la fin de l’Albanie vénitienne (1463–1479). Ο αποκλεισμός και η πολιορκία της Σκόδρας. Το τέλος της Ενετικής Αλβανίας 1463-1479 στην σελ.8 γράφει: Pietro Busic (Buzuku ou Bujikejt) etant un des fils d un maitre d armes redoute. En 1465 ce clan tres influent deleguant un ses membres,nomme Pellegrino en Italien,pour discuter du prix d un condotta aupres du Pape.Ο Πέτρος Μπουζίκης (Buzuku ή Bujikejt) ήταν γιός φοβερού αρχηγού στρατιωτών. Σε αυτόν τον αρχηγό, το 1465, η ηγεσία των στρατιωτών, της οποιας ήταν ηγετικό στέλεχος, το όνομα του στα Ιταλικά ήταν Πελεγγρίνος, ανέθεσε για να συζητήσει την τιμή μιας κομπανίας (condotta)) που θα υπηρετούσε τον Πάπα. Σ.Σ. Χαρακτηριστικό εδώ είναι ότι ο Doumer χρησιμοποιεί γιά τον Πέτρο Μπουζίκη το Αλβανικό επώνυμο Buzuku. Με αυτό το επώνυμο έχει γίνει γνωστός ο εγγονός του Πέτρου από τον πρώτο γιό του Αλέξανδρο (Leca), Gjon Buzuku (Ιωάννης Μπουζίκης) καθολικός ιερέας κατ άλλους επίσκοπος. Ο Gjon Buzuku είναι ο δημιουργός του Meshari (Λειτουργικό 1555) του πρώτου βιβλίου που τυπώθηκε στην Αλβανική γλώσσα. Δυστυχώς ο Σαράντος Καργάκος στο βιβλίο του Αλβανοί, Αρβανίτες, Έλληνες στην σελ.6 ερμηνεύει το Gjon Buzuku (ασφαλώς από άγνοια) σαν Ιωάννης Βουγιούκας ή Βουγιούκος.

Κύριε Τζώρτζη, ίσως να πιστέψατε ότι θέλουμε να αποποιηθούμε την όποια αρβανίτικη μας προέλευση. Ασφαλώς και όχι. Είναι γνωστό ότι ο Τζ. Μπαρμπαρίγγος στην επιστολή του (Dispacci) προς την Signoria στις 6 Φεβρουαρίου 1497 αναφερόμενος στον Repossi Busichi γράφει:…..che in tutto se po reputarlo de Busichi, prima fameglia de Albanexi. Ότι από όλες τις απόψεις μπορεί να είναι ο πρώτος από τους Busichi, την πρώτη οικογένεια των Αλβανών. Κ.Σάθα Μνημεία….τ.7 σελ. 57 παρ.12. Δεν μιλάμε βέβαια γιά την Μουσουλμανική Αλβανία του Endi Rama, αλλά για την Αλβανία που τότε ήταν Χριστιανική επαρχία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Οι Μπουζίκη της Κίττας καταγόμεθα από τον δεύτερο γιό του Πελεγγρίνου,τον Γεώργιο.Ο Γεώργιος Μπουζίκης χρίστηκε ιππότης από τον ίδιο τον Δόγη Αυγουστίνο Μπαρμπαρίγγο τον Φεβρουάριο του 1496 στο Palazzo Ducale. Στις διάφορες ιστορικές εργασίες στην διεθνή βιβλιογραφία οι capi di stradioti Busichi αναφέρονται σαν Αλβανοί, Έλληνες, Λεβαντίνοι, Βυζαντινοί, Ηπειρώτες, Βυζαντινοηπειρώτες κλπ κλπ.- Στο βιβλίο του επισκόπου Paolo Giovio (1483-1552) La prima parte delle Historie del suo tempo di Mons Paolo Giovio da Como Vescono di Nocera ( in Venetia 1555)-Το πρώτο μέρος της ιστορίας της εποχής του σεβασμιωτάτου επισκόπου Paolo Giovio από το Κόμο, επισκόπου της Nocera Βενετία 1555. Στην σελ.557 γράφει:Domenico Busichio,capitano de cavalo Greci.Δομήνικος Μπουζίκης, αρχηγός των Ελλήνων ιππέων. ΣΣ Ο Βενετός ιστορικός αποκαλεί έλληνα τον Δομήνικο Μπουζίκη το 1555 αιώνες πριν την δημιουργία του σύγχρονου ελληνικού κράτους. Σε πολλά συγγράματα αναφέρεται ότι τα 100 χρόνια μετά την άλωση 30 άτομα, μέλη της οικογένειας των Μπουζίκη, είναι γραμμένο στα διάφορα αρχεία οτι δραστηριοποιούνται στρατιωτικά. Στο βιβλίο Bollettino del centro di studio filologi e linguastici Sicilianh,Paletmo 1955.Τ.3.Δελτίο του κέντρου μελέτης φιλολογίας και γλώσσας της Σικελίας. Παλέρμο 1955.Στην σελ.278 γράφει:Pure nello stesso secolo cominciano ad asserci noti I Busichi she nel 1497 erano ritenuti tra gli stradioti prima famiglia de Albanexi, e di fattivi conoscino 26 nominativi fra il 1465 e il 1555,fra iguali vari. Αυτόν τον αιώνα γίνονται γνωστά τα κατορθώματα των μελών της οικογένειας Μπουζίκη. Το 1497 αναγνωρίζεται από τους Βενετούς ως η πρώτη οικογένεια των Αλβανών. Τα ονόματα 26 ατόμων από την οικογένεια Μπουζίκη, αναφέρονται γιά τα κατορθώματα τους μεταξύ των ετών 1465-1555. Και η ιστορία συνεχίζεται στο βιβλίο Geneologie e cronache Calabresi in Giorgio Toscano.Γεννεαλογία και χρονικά της Καλαβρίας του Γεωργίου Τοσκάνο.στην σελ.45 γράφει:………,figlia secondogenita di capitan Busicchio Renessi barone di Rocca Forzata e San Martino.Cesale di Albanesi in Vicinanza di Taranto, di quale capitano Busicchio….ανηψιά του καπετάνιου Ρένεση Μπουζίκη , Βαρώνου της Ρόκα Φορζάτα και του Αγίου Μαρτίνου.Αρχηγός στον οικισμό των Αλβανών στην περιοχή του Τάραντα είναι ο καπετάνιος Μπουζίκης. Στην σελ.46 γράφει: capitan Busicchio Renessi barone di Rocca Forzata e San Martino,governatore e capitano d un terro cavalllere Albanese. Καπετάνιος Ρένεσης Μπουζίκης,Βαρώνος της Ρόκα Φορζάτα και του Αγίου Μαρτίνου,αρχηγός και καπετάνιος του ενός τρίτου του ιππικού της Αλβανίας.Στο βιβλίο I cavalieri di san Marco-Storia documenta του Piero Pazzi αναφέρεται ότι αυτός ο Μπουζίκης χρίστηκε ιππότης του τάγματος του Αγίου Μάρκου από τον Δόγη Marino Grimandi το 1602. Στην μακραίωνα ιστορία των Μπουζίκη τίτλοι ευγενείας εχουν απονεμηθεί σε πολλά μέλη της όχι μόνο από Δόγηδες της Βενετίας αλλά από τους περισσότερους ηγεμόνες της ευρύτερης περιοχής. Σήμερα ο υψηλόβαθμος Αλβανός διπλωμάτης Marin Meksi (τώρα πρέπει να είναι πρεσβευτής της Αλβανίας στην Βουδαπέστη) χρησιμοποιεί το όνομα Marin Bua Mexa Busichi και έχει κατοχειρώσει τίτλους ευγενείας από Βατικανό και Ευρωπαικές Βασιλικές αυλές. Διαβάστε και για μιά ιδιαίτερη περίπτωση που προέκυψε από την έρευνα μας. Πολύ πριν ανακαλύψει τους Bosichi o Κ.Σάθας, από την έρευνα του στα αρχεία της Βενετίας, τους είχαν ανακαλύψει οι Αμερικάνοι και οι Άγγλοι Στο βιβλίο The internasional Association for the Preservation of spiritua list and occult periodicals (IAPSOP)1882-1923. Η Διεθνής ένωση για την διατήρηση των πνευματικών και μυστηριακών περιοδικών. Στην σελ.129 γράφει;Years ago an unproved statement was printed that Prince Albert’s real name was Busichi. Burke’s statement will be found correct,\ for the Saxe-Coburg house, and for any other families Who have simply continued mediaeval practice of adding to their baptismal name only a territorial designation instead of the modern “ surname.” …Πριν από χρόνια είχε δημοσιευθεί μια άτυπη δήλωση ότι το πραγματικό όνομα του Πρίγκιπα Αλβέρτου ήταν Busichi. Η δήλωση του Burke θα βρεθεί σωστή για τον οίκο του Σαξ Κομβούργου (Saxe-Coburg) και για οποιεσδήποτε άλλες οικογένειες που απλώς συνέχισαν τη μεσαιωνική πρακτική να προσθέτουν στο βαφτιστικό τους όνομα μόνο μια εδαφική ονομασία αντί για το σύγχρονο τους»επώνυμο». Όλες οι εφημερίδες εκείνης της εποχής και της ευρύτερης περιοχής γράφουν: news paper , Virginia Chronic…le, LIBRARY OF VIRGINIA, DAILY DISPATCH. No.88 , friday, october 12, 1860.= The Prince is Surname.A correς pondent, curious in family names, writes to the Philadelphia Bulletin concernins the family name of the Prince consort, the father of the Prince of Wales. He says it is «Busichi,» and that consequently the real name of the young gentleman now traveling in the United States as Baron Renfrew, is «Albert Edward Busichi.» He adds, that it he should survive his mother,he will be the first British sovereign of the Busichi dynasty,the plantagenerts the Tudors, the Stuards,and the Guelphs or D’Estes, belug ail gone. We see no reason to question the accuracy of our correspondent is statement. But it is quite enough to excite curiosity as to the history of the name, which is evidently of Italian origin.In familial history there is no mention of any persons of distinetion named Busichi. Εφημερίδα Χρονικό της Βιρτζίνια, ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΒΙΡΓΙΝΙΑΣ, ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΑΠΟΣΤΟΛΗ. No.88, Friday, October 12, 1860. = Το επώνυμο του Πρίγκιπα.Ένας ανταποκριτής μας, περίεργος με τα οικογενειακά ονόματα, γράφει στο δελτίο της Philadelphia και αναφέρεται στο οικογενειακό όνομα του Πρίγκιπα συζύγου , του πατέρα του Πρίγκιπα της Ουαλίας και λέει ότι είναι «Busichi», και κατά συνέπεια το πραγματικό όνομα του νέου κυρίου που ταξιδεύει τώρα στις Ηνωμένες Πολιτείες ως ο Baron Renfrew, είναι «Albert Edward Busichi». Προσθέτει ότι αν ζήσει περισσότερο από την μητέρα του, θα είναι ο πρώτος Βρετανός βασιλιάς της δυναστείας των Busichi, οι δυναστίες των Tudors, των Stuards και των Guelphs ή D’Estes, θα έχουν παρακαμφθεί. Δεν βλέπουμε κανένα λόγο να αμφισβητούμε την ακρίβεια της δήλωσης του ανταποκριτή μας. Αλλά είναι αρκετό να διεγείρεται η περιέργεια ως προς την ιστορία του ονόματος, το οποίο προφανώς ανήκει στην αυθεντική Ιταλική οικογένεια. Στην οικογενειακή ιστορία δεν υπάρχει καμία αναφορά για κανένα πρόσωπο με την διακριτική ονομασία Busichi. News paper)YORKVILLE ENQUIRER. (Yorkville, s. c.) 1855-2006, October 25, 1860, Image 2………………» a It is said that the Prince’s name, the family is name of his father, that it is Busichi. We knew before that his father rejoiced in the name of Frans-August-Karl Emanuel-Albert, and we imagine that was enough; but one must add Busichi to the string. Ενημερωτικό δελτίο) YORKVILLE ENQUIRER. (Yorkville, SC) 1855-2006, 25 Οκτωβρίου 1860, Εικόνα 2 ……………… Λέγεται ότι το όνομα του πρίγκιπα, το οικογενειακό όνομα του πατέρα του, είναι Busichi. Γνωρίζαμε προηγουμένως ότι ο πατέρας του ακούει στο όνομα Frans-August-Karl Emanuel-Albert, και φανταζόμαστε ότι ήταν αρκετό. αλλά τώρα πρέπει να προσθέσει στην σειρά και το Busichi .Οι Burke, για τρείς γενιές, ήταν οι βιογράφοι και ιστοριογράφοι της Βασίλισσας Βικτωρίας και των επομένων Βασιλέων της Αγγλίας και της εποχής των.Σήμερα η ιστορικός Ersie Burke, απόγονος των, έχει κάνει σειρά εκδόσεων και ανακοινώσεων στις οποίες κάνει αναφορά και στους Busichi και με την οποία είμαστε σε επαφή.Το ίδιο συμβαίνει και με την Diana Gilliland Writgh, εκδότρια του blog surprised by time, η οποία στις εκδόσεις και τίς ανακοικώσεις της έρευνας της ανaφέρεται συχνά στους Busichi.

Ας μείνουμε όμως εδώ. Θα μπορούσα να σας παραθέτω στοιχεία επί ώρες.

Όπως σας έγραψα η γνωστοποίηση σε εσάς, της δημιουργίας του συλλόγου μας, έγινε απλά για ενημερωσή σας, επειδή κάποιες στιγμές στο blog σας έχετε αναφερθεί στους Μπουζίκη. Εάν εσείς θέλετε να δημοσιεύσετε την ηλεκτρονική συζήτηση μας (ίσως κάποιοι να ενδιαφέρονται γιά τα στοιχεία που παραθέτω) αυτό είναι δικό σας θέμα. Το ερώτημα που προτείνετε δεν μας ενδιφέρει να το αναρτήσετε. Δεν πιστεύουμε ότι θα οφεληθεί με αυτό η έρευνα μας, η οποία πλέον βρίσκεται σε φάση εξειδικευμένης έρευνας.

Κύριε Τζώρτζη … Ιστορική έρευνα κάνουμε. Ένα ταξίδι στην ιστορία. Και γνωρίζετε καλά ότι αυτό το ταξίδι είναι όμορφο.

 Με όλη την εκτίμηση που σας έχω για το έργο σας, εύχομαι χρόνια πολλά και καλή χρονιά.

Σημειώσεις:

1. Ο λόγος που ανάρτησα τα παραπάνω είναι αυτός ακριβώς που ο κύριος Μπουζικάκος αναφέρει, δηλ. ότι: «…ίσως κάποιοι να ενδιαφέρονται για τα στοιχεία που παραθέτω..». Όπως έχω προαναφέρει ενδιαφέρον για τους Μποζίκηδες μου έχουν εκφράσει από την Β. Ελλάδα, από την περιοχή του Ναυπλίου, καθώς και από την Αγγλία κ. ά.
2. Δεν έχω κανένα λόγο να αντιπαρατεθώ με οποοιονδήποτε και μάλιστα για θέματα που δεν είναι του ενδιαφέροντός μου και δεν έχω πλήρη γνώση αυτών.
3. Σχετικά με την αναφορά: «…ίσως να πιστέψατε ότι θέλουμε να αποποιηθούμε την όποια αρβανίτικη μας προέλευση. Ασφαλώς και όχι….». Σε καμία περίπτωση δεν  πέρασε από το μυαλό μου ότι για λόγους σκοπιμότητας ο κος Μπουζικάκος θα ήθελε να αλλοιώσει ιστορικά γεγονότα.
4. Εγώ δεν είμαι από εκείνους που αβασάνιστα υποστηρίζουν τους Αρβανίτες, δεδομένου ότι και την προσφορά τους γνωρίζω και τα ελαττώματά τους επίσης, όπως και την προέλευσή τους και την εν γένει ζωή τους στην Ελλάδα. Άλλωστε έχω δεχθεί και απειλές από αλβανοεξυπνάκηδες και άλλους για δήθεν προπαγάνδα που μέσω του blog αυτού κάνω εναντίον των Αλβανών και υπέρ των Αρβανιτών. Αυτοί, (όχι οι Αρβανίτες), ίσως με βάση την ιστορία όπως παραποιημένη τους σερβίρεται ή όπως εκείνοι θέλουν έτσι να την διαβάσουν, νομίζουν ότι ήρθαν στην Ελλάδα και έφεραν στους Έλληνες πολιτισμό και ότι τους ανήκει η μισή Ελλάδα. Αγνοούν ότι από χιλιάδες χρόνια οι Έλληνες ήσαν κάτοικοι της Αλβανίας και γι’ αυτό μαρτυρούν τα ονόματα, οι εκκλησίες, οι επίσκοποι, η γλώσσα, η θρησκεία κ.λ.
5. Σχετικά με την αναφορά του κου Μπουζικάκου: «Μία οικογένεια έχει Βυζαντινή καταγωγή όταν υπάρχουν ιστορικές αποδείξεις ότι αυτή η οικογένεια έζησε και δραστηριοποιήθηκε την περίοδο της Βυζαντινής αυτοκρατορίας και στα όρια αυτής…», έχω την εξής παρατήρηση: Καταγωγή κατά την ταπεινή μου γνώμη σημαίνει την αρχή του γένους, της γενεάς, το από πού προέρχεται κάποιος. Πόσο αυτό μπορεί να πηγαίνει πίσω είναι ερευνητέο. Στην ουσία συμφωνώ με τον κ.  Μπουζικάκο. Με καλύπτει η παραδοχή του ότι οι Μποζίκηδες ήσαν μεταξύ των αρβανιτών «στρατιωτών», όπως τους μνημονέυει ο Σάθας και πολλοί άλλοι.
6. Τέλος, θεωρώ ότι αυτός ο διάλογος απέβη θετικός και προσέθεσε στη γνώση μας και γι’ αυτό θέλω να ευχαριστήσω τον κο Μπουζικάκο, όπως θεωρώ ότι και η δημιουργία του συλλόγου τους θα συμβάλλει πνευματικά και πολιτιστικά στην περιοχή αυτή, εκπληρώνοντας τους σκοπούς του.

Θ. Τζώρτζης.

Advertisements

Καλή χρονιά!

Τα στατιστικά του blog «Γκέρμπεσι».

Αγαπητοί φίλοι αναγνώστες,

τα στατιστικά στοιχεία που ακολουθούν δείχνουν φωτογραφικά την πορεία του blog «Γκέρμπεσι» από το 2011 που δημιουργήθηκε και μέχρι σήμερα 30 Δεκεμβρίου 2017. Να σημειώσω ότι: το έτος 2011 και σχεδόν όλο το 2012 το σύστημα δεν μετρούσε επισκέπτες (visitors) αλλά μόνο προβολές (views).

Εκτός από την εξέλιξη των επισκεπτών και των προβολών, έχουν καταγραφεί και οι χώρες προέλευσης των επισκεπτών, καθώς και ο αριθμός εμφανίσεων για κάθε μία απ’ αυτές.

Όπως διαπιστώνετε η πορεία του blog είναι ανοδική. Αυτό φαίνεται καθαρά στο διάγραμμα αλλά και στον πίνακα που έχω ακριβώς πάνω από τα ιστογράμματα. Μεταξύ του 2015 και του 2016 υπήρξε αύξηση των επισκεπτών κατά 5.000 άτομα. Μεταξύ 2016 και 2017 κατά 4.000 άτομα κ.ο.κ. Τo 2016 επισκέφθηκαν το Blog 19.187 και το 2017 (μέχρι σήμερα) 23.087.

Αγαπητοί φίλοι, η ανοδική αυτή πορεία οφείλεται και σε σας κυρίως, αλλά και στην προσπάθεια που καταβάλλω για να παρουσιάσω θέματα που αφορούν την επαρχία Καλαβρύτων και ευρύτερα την περιοχή, και έχουν ιστορικό κυρίως ενδιαφέρον για όλυς μας.

Αυτή η προσπάθεια, η κοπιώδης και ψυχοφθόρα για μένα, δεν μπου προσπορίζει κάποιο κέρδος. Θα έλεγα καθόλου όφελος. Μόνο η ικανοποίηση, της παρουσιάσης στοιχείων ιστορικών που αφορούν την περιοχή, είναι εκείνη που μου μένει. Κάποια στιγμή αυτή η προσπάθεια θα σταματήσει, διότι και το blog θα κορεσθεί και εγώ θα έχω κουραστεί.

Σας ευχαριστώ όλους θερμά για την εμπιστοσύνη σας στα γραφόμενά μου. Ευχαριστώ και όσους προώθησαν αυτό το blog, κυρίως ανθρώπους του εξωτερικού και ανθρώπους της επαρχίας Καλαβρύτων που δεν είχα την τιμή να τους γνωρίζω.

Τα σπουδαιότερα ιστορικά στοιχεία της επαρχίας Καλαβρύτων έχουν περιληφθεί στο «Ιστορικό Λεξικό της επαρχίας Καλαβρύτων». Όσα σημαντικά προέκυψαν μετά τη σύνταξη και εκτύπωση αυτού, ή θα προκύψουν στη συνέχεια της έρευνας, αποτελούν σύμπλήρωμά του και ευελπιστώ να περιληφθούν σε πιθανή μελλοντική επανεκτύπωσή του.

Αγαπητοί φίλοι, Σας  εύχομαι το 2018 να είναι καλύτερο από τα προηγούμενα για όλους σας. Καλή χρονιά αγαπητοί Αναγνώστες, αγαπητοί συμπατριώτες, αγαπητοί μετανάστες, αγαπητοί συγχωριανοί!

 

Ενορίτες «Αγίου Δημητρίου» Τσορωτά το έτος 1915.

Κατάλογος των εχόντων δικαίωμα ψήφου, προς εκλογήν εκκλησιαστικών συμβούλων, ενοριτών του ναού «Ο άγιος Δημήτριος» του χωρίου Τσορωτά.

1. Αλέξιος Θεοδώνης. 2. Γεώργιος Β. Τσούνης. 3. Γεώργιος Ασ. Σκάρπας. 4. Δημ. Ασ. Σκάρπας. 5. Ρήγας Ασ. Σκάρπας. 6. Δημ. Παπαδόπουλος. 7. Αθ. Δημ. Σκάρπας. 8. Παναγ. Αρφάνης. 9. Νικόλ. Σκάρπας. 10. Γεώργ. Αλεξόπουλος. 11. Ιωάν. Αθαν. Κιούσης. 12. Κων. Ζουρνής. 13. Αθ. Ζουρνής. 14. Γεώργ. Π. Κούφης. 15. Αθαν. Π. Κούφης. 16. Θεόδ. Δ. Κιούσης. 17. Κωνστ. Δημήτρουλης. 18. Παναγ. Θεοδώνης. 19. Δημ. Ι. Σκάρπας. 20. Ιωάν. Ζαφειρόπουλος. 21. Δημ. Παναγόπουλος. 22. Αθαν. Ντελής. 23. Πάνος Παναγόπουλος. 24. Αριστ. Γ. Γιαννακόπουλος.. 25. Θάνος Ζαφειρόπουλος. 26. Μιχαήλ Τσερνοτόπουλος. 27. Βασίλ. Παρασκευόπουλος. 28. Δημήτρ. Σακελλαρόπουλος. 29. Γεώργ. Μπερτουνηγής. 30. Δημήτρ. Ζαφειρόπουλος. 31. Δημήτρ. Αποστολόπουλος. 32. Γεώργ. Ζαφειρόπουλος. 33. Δημ. Κατσής. 34. Γεώργ. Κατσής. 35. Ιωάν. Αθανασουνίτσας[;]. 36. Δημήτρ. Παπασημακόπουλος. 37. Χρήστος Παπασημακόπουλος. 38 Σπύρ. Βασιλόπουλος. 39. Παναγ. Κιούσης. 40. Θεόδ. Ντόρλης. 41. Κωνστ. Ντόρλης. 42. Θεόδ. Σμυρνής. 43. Λεωνίδας Θεοδώνης. 44. Λουκάς Παπακωνσταντίνου. 45. Ιωάνν. Νταλιάνης. 46. Σπυρ. Λουκόπουλος. 47. Δημ. Λουκόπουλος. 48. Ανδρέας Κόλιας. 49. Βασίλ. Κόλιας. 50. Γεώργιος Ι. Τσιούνης[;]. 51. Σωτήρ. Κιούσης. 52. Γεώργ. Κιούσης. 53. Γεώργ. Ρηγόπουλος. 54. Πανάγος Κουλουντής[;]. 55. Αριστ. Σταθακόπουλος. 56. Ιωάν. Αντωνόπουλος. 57. Θεόδ. Αντωνόπουλος. 58. Αθαν. Ντουβής. 59. Γεώργ. Θεοδώνης. 60. Θεοδώσης Δημήτρουλης. 61. Γεώργ. Λεωνιδόπουλος. 62. Ιωάν. Μπερτουνηγής. 63. Βασίλ. Λαΐνης. 64. Ανδρ. Λαΐνης. 65. Γιαννάκης Τσερνοτόπουλος. 66. Γεώργ. Χαλδής. 67. Θεμ. Χαλδής. 68. Θεόδ. Γιαννακόπουλος. 69. […] Αντωνόπουλος. 70. Ιωάν. Γ. Τσιούνης. 71. Γεώργ. Λουκόπουλος. 72. Κων. Αν. Σκάρπας. 73. Ιωάν. Ντόρλης. 74. Δημήτρ. Σκάρπας. 75. Αθ. Β. Τσιούνης. 76. Δημ. Χαλδής. 77. Γεώργ. Κ. Δρούκας. 78. Σπύλιος Αθ. Ντόρλης. 79. Βασίλ. Κιούσης. 80. Γεώργ. Αργ. Βακής[;]. 81. Πανάγος Δ. Σκάρπας./ Εν Τσοροτά τη 29 Αυγούστου 1915./ Το εκκλησιαστ. Συμβούλιον/ Κωνστ. ιερεύς Κατσής./ Γ. Ρηγόπουλος/ [ακολουθούν και τρεις ακόμα δυσανάγνωστες υπογραφές]/ Επικυρούται ο ανωτέρω κατάλογος των ενοριτών Τσορωτά 5 8βρίου 1915/ Ο Πρόεδρος της κοινότητος Τσορωτά/ Ρήγας[;] Σκάρπας»

Πηγή: (Ε.Λ.Ι.Α.).

Οι Καλλικάτζαροι και το τοπωνύμιο Λιαναίοι στο χωριό Άγιος Νικόλαος Καλαβρύτων.

Σχετικά με το τοπωνύμιο «Λιαναίοι«, που βρίσκεται στο χωριό Άγιος Νικόλαος Καλαβρύτων, ανάμεσα στο ερημοκκλήσι Άη – Θανάσης και στην Αγία Βαρβάρα, αντιγράφω από το Ιστορ. Λεξικό της Επαρχίας Καλαβρύτων:

Η ονομασία κατά μία εκδοχή προήλθε από οικογένεια που είχε εκεί κοντά την καλύβα της.

Κατ’ άλλη και σύμφωνα με το θρύλο, «την πήρε από την διήγηση μιάς γριάς που δεν κράτησε μια μεγάλη γιορτή κοντά των Φώτων και πήγαινε χαράματα στα χωράφια της, μα για να την τιμωρήσει ο Θεός, έστειλε στο δρόμο της κοντά στο ρέμμα που τρέχει το νερό τους διαβόλους ή Καλλικατζαραίους «Λιανούς» ψηλούς και αδύνατους [και] μερικοί άρχισαν να χορεύουν γύρω της και κείνη τρομοκρατημένη γύρισε πίσω και είπε εκεί στη ρεματιά, «με σταμάτησαν οι Λιαναίοι τα ξωτικά».».

(Η καταγραφή του θρύλου έγινε από τον Νίκο Α. Στασινόπουλο στο βιβλίο του: ¨Το χωριό μας Άγιος Νικόλαος Καλαβρύτων (θρύλος – ιστορία – λαογραφία), Αθήναι 1982, σ. 169).

Καλά Χριστούγεννα!

Η Γέννηση του Χριστού, με το ισχυρό μήνυμά της που κομίζει για τις πανανθρώπινες αξίες , ας αποτελέσει την αρχή για μιά αλλαγή στον τρόπο σκέψης και ενεργειών μας. Ας μας οδηγήσει πιό κοντά στις ανθρώπινες αξίες και ειδικά εμάς τους Έλληνες στις πατροπαράδοτες αρχές και αρετές μας.

Χρόνια πολλά στους Έλληνες του εξωτερικού!

Χρόνια πολλά στους πατριώτες Καλαβρυτινούς!

Χρόνια πολλά σε όλους εκείνους που μου κάνουν την τιμή και διαβάζουν όσα αναρτώ σε αυτό το blog!

Καλές Γιορτές σε όλους!

 

Πάτσης Γεώργιος. Μητροπολίτης Καλαβρύτων και Αιγιαλείας.

Ανοίγοντας το βιβλίο για το μοναστήρι των Ταξιαρχών Αιγίου, των αξιοτίμων καθηγητών  μου στο Γυμνάσιο της μονής αυτής, Π. Πανίτσα και Π. Παπαθεοδώρου, στην πρώτη σελίδα αυτού υπάρχει η φωτογραφία που παραθέτω και εδώ, του μητροπολίτη Καλαβρύτων και Αιγιαλείας Γεωργίου. Λεγόταν Πάτσης Γεώργιος.

Μαθητής όντας, γνώρισα τον ιεράρχη αυτόν, ο οποίος επισκεπτόταν το μοναστήρι στο οποίο ηγούμενος τότε ήταν ο Θεόκλητος Παπαζαφείρης (Γιαταγάνας) από το Γκέρμπεσι καταγόμενος.  Θυμάμαι ακόμα και σήμερα, ότι ο Σεβασμιώτατος είχε καλέσει μαθητές, μεταξύ των οποίων και εμένα, και μας ρώτησε πως περνούσαμε στο εκεί σχολείο, αν είχαμε παράπονα κ. λ. Ήταν ένας πράος , σοβαρός και κοινωνικός άνθρωπος.

Όταν έγραψα το Ιστορικό Λεξικό των Καλαβρύτων, παρ’ ότι αναζήτησα στοιχεία γι’ αυτόν τον ιεράρχη, δεν βρήκα τότε και έτσι δεν τον ανέφερα σε ιδιαίτερο λήμμα. Ήδη έχω καταχωρήσει συμπληρωματικά, τα παρακάτω στοιχεία, ώστε να είναι διαθέσιμα σε πιθανή μελλοντική του έκδοση.

Πάτσης Γεώργιος: (1903-1978). Μητροπολίτης Καλαβρύτων και Αιγιαλείας. Γεννήθηκε στον Πειραιά  στις 16 Φεβρουαρίου 1903, από γονείς που ήσαν νησιώτες. Από την Ύδρα ο πατέρας του Κυριάκος Πάτσης και από τα Κύθηρα η μάνα του Μαρία το γένος Ανδρονίκου. Ο Γεώργιος τελείωσε το Γυμνάσιο στον Πειραιά το 1920 και στη συνέχεια σπούδασε στη Θεολογική Σχολή Αθηνών, απ’ όπου πήρε πτυχίο το 1924. Τον επόμενο χρόνο διορίστηκε καθηγητής των Θρησκευτικών στην Αίγινα. Το 1929 μετατέθηκε στο Β΄ Γυμνάσιο αρρένων Πειραιώς όπου και δίδαξε μέχρι το 1943. Όμως το 1936 στις 31 Μαΐου, με εντολή του Αρχιεπισκόπου Αθηνών Χρυσοστόμου είχε ήδη χειροτονηθεί διάκονος και πρεσβύτερος και τοποθετήθηκε Ιερατικός Προϊστάμενος και Ιεροκήρυκας τον ιερό ναό Αγίου Σπυρίδωνος Πειραιώς.

Συνδέθηκε φιλικά με τον Αρχιεπίσκοπο Δαμασκηνό όταν αυτός είχε «εξορισθεί» στη μονή Φανερωμένης στη Σαλαμίνα και εκείνος επανελθών στην Αθήνα και στο θρόνο του, τον επέλεξε για βοηθόν επίσκοπο αυτού υπό τον τίτλο Σταυρουπόλεως και τον όρισε εκπρόσωπό του στον Πειραιά. Χειροτονήθηκε επίσκοπος Σταυρουπόλεως, στη Μητρόπολη Αθηνών στις 18 Απριλίου 1943 από τον ίδιο τον Δαμασκηνό και την Ι. Σύνοδο. «Αναλαβών τα καθήκοντά του, πολλαπλώς και θερμώς  διηκόνησε τον δοκιμαζόμενον, τόσον εκ του λιμού και της ξενικής κατοχής, όσον και εκ των Καταστροφών των εναερίων βομβαρδισμών, λαόν του Πειραιώς…». Διετέλεσε Γενικός Επιθεωρητής του τότε Οργανισμού Χριστιανικής Αλληλεγγύης (Ε.Ο.Χ.Α), στα χρόνια της γερμανικής κατοχής. Στη συνέχεια τον Ιούνιο του 1952 εκλέχθηκε μητροπολίτης Θήρας.

Στις 8 Νοεμβρίου 1957 μετατέθηκε στη Μητρόπολη Καλαβρύτων και Αιγιαλείας, όπου διαδέχθηκε τον Αγαθόνικο Παπασταματίου και η ενθρόνισή του έγινε στο Αίγιο στις 8 Δεκεμβρίου του ιδίου έτους. Εκεί εργάσθηκε με ζήλο, καλωσύνη, πραότητα και διοικητικές αρετές και οργάνωσε τα ιστορικά μοναστικά κέντρα της επαρχίας αυτης, ίδρυσε ναούς (όπως της Θεομήτορος Άννης Συνοικισμού Αιγίου, Αγίου Αλεξίου Σταφιδαλώνων, Αγίου Ιωάννου Καλλιθέας Αιγίου κ. ά.), ορφανοτροφείο και αίθουσα για την «Αποστολικήν διακονίαν» κ.λ. Επίσης πέτυχε από την κυβέρνηση την οικονομική ενίσχυση του Γηροκομείου και του Ασύλου Ανιάτων Αιγίου, όπου επεκτείνοντάς τα, προσέθεσε δύο ακόμα πτέρυγες. «Εκλήθη ως συνοδικός δίς και ωρίσθη διευθύνων σύμβουλος του Ο.Δ.Ε.Π. (1959-1960) και αντιπρόεδρος της Ι. Συνόδου (1962-1963).  Ετιμήθη με τους ανωτέρους Ταξιάρχας Φοίνικος και Παναγίου Τάφου, τα μετάλια εξαιρέτων πράξεων, Ερυθρού Σταυρού κ. α. Υπήρξε ένας από τους σοβαρώτερους και εμπειρότερους Ιεράρχες». Το 1965 ήτο τοποτηρητής της Ι. Μητροπόλεως Κορινθίας.

Στο προσωπικό Ιστολόγιο του Μητροπολίτη Καλαβρύτων και Αιγιαλείας Αμβροσίου, όστις τον διαδέχθηκε, αναφέρονται τα εξής, για το τέλος του Γεωργίου: «Την 23ην  Απριλίου 1978, Κυριακή των Βαΐων, ετοιμάσθηκε να μεταβή στο Ναό για την τέλεση της θείας λειτουργίας κατά τήν επίσημα αυτή ημέρα του εκκλησιαστικού μας εορτολογίου, Τελικά δεν το κατώρθωσε! Ο θάνατος τον πρόλαβε, καθώς κατέβαινε τα σκαλοπάτια του Επισκοπείου! ¨Ενα ανέβρυσμα της αορτής τον έστειλε με διαδικασία EXPRESS στα ουράνια Δώματα!  Πρόκειται για τον αείμνηστο Προκάτοχό μας, τον μακαριστό Μητροπολίτη Γεώργιο, μια μεγάλη εκκλησιαστική φυσιογνωμία του εικοστού αιώνος!».

Πηγή: (Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια, τ. Δ΄, και ιστολόγ. Μητροπολίτου Καλαβρύτων και Αιγιαλείας Αμβροσίου).

Ένας από τους πολλούς Χειμαρριώτες[1] που πολέμησαν στο πλευρό των Ελλήνων και εναντίον των Τούρκων το 1821.

Το εκπληκτικό έγγραφό του προς τον Κυβρνήτη της Ελλάδος έχει ως εξής:

«Προς τον εξοχώτατον Κυβερνήτην της Ελλάδος/ Εγκλείω αντίγραφον αποδεικτικού, αποδεικνύον πως εδούλευσα την πατρίδα απ’ αρχής χωρίς να ωφεληθώ το παραμικρόν. Εγκλείω και αντίγραφον ενός ενδεικτικού του εθνικού Ταμείου εκδεδομένον εις όνομα εμού και ενός άλλου δια 18 χιλιάδες περίπου γροσίων, τα οποία απεφασίσθη να μας δοθώσι δι’ όσον καιρόν  εστάθημεν φρουρά εις την την Εθνικήν Συνέλευσιν. Γρόσια 1180 ανήκουσιν εξ’ αυτών εις εμέ. Εξοχώτατε! ευρισκόμενος, ενταύθα ξένος και χωρίς τινά υπηρεσίαν κατήντησα να υστερούμαι και τον επιούσιον άρτον. Ευρίσκομαι έτι αναγκασμένος να απέλθω εις την πατρίδα μου Χεμάρραν να επιβλέψω την ελεεινήν κατάστασιν της οικίας και φαμελίας μου, η οποία μένει απροστάτευτος, διότι απέθανε προ ολίγου εις αδελφός μου ο οποίος έμενεν εκεί, Υστερούμενος των μέσων, παρακαλώ θερμώς την Υ.Ε. να ευαρεστηθεί να μου κάμει εξοικονόμησιν τινά δια να δυνηθώ να υπάγω να διατάξω τα πράγματά μου και να επιστρέψω να ζήσω και να αποθάνω εις την πατρίδα δια την οποίαν ηγωνίσθην και έχυσα αίματα. Ων απελπισμένος, ως έλεος ζητώ την εξοικονόμησιν ταύτην, μόλον τούτο όσα ευαρεστηθεί η Υ.Ε. να μου δώσει, ας απερασθώσιν εις τον λογαριασμόν των όσα έχω να λαμβάνω. Υποσημειούμαι με βαθύτατον σέβας και με χρηστάς ελπίδας. Τη 27 10βρίου 1829/ εν Ναυπλίω./ ο πολίτης Σπύρος Ιωάννου Χειμαργιώτης». [Σημ: η έντονη γραφή είναι από εμένα].

Το πιστοποιητικό του Κολοκοτρώνη για τον Χειμαρριώτη:

«Δηλοποιείται ότι ο καπετάν Σπύρος Ιωάννου Χειμαρριώτης με ακολουθεί από τον πρώτον χρόνον της επαναστάσεως άχρι σήμερον. Ευρέθη εις όλας τας κατά των εχθρών εκστρατείας μου, και εις άλλας υπηρεσίας των στρατοπέδων εφάνη χρήσιμος οδηγών πάντοτε εν σώμα μικρόν, στρατιωτών και πληγωθείς τρις εις τας μάχας κατά τας χείρας και τον πόδα εφέρθη δε εις όλας αυτάς τας περιστάσεις με γενναιότητα, πίστην και προθυμίαν, ομού και φιλοτιμίαν  και ως προς το έθνος πιστάς εκδουλεύσεις του είναι δίκαιον να του παρέξωσι το δικαίωμα να καταταχθεί εις ανάλογον στρατιωτικήν θέσιν δια αμοιβήν. Διό εις ένδειξιν της καλής δουλεύσεώς του εξεδόθη το παρόν επίσημον έγγραφον./ Τη 9 Αυγούστου 1829. Εν Άργει./ Ο γεν. Αρχηγός των Π[ελοποννησιακών] όπλων/ Θ[εόδωρος]  Κολοκοτρώνης.».

Άλλο πιστοποιητικό υπάρχει συνημμένο με ημερομηνία 10 Απριλίου 1827, το οποίο υπογράφεται από μέλη της Αντικυβερνητικής Επιτροπής και στο οποίο αναφέρεται ότι οφείλονται 18125 γρόσια στους καπετάνιους Σπύρο Ιωάννου και Δημήτριο Γιαννακόπουλο για μισθούς και σιτηρέσια 230 στρατιωτών κ. λ.

Στη συνέχεια και για λόγους χώρου, παραθέτω σε φωτογραφία, μόνο το πιστοποιητικό του Θ. Κολοκοτρώνη.

——————————————————————

[1] Σχετική είναι και η αναφορά Χειμαρριωτών για την οποία βλ, στην ανάρτηση στο παρόν Blog, gerbesi.wordpress.com στις 20.4.2017.

Πηγή: Γ.Α.Κ.

Ο Μακρυγιάννης είπε:

«… Πατρίς, να μακαρίζεις γενικώς όλους τους Έλληνες, ότι θυσιάστηκαν για σένα, να σ’ αναστήσουνε, να ξαναειπωθείς άλλη μια φορά ελεύθερη πατρίδα, που ήσουνα χαμένη και σβησμένη από τον κατάλογο των εθνών. Όλους αυτούς να τους μακαρίζεις. Όμως να θυμάσαι και να λαμπρύνεις εκείνους που πρωτοθυσιάστηκαν στην Αλαμάνα, πολεμώντας με τόση δύναμη Τούρκων· κι εκείνους που αποφασίστηκαν και κλείστηκαν σε μια μαντρούλα με πλίθες, αδύνατη, στο Χάνι της Γραβιάς· κι εκείνους που λιώσανε τόση Τουρκιά και πασάδες στα Βασιλικά· κι εκείνους που αγωνίστηκαν σα λιοντάρια στη Λαγκάδα του Μακρυνόρου, όπου πολεμήθηκαν συνχρόνως σ’ αυτές τις δυο θέσες πού’ ναι τα κλειδιά σου – ένα η Πόρτα του Μακρυνόρου, και τ’άλλο των Θερμοπύλων. Κι αφού πήγανε κι από τα δυο μέρη ν’ ανοίξουνε δρόμο οι Τούρκοι, εκείνοι οι αθάνατοι, τόσοι λίγοι, ογδόντα ένας στη Λαγκάδα, γιόμωσαν τον τόπο κόκαλα εκεί. Και τους καταδιάλυσαν, εκείνοι οι ολίγοι, στ’ άλλο μέρος των Θερμοπύλων κι άλλού. Αυτήνοι σε ανάστησαν και δεν μπήκε δύναμη και ζαϊρέδες και πολεμοφόδια. Αυτήνοι ψύχωσαν εκείνους που πολιορκούσαν τους ντόπιους Τούρκους και φρουρές· και νηστικούς κι αδύνατους τους περιλάβαν και τους σφάξαν σαν τραγιά. Και τέλος πάντων, πατρίδα, αυτήνοι κατατρέχονται από τους Εκλαμπρότατους, τους Εξοχώτατους, από τον Κυβερνήτη σου κι αδελφούς του. O Αγουστίνος κι ο Βιάρος αυτήνων των σκοτωμένων τις γυναίκες και κορίτσια κυνηγούν. Αυτούς τους αγωνιστάς κατατρέχουν και τους λένε να πάνε να διακονέψουν: «Ποιος σας είπε» τους λένε «να σηκώσετε άρματα να δυστυχίσετε;» Έχουνε δίκαιον, ότι ο Ζαΐμης χρώσταγε των Τούρκων ένα μιλιούνι γρόσια, και οι Ντεληγιανναίγοι και οι Λονταίγοι και οι άλλοι, κι’ ο Μεταξάς, κόντες της πιάτζας,  χωρίς παρά, κι’ ο Κωλέτης ένας γιατρός, ο Μαυροκορδάτος τζιράκι της Κωσταντινοπόλεως. Τους φκειάσαν αυτείνοι οι διακονιαραίγοι, οι αγωνισταί, Εκλαμπρότατους, τους λευτέρωσαν από τους Τούρκους κι’ από τα χρέη, οπού χρώσταγαν των Τούρκων, κ’ έγιναν τώρα μεγάλοι και τρανοί. Γύμνωσαν και τους Τούρκους, παίρνοντας το βίον τους, και το έθνος το γύμνωσαν και το αφάνισαν, γιόμωσαν φατρίες και κακίες τους ανθρώπους του αγώνος. Τους καταδιαιρούν – γιομόζουν αυτείνοι αγαθά. Και οι Κολοκοτρωναίγοι οι φίλοι τους τα καλύτερα υποστατικά και πλούτη της πατρίδος. Έμειναν οι αγωνισταί διακονιαραίοι, τους κατατρέχει ο Κυβερνήτης μας κι’ ο Αγουστίνος κι’ ο Βιάρος, καταφρονούν όλους αυτούς και βαθμολογούνε πολλούς, οπού ’παιζαν το μπιλλιάρδο μέσα τους καφενέδες και τώρα είναι σπιγούνοι του Κυβερνήτη και των αλλουνών.  Αυτείνοι βαθμολογώνται, αυτείνοι πλερώνονται βαρυούς μιστούς. Οι αγωνισταί δυστυχούν. Των σκοτωμένων τις φαμελιές όποια είναι νέα την θέλει ο τάδε, σα να λέμε ο Βελήπασσας, ο Μουχτάρπασσας, ότι δεν έχει η φτωχή να φάγη. Λευτερώθηκαν κάμποσες σκλάβες Μισολογγίτισσες κι’ από άλλα μέρη (τις λευτέρωσαν οι φιλάνθρωποι) και διακονεύουν εδώ εις τ’ Άργος και εις τ’ Αναπλιού τους δρόμους. Των αγωνιστών οι άνθρωποι διακονεύουν και γυρεύουν να πάνε πίσου εις τους Τούρκους. Τους είχανε αυτείνοι σκλάβους, τους ντύνανε, τους συγυρίζανε και τρώγαν. Εις την πατρίδα τους ξυπόλυτοι και γυμνοί διακονεύουν. Από όλα αυτά, καϊμένη πατρίδα, δεν θα σωθούνε τα δεινά σου, ότι σιδερώνουν την αρετή εκείνοι οπού σε κυβερνούσαν και σε κυβερνούν, και τώρα κατατρέχουν το δίκαιον και την αλήθειαν και με ψέματα θέλουν και με σπιγούνους να σε λευτερώσουνε, μήτε τώρα είσαι καλά, μήτε δια τα μέλλοντά σου, με τους ανθρώπους οπού σε τριγυρίζουν, πολιτικούς, σπιγούνους και τοιούτους αξιωματικούς. Συχωράτε με, αναγνώστες, οπού ’φυγα από το προκείμενον. Μη στοχάζεστε ότ’ είμαι ή γόητας, είτε φαντασμένος, είτε εγώ αδικημένος. Λυπούμαι και γράφω αυτά ότι ήτανε πέντε αδέλφια κ’ έμεινε ένας μόνον από το ντουφέκι· και οι άνθρωποί τους ήτανε τόσον καιρόν σκλαβωμένοι και σώθη μία γυναίκα μόνον κι’ αυτείνη πείναγε· κ’ εκείνοι οπού τους ζήταγε ψωμί θέλαν να κάμουν το κέφι τους να της δώσουνε να φάγη. Κι’ αυτό κι’ άλλα πολλά τοιούτα μ’ έκαμαν να βγω από το προκείμενον. Ότι τα τοιούτα δεν λευτερώνουν πατρίδα, την χάνουν· κ’ έχω σκοπόν να ζήσω κ’ εγώ σ’ αυτείνη την πατρίδα. Ότι έχω τόση αδύνατη φαμελιά και δεν ’πιτηδεύομαι να κολακεύω τους δυνατούς. Και είμαι δυστυχής, και κλαίγω και την δυστυχισμένη μου πατρίδα, οπού δι’ αυτείνη χύσαμε το αίμα μας αδίκως…»[1].

————————————————————-

[1] «Μακρυγιάννη Γιάννη: «Άπαντα», εκδόσεις «Μέρμηγκας», Αθήνα, 1975. σελ. 149-151».

 

13.12.1943. Αποφράς ημέρα – ολοκαύτωμα.

13 Δεκεμβρίου 1943.

Ημέρα που συνέβη ένα από τα θλιβερότερα γεγονότα της Ελληνικής ιστορίας, και ειδικότερα της  επαρχίας και της πόλης των Καλαβρύτων. Το ολοκαύτωμα των Καλαβρυτινών.

Αποφράς ημέρα λοιπόν η 13η Δεκεμβρίου 1943 και μέσα από μια απλοϊκή θεώρηση, δεν θα ήθελε κανείς ούτε να την αναφέρει. Όμως η σιωπή είναι μεν ενίοτε χρυσός αλλά οδηγεί και στη λήθη και επομένως εμείς οι Έλληνες, εμείς οι καταγόμενοι από την επαρχία αυτή, δεν πρέπει να συνεργήσουμε ώστε αυτή η ημέρα αλλά και άλλες που προηγήθηκαν και στις οποίες έγιναν σφαγές από τους Γερμανούς σε άλλα χωριά της επαρχίας των Καλαβρύτων και σε άλλα μέρη της Ελλάδος, να αποτελέσει μία νεκρή ημερομηνία της ιστορίας, δηλαδή να ξεχαστεί.

Η ελληνική αυτή λέξη αποφράς ταιριάζει στη δυσοίωνη αυτή ημέρα, που έτσι την έκαναν, μιαρή και απαίσια, οι βάρβαροι Γερμανοί.

Ταιριάζει όμως και στους δήμιους Γερμανούς, αφού σαν επίθετο (ή και ουσιαστικό αρσενικού γένους), σημαίνει: ο ασεβής, δυσσεβής, κακόφρων, απαίσιος, επάρατος, αποτρόπαιος, αλιτήριος, πονηρός, «ανήρ αποφράς, αιμοχαρής καρδία, τύραννος ωμός και φιλαίματος κύων»[1].

Υπάρχει κάτι που δεν τους ταιριάζει;

Η άλλη λέξη: Ολοκαύτωμα, είναι η λέξη που περιγράφει τη θυσία όλων σχεδόν των Καλαβρυτινών στο βωμό της πατρίδος. Είναι η λέξη που περικλείει την σκληρή, την οδυνηρή θυσία πολλών αθώων θυμάτων στις βουλές του τυράννου.

Η σημασία που δίνουν όλα τα λεξικά στη λέξη ολοκαύτωμα, είναι: γενοκτονία, συστηματικός διωγμός, ολοκληρωτική καταστροφή ή αφανισμός μεγάλου αριθμού ανθρώπων,  «πλήρως καμένη προσφορά θυσίας» στους Γερμανούς που θεωρούνταν «ανώτερη φυλή». Βέβαια οι βάρβαροι δεν εφάρμοσαν μόνο τη φωτιά, αλλά και τα πολυβόλα που σκόρπισαν τον θάνατο. Η μεγαλύτερη σφαγή που έγινε ποτέ. Και στα Καλάβρυτα! Και στα Καλαβρυτοχώρια! Όχι μόνο για τους Εβραίους η λέξη «ολοκαύτωμα», αλλά και για τους Έλληνες της Ηπείρου, της Βοιωτίας, της Κρήτης των Καλαβρύτων…

Ήταν σχεδιασμένη η «Επιχείρηση Καλάβρυτα» όσο και αν μερικοί το αρνούνται αυτό. Η ιστορία μιλάει.

Κάθε περιορισμός στην αλήθεια για την ιστορία, προσθέτει ένα ακόμα σκαλοπάτι στη λήθη και εγκυμονεί τον κίνδυνο όχι μόνο να αλλοιωθεί αυτή αλλά και να ξεχαστεί. Πρέπει να γράφεται η αλήθεια, πρέπει να γράφεται η αληθινή ιστορία, γιατί μετά από μερικά χρόνια, κανείς δεν θα μπορεί να την μεταδώσει προφορικά στις επερχόμενες γενιές.

Ας είναι αιωνία η μνήμη σας αγνοί, αθώοι, ήρωες Καλαβρύτινοί!

———————————————————

[1] Ephraem Hist., Poeta, Chronicon L. 1305

«Να τα λέμε κι αυτά…».

Στο πολύ σημαντικό ιστολόγιο για τη Σποδιάνα, Chrysopiginews (http://chrysopiginews.blogspot.gr/), το οποίο διατηρεί ο εκ της Σποδιάνας καταγόμενος και διαμένων στην Αθήνα κ. Αθαν. Στάμος και διάτου οποίου προσπαθεί να αναδείξει το χωριό αυτό των Νεζερών αλλά και να διατηρήσει διάφορα ιστορικής, λαογραφικής κ.λ. φύσεως στοιχεία της περιοχής εκείνης, πρόσφατα έχουν καταγραφεί και τα παρακάτω:

Για όσα αναφέρει στη σημείωσή του ο κ. Αθαν. Στάμος, τον ευχαριστώ θερμά, σημειώνοντας από μέρους μου ότι ο κ. Στάμος συγκαταλέγεται μεταξύ εκείνων των μορφωμένων ανθρώπων που αγόρασαν το «Ιστορικό Λεξικό της Επαρχίας Καλαβρύτων» επομένως και άμεση γνώση του περιεχομένου του έχει και ανιδιοτελώς και άνευ υποχρεώσεως αναφέρει τα παραπάνω, δεδομένου ότι δεν του δόθηκε δωρεάν.

Στο «Ιστορικό Λεξικό της Επαρχίας Καλαβρύτων» έχουν καταγραφεί αρκετά στοιχεία για τη Σποδιάνα, η οποία παλαιότερα ανήκε στην επαρχία Καλαβρύτων και στη συστάδα των Νεζεροχωρίων, για τα οποία επίσης έχουν καταγραφεί πολλά και σημαντικά και εν πολλοίς ανέκδοτα στοιχεία, όπως επίσης και για τη μονή Χρυσοποδαρίτισσας.

Κύριε Στάμο σας εύχομαι επιτυχία στην προσπάθειά σας για την ανάδειξη του χωριού σας αλλά και για τη συγγραφή του πονήματός σας, και καλές γιορτές.

Χαλανδριτσάνος (Χιλίαρχος).

Χαλανδριτζάνος Λουκάς του Ιωάννη. Ένας ακόμα αγωνιστής του 1821 (Χιλίαρχος) από την Αχαΐα που έδωσε τη ζωή του για την πατρίδα. Εφονεύθη στην πολιορκία των Αθηνών. Το χαρακτηριστικό επώνυμό του υποδηλώνει, ότι έλκει την καταγωγή του από την Χαλανδρίτσα Πατρών. Το έγγραφο βέβαια που ακολουθεί, αναφέρει «εκ Πατρών».

Αυτό το έγγραφο, το οποίο παρουσιάζω στη συνέχεια, έχει σταλθεί από τον αδελφό του Ανδρέα Ιωάννη Χαλανδριτζάνο στον Κυβερνήτη της Ελλάδος Καποδίστρια στις 22 Μαΐου 1829 και έχει ως εξής:

«Εξοχώτατε/ Ο εις την πολιορκίαν Αθηνών αποθανών αδελφός μου Λουκάς Ιωάννου Χαλανδριτζάνος, εκ Π. Πατρών, εδούλευσεν ικανόν καιρόν τον αείμνηστον λόρδ[ο] Μπάϋρον. Ο ένδοξος ούτος άνθρωπος ευχαριστηθείς από την πιστήν δούλευσιν του αδελφού μου, τον αντίμειψε με μίαν χρεωστικήν ομολογίαν εκ μέρους του ελληνικού έθνους από τρεις χιλιάδες τάλαρα, και μετά τον θάνατόν του, με μερικά πράγματά του εκτιμούμενα εις Κολλον.. «5.000» επί των οποίων έχω αρκετάς αποδείξεις. Η ομολογία αύτη υπ’ αριθμόν 560, και μηνολογουμένη τη 8η Φεβρουαρίου 1824 ευρίσκεται ήδη εις χείρας μου. Ο αδελφός μου […] ζων δεν ημπόρεσε να εξαργυρώσει, αυτήν την ομολογίαν. Έλαβε μόνον εις λογαριασμόν γρόσια 5.000 κατά την δεκάτην τετάρτην Νοεμβρίου 1824. Περί της αληθείας των λεγομένων δύναται  η Α. Σ.  να λάβει πληροφορίας από τον κύριον Μαυροκορδάτον, όστις τότε ευρίσκετο εις Μεσολόγγι και διηύθυνε τα πράγματα της Δυτικής Ελλάδος./ Αφού ο αδελφός μου επλήρωσε το κοινόν χρέος εις την πολιορκίαν των Αθηνών, παρέλαβεν τα πράγματά του ο συνταγματάρχης κύριος Φαβιέρος, και ο γραμματικός του κύριος Δημήτριος Κυριακίδης, αλλ’ επειδή ο κύριος Φαβιέρος έμελλε ν’ αναχωρήσει  παρέδωσεν τα διαλειφθέντα πράγματα εις χείρας του εμπόρου αγγλικού αντιπροξένου κυρίου Κωνσταντή Μανάγια./ Εξοχώτατε είναι γνωστόν τοις πάσι η πολυχρόνιος καταστροφή της πατρίδος μας και η καταδρομή μας από Νήσου εις Νήσον με φαμήλια βαρυτάτη. Πότε περιφερόμενοι εδώ κι εκεί εφθάσαμε εις τον έσχατον βαθμόν της πενίας τόσον και αυτού του επιουσίου άρτου. Προστρέξας λοιπόν εις τον ρηθέντα Μανάγιαν με την ελπίδα ότι θέλω λάβει τα πράγματα του μακαρίτου αδελφού μου δια να οικονομήσω  την δυστυχεστάτην φαμήλιαν μου, πλην εις απόκρισιν με λέγει ότι τα επώλησεν δια τάλαρα 63[;] πράγμα ανήκουστον, και διόλου παράνομον και δεν ξεύρω αν είχεν εξουσίαν να πουλήσει αυτά. Αλλά και αν τήν έλαβε, χρεωστεί να μου αποδείξει, τις είχε το δικαίωμα να του την δώσει; Ποίοι αγόρασαν τα πράγματά του; Πως έγινεν η δημοπρασία, και ποίον το αποτέλεσμά της; Ο εδώ αντιπρέσβης της Μ. Β. μου είπε προφορικώς ότι δύναμαι να ζητήσω τα δίκαιά μου από τον Κ. Μανάγιαν ενώπιον της Ελληνικής Κυβερνήσεως./ Μεταξύ των πραγμάτων του αδελφού μου ευρέθησαν […2 λ.] και ένα μουλάρι, το οποίον δουλεύει τώρα εις την αλτελαρίαν[;], και ένα άλογον το οποίον κατέχει ο ιππότης[;] κύριος Φούτζης εις την καβελαρίαν. Μετά τον θάνατον του λόρδ[ου] Μπάϋρον, ο αδελφός μου εδούλευσεν  Χιλίαρχος την πατρίδα στρατιωτικός. Πολλά ολίγες φορές επληρώθη δια τους μισθούς των στρατιωτών του. Η Ελληνική Κυβέρνησις του χρεωστεί σχεδόν αρκετά, κατά τα οποία , φέρω εις χείρας μου, αποδεικτικά./ Όλη αυτή η ιστορία με οδηγεί, εξοχώτατε, να σας παρακαλέσω ταπεινώς να ευσπλαχνισθείτε την δυστυχή κατάστασιν της πολυαρίθμου και αδυνάτου οικογενείας μου, και να διατάξητε πρώτον να μου εξαργυρωθεί  η ομολογία των 3.000 ταλήρων, δεύτερον να μου δοθούν το μουλάρι και το άλογον, τρίτον να μου γενεί καμία εξοικονόμησις, δια να μου δοθεί εν μέρος τουλάχιστον εκ των όσα του χρεωστεί η κυβέρνησις δια τας εκδουλεύσεις του, και τέταρτον να υποχρεωθεί ο κύριος Μανάγιας να μου επιστρέψει τα πράγματά μου, και να μου αποδώσει τον λογαριασμόν μου, και εύελπις ότι η σεβαστή κυβέρνησις θέλει ενεργήσει τας δικαίας αιτήσεις μου. Μένω με το προσήκον σέβας./ τη 22Μαΐου 1829/ εν Πόρω./ Ο πατριώτης/ Ανδρέας Ιωάννου Χαλανδριτζάνος».

Σε σημείωση στην επόμενη σελίδα, με διαφορετικό γραφικό χαρακτήρα, αναφέρονται τα εξής:

«Διευθύνεται προς το Υπουργικόν Συμβούλιον, δια να ενεργήσει τα δέοντα./ Εν Πόρω τη 22 Μαΐου 1829/ Ο Κυβερνήτης/ [υπογραφή]» .

(Ακολουθεί μέρος εκ της δευτέρας σελίδος του εγγράφου).

Πηγή: Γ.Α.Κ.

Αλή Φαρμάκης.

(Το κείμενο ανήκει στον Αιγιώτη ιστορικό συγγραφεά Τάκη Αργ. Σταματόπουλο και προέρχεται από το βιβλίο του: «Χρονικά και Μελέτες – Κάλβος – Αθήναι 1977).

Ο Γιαννιάς από την Προστοβίτσα Τριταίας και ο γιός του Γεώργιος.

…

Το παραπάνω ποίημα με τίτλο: Του Γεωργίου του Γιαννιά, παραλλαγή του παρατεθέντος στο Λεξικό των Πατρών υπό του Κ. Ν. Τριανταφύλλου και υπό το λ. Γεώργιος Γιαννιάς ή Δεληγιώργης, προέρχεται από το βιβλίο του Μ. Σ. Λελέκου «Δημοτική Ανθολογία – εν Αθήναις 1852».

O tempora o mores!

O tempora o mores![1] (Ω καιροί, ω ήθη!).

Το χειρόγραφο που ακολουθεί, κατά την ταπεινή μου γνώμη, έχει διασώσει το όποιο εναπομείναν κύρος των τιμίων δικαστών της πατρίδος μας, διαχρονικά. Εκτός του ότι είναι μόνο του ένα ιστορικό κομμάτι πολύ μεγάλης πυκνότητος και περιεκτικότητος ανθρωπίνων αξιών, αδυναμιών και διαφόρων εικασιών που «πίσω» του υποκρύπτονται πάθη και φατρίες, σήμερα, μας δημιουργεί ερωτήματα και συνειρμούς.

Δεν μπορούσε να υπάρξει και σήμερα ένας Τερτσέτης[2] ή ένας Πολυζωΐδης[3] να περισώσει ή τουλάχιστον να φρενάρει την κατρακύλα των ηθών αλλά και της χώρας; Ακόμα και η σκιά ενός εξ’ αυτών αν περιπλανιόταν  στις μέρες μας στην Ελλάδα θα κραύγαζε: Αρνούμαι να συμπράξω! Αρνούμαι να υπογράψω! Αρνούμαι να γίνω άτιμος κατά των Ελλήνων! Αρνούμαι να αποδεχθώ την ακόμα και την έμμεση υποδούλωση της πατρίδος μου!

Έχουν εφεύρει μερικοί ταγμένοι να υπηρετήσουν τη δικαιοσύνη, διάφορα τερτίπια, παράθυρα, αλλά και πόρτες ορθάνοιχτες έχουν φτιάξει για να εξυπηρετούν τα δικά τους συμφέροντα. Είτε είναι καριερίστικα, είτε είναι οικονομικά. Έτσι βλέπουμε και ακούμε διάφορα από τα μέσα ενημέρωσης, τα οποία δεν είναι του παρόντος (διότι αυτοί και τον τρόπο έχουν και τις μεθόδους γνωρίζουν και δεν αργούν να μου φορτώσουν όλον τον ποινικό κώδικα).

Ευτυχώς που υπάρχουν (ακόμα) τίμιοι και πατριώτες δικαστές. Ίσως είναι αυτό που λέμε στα οικονομικά: «ουσιώδη εν ανεπαρκεία», αλλά υπάρχουν… κυρίως στις κατώτερες βαθμίδες της Δικαιοσύνης.

Αγαπητέ φίλε αναγνώστη, ζητώ την κατανόησή σου για την εκτός πνεύματος του παρόντος blog, ανάρτησή μου.

Όμως με πνίγει ένα παράπονο, ένας πόνος, θέλω να φωνάξω δυνατά: Δεν υπάρχει κάποιος που να σταματήσει αυτούς που καταστρέφουν τις περιουσίες των πολιτών; Αυτούς που μπαίνουν στα εκπαιδευτικά ιδρύματα και τα διαλύουν; Αυτούς που δεν μεριμνούν να μη χαθούν ανθρώπινες ζωές; Αυτούς που υπογράφουν νόμους να χαθούν οι περιουσίες των Ελλήνων; Τους πολιτικούς και τα παρακλάδια αυτών που αλληλοκατηγορούνται και αποφεύγουν να αναλάβουν τις ευθύνες τις οποίες ο νόμος προσδιορίζει και τις οποίες ένας αρμόδιος αλλά έντιμος και πατριώτης δικαστής θα έπρεπε ν’ αναζητήσει; Ο οποίος δικαστικός λειτουργός, όχι μόνο με μια απλή εντολή διερεύνησης (για τα μάτια του κόσμου), αλλά με επιμονή και ευθύνη, ανεπηρέαστος, ανυστερόβουλος και αφοσιωμένος στο καθήκον του θα έπρεπε ν’ αναζητήσει όχι μόνο τις ευθύνες αλλά και τους υπευθύνους.

Για διαβάστε τη σημείωση στο α΄ μέρος του παρακάτω χειρογράφου: «καίτοι βιασθέντες δια των λογχών χωροφυλάκων, δεν έστερξαν να υπογράψουν…».

Και τότε η Ελλάδα βρισκόταν στο έλεος «και τα νύχια» ξενόφερτων, αλλά και Ελλήνων σκευωρών. Ο φόβος και ο τρόμος επικρατούσε… Και όμως οι δύο δικαστές «δεν έστερξαν…». Αυτό το δείχνουν και τα κενά στις θέσεις που έπρεπε να υπογράψουν. Βέβαια και οι άλλες τρεις υπογραφές, καλοβαλμένες με σταθερό χέρι κάτι δείχνουν! Ίσως τη σταθερή και δουλική προσήλωσή τους στην αδικία και τη σκευωρία!

Ο ίδιος ο Κολοκοτρώνης (Διήγησις Β΄ σελ. 85) αναφέρει μεταξύ άλλων: «ήθελαν και καλά τον σκοπόν τους, τον σκοτωμόν μας, την καταδίκην μας. Έξαφνα μανθάνω ότι βιάζει ο Σχινάς ο μινίστρος της δικαιοσύνης το δικαστήριον και υποχρεώνει τον πρόεδρον Πολυζωΐδην και Τερτσέτην να υπογράψουν την καταδίκην με μπαγιονέταις…».

Ο υπουργός Σχοινάς κάλεσε σε απολογία τους δύο δικαστές. Οι δικαστές παύθηκαν και τέθηκαν υπό κράτηση, ακόμα και αυστηρή απομόνωση. Μετά τέσσερις μήνες παραπέμφθηκαν σε δίκη αλλά αθωώθηκαν και τελικά αποκαταστάθηκαν. Έμειναν σύμβολο και γνώμονας για τους νεώτερους τιμίους και πατριώτες Έλληνες…

Σήμερα τι γίνεται;

Οι σημειώσεις ανήκουν στον αείμνηστο ιστορικό Τάκη Κανδηλώρο.

Από το βιβλίο του με τίτλο «Η δίκη του Κολοκοτρώνη και η Επανάστασις της Πελοποννήσου, Εν Αθήναις 1908», πήρα αυτό το κείμενο, όπως και τη φωτογραφία του Τερτσέτη. Η φωτογραφία του Πολυζωΐδη είναι από την wikipedia.

 

 

 

 

 

 

Σημείωση: Για την ιστορία και για όσους δεν γνωρίζουν ή δεν θυμούνται, να αναφέρουμε ότι η ποινή των Κολοκοτρώνη και Πλαπούτα αρχικά μετριάστηκε σε 20 χρόνια, δοθείσης της χάριτος αυτής από συμβούλιο της Αντβασιλείας το οποίο έδειξε μετριοπάθεια για να προλάβει επερχόμενο ξεσηκωμό και επανάσταση του λαού. Έμειναν στη φυλακή του Παλαμηδίου, έως την απονομή πλήρους χάριτος από τον ενηλικιωθέντα Όθωνα.

================================================

[1] Η φράση έχει λεχθεί από τον Κικέρωνα (106-43π.Χ.) που ήταν Ρωμαίος Φιλόσοφος, ρήτορας κ.λ., σε ομιλίες του εναντίον του Ρωμαίου κυβερνήτη της Σικελίας, Gaius Verres, και εναντίον του Κατιλίνα. Σήμερα η φράση αυτή χρησιμοποιείται ειρωνικά και με σκοπό να κατακρίνει την ηθική κατάπτωση.

[2] Ζακύνθιος.

[3] Γεννήθηκε στο Μελένικο της Β.Α. Μακεδονίας (σήμερα χωριό της Βουλγαρίας). Ο πατέρας του ήταν Σερραίος και η μητέρα του ήταν Μελενικιώτισσα.

Αποτελέσματα εκλογών 11 Μαΐου 1958. Ψηφοδέλτιο της ΕΔΑ και σταυροί προτίμησης.

Σημείωση: Τα αποτελέσματα αυτά είναι από σηεμίωση ενός εκ των υποψηφίων (Παπαστεριόπουλου) από το αρχείο του οποίου άντλησα αυτά. Υπάρχουν στοιχεία για όλα τα χωριά της Αχαΐας αλλά για λόγους χώρου δεν τα έβαλα εδώ.

Το υπογραμμισμένο από μένα με κόκκινο χρώμα χωριό Πρ. Ηλίας, είναι το Γκέρμπεσι.

Πηγή: ΕΛΙΑ.

Χαλανδρίτσα β΄

Χαλανδρίτσα.

Φορολογία, κόστος χρήματος (τόκος), αξία γης, συγκέντρωση «Δικαιωμάτων» Αρχιερέων επί Τουρκοκρατίας.

Φορολογία και τρόποι ενοικίασης και καλλιέργειας της γης.

Από έγγραφο του έτους 1828 μαθαίνουμε ότι:

«Οι χωριάται οσάκις εκαλλιέργουν Τουρκικάς ιδιοκτησίας, έδιδαν εις τους κτήμονας αποκαρπώσεις τινάς, αι οποίαι επήγαζαν από την αμοιβαίαν μεταξύ αυτών συμφωνίαν. Εγίνετο δε αύτη ωφελιμωτέρα προς τους χωριάτας καθ’όλα τα μέρη, όπου ήσαν μεγάλαι ιδιοκτησίαι, πολλή η καλλιεργήσιμη γη, ευκολοεξαγόμενα τα προίόντα και ολίγαι αι χείρες αι αφιερωμέναι εις την γεωργίαν. Τρεις ήτον συνήθως οι τρόποι της συμφωνίας τάυτης.

Ο Αος ο συντροφικός. Κατ’ αυτόν από το ακαθάριστον όλον προϊόν ελαμβάνοντο όλα τα προκαταβληθέντα δια την παραγωγήν έξοδα, απεδίδετο η κανονική Δεκατία, και το λοιπόν του προϊόντος εμοιράζετο εξ ημισείας ματαξύ του κτήμονος και του χωριάτου.

Ο Βος ήτον ο Τριτάρικος. Κατ’ αυτόν όλων των αναγκαίων δια την παραγωγήν εξόδων η καταβολή έμενε εις βάρος του χωριάτου, η Δεκατία απεδίδετο από το ακαθάριστονν όλον προϊόν, από δε το υπόλοιπον αυτού ελάμβανεν ο κτήμων μερίδια τρία, και ο χωριάτης μερίδια έξ.

Ο Γος ήτο το Γιόμορο ή αποκοπή. Κατ’ αυτόν όλα της παραγωγής τα έξοδα και η Δεκατία ήταν εις βάρος του χωριάτου, και από το προϊόν, είτε πολύ, είτε ολίγον εγίνετο, έδιδε εις τον κτήμονα ή όσον σπόρον εχώρησε το καλλιεργηθέν χωράφι ή τα 2/3 αν ήτον ο λόγος περί ελαιών, και αναλόγως δια τα λοιπά είδη της καλλιεργείας έδιδεν ότι είχε συμφωνήσει κατά την προηγηθείσαν αποκοπήν.

Ο δεύτερος μεταξύ των τριών τρόπων ήτον ο γενικώτερα και ο πλέον συνήθης. Οι κτήμονες Τούρκοι εις όσα μέρη ήτον έλλειψις γεωργών δια να τους εφελκύσουν προς εαυτούς, τους έκαμναν τινάς βοηθείας, τους εδάνειζαν π.χ. ολίγα χρήματα δια ν’ απαντούν τα χρέη των, ή έκαμναν την προκαταβολήν ενός μέρους των εξόδων της παραγωγής. Αλλ’ ως επί το πλείστον τας μικράς ταύτας βοηθείας, αντεζύγιζαν και συχνότατα υπερέβαιναν αι αγγαρείαι εις τας οποίας οι χωρικοπί δυναστικώς καθυπεβάλλοντο, όταν εγεώργουν το συφερώτερον μέρος του υποστατικού ολοκλήρως προς ωφέλειαν του κτήμονα, (τα λεγόμενα παρασπόρια) ή όταν με τα ζώα των ηναγκάζοντο να κάμνουν χάριν διαφόρους υπηρεσίας του αγά, ή όταν επρόσφεραν εις αυτόν ακουσίως και παρά την συμφωνίαν μέρος των ποιμενικών ή άλλων ιδιαιτέρων προϊόντων των. Οι έλληνες είχαν και αυτοί διαφόρων ειδών ιδιοκτησίας κατά δικαίωμα αναγνωρισμένον παρά της Τουρκικής εξουσίας. Του δικαιώματος τούτου το αδιαφιλονείκητον αποδεικνύεται  από την σημασίαν του φόρου του ονομαζομένου Νοζούλι αβαρίζι και πολύ πλέον από τα Ταπία ή Χοζέτια, έγγρφα δημόσια ιδιοκτησίας, διδόμενα από τον Σπαχήν, Βοεβόδα, ή Καδήν, οσάκις ο Έλλην επώλει τακτικώς εις άλλον Έλληνα, ή και Τούρκον ιδιοκτησίαν τινά. Των Ταπιών και Χοζετίων είχαν χρεία και αυτοί οι τρομεροί ηγεμόνες, ως ο Αλή Πασιάς, οσάκις δυναστικώς αφήρπαζαν τας ιδιοκτησίας των Ελλήνων, νομίζοντες ότι δια τοιούτων εγγράφων ηδύναντο να μεταβάλλουν την δυναστικήν των εις Νόμιμον κυριότητα. Επί των προεκτεθεισών βάσεων εθεμελιούντο αι συμφωνίαι μεταξύ των χωρικών και των κτημόνων Ελλήνων, όταν τα υποστατικά τούτων εκαλλιεργούντο από τους χωρικούς, οι οποίοι επομένως απέδιδαν εις τους κτήμονας ομογενείς των τας αυτάς αποκαρπώσεις, καθώς και εις τους Τούρκους, με την διαφοράν όμως ότι εις την δευτέραν ταύτην περίστασιν, πολλά ολίγον υπέφερον από τας αγγαρίας και τας βιαίας αρπαγάς, και ενίοτε δεν τας υπέφεραν παντελώς…».

«Δικαιώματα» και τρόποι σύναξης αυτών από τους Αρχιερείς.

Για τα όσα συγκέντρωναν οι αρχιερείς, το ίδιο έγγραφο αναφέρει:

«Οι Αρχιερείς εσύναζαν δύο ειδών Δικαιώματα, τα Κανονικά και τα Τυχηρά. Τα Τυχηρά, οποία ήτο τα συναζόμενα από αγιασμούς, λειτουργίας, χειροτονίας, γάμους, κ.τ.λ., δεν ήσαν σταθερώς κεκανονισμένα, αλλ’ υπέκειντο εις διαφόρους αυξήσεις ή μειώσεις κατά τας περιστάσεις, την κατάστασιν των Χριστιανών και τον χαρακτήρα του αρχιερέως. Έφθασαν όμως οι αρχιερείς να συνάζουν ίσην και εις πολλά μέρη πλειοτέραν ποσότητα παρ’ όσην εσύναξαν από τα Κανονικά. Ταύτα δε συνίσταντο κυρίως εις όσα κατ’ αρχαίαν συνήθειαν οι αρχιερείς εσύναζαν κατ’ έτος από τας χριστιανικάς οικογενείας, ήτοι ανά παράδες 20 από τας εχούσας ανδρόγυνον, και ανά παράδες 10 από τας χηρευούσας. […] Αλλά και τα λεγόμενα Κανονικά Δικαιώματα κατήντησαν προϊόντος του χρόνου πραγματικώς ακανόνιστα. Το πλείστον μέρος των χριστιανικών οικογενειών παρήγαγεν αμέσως ή εμμέσως  διάφορα είδη γεωργικών προϊόντων, και το ιδιαίτερον συμφέρον ωδήγησε τους αρχιερείς να εισάξουν[;] την συνήθειαν του να λαμβάνουν κατ’ έτος από αυτάς ορισμένον τι μέρος εκ των προϊόντων αυτών: (αντί των 20 ή 10 παράδων) παρ. χάριν 11 ή 22 οκάδες σίτου, ή μίαν λίτραν κουκούλι, ή το ανάλογον λάδι, κ.ο.κ., και άλλοι μεν ωνόμασαν την σύναξιν ταύτην Ζητείαν, άλλοι δε Ρώγαν. Συνέβη δε ακολούθως οι αρχιερείς, καθώς ενόμιζαν δια τον εαυτόν των συμφερώτερον, ν’ απολαμβάνουντα εκ της Ζητείας ή Ρώγας άλλοτε εις φυσικά προϊόντα, και άλλοτε να λαμβάνουν το αντίτιμον αυτών εις χρήματα. Ενίοτε όμως κατά την οποίαν είχαν επιρροήν και κατά την κατάστασιν των Χριστιανών εσύναζαν αμφότερα, και τα χρήματα δηλ. και το σύνηθες μέρος των προϊόντων. Και εντεύθεν συνέβαινεν όχι ολίγοι αρχιερείς να συνάξουν ετησίως από κάθε οικογένειαν το περισσότερον γρόσια 3 ή το ολιγώτεον παράδες 40».

Αξία χρήματος (τόκος) και αξία γης.

Στο ίδιο έγγραφο αναφέρονται και ορισμένες πληροφορίες για τον τόκο και την αξία της γης:

«Η Τουρκική νομοθεσία δεν παρεδέχετο τον τόκον. Μόνον όταν τα δανεισθέντα χρήματα ανήκον εις ορφανά τα κριτήρια εσυγχώρουν τόκον προς 10% τον χρόνον. Μένων εκ τούτου πάντη ακανόνιστος ο τόκος, εκυματίζετο κατά τόπους, τας περιστάσεις και τους ανθρώπους από τα 12, 15, 18 και έως 30 τα 100 τον χρόνον. Ο πρώτος όρος, ο των 12, συνήθης εις τα μέρη όπου το εμπόριον εγίνετο τακτικόν και ενεργητικόν, και υπό ξένην τινά προστασίαν, εφυλάτετο σχεδόν πάντοτε μεταξύ των εμπόρων τόσον Ελλήνων όσον και Ευρωπαίων, έτι δε και μεταξύ άλλων οι οποίοι δεν ήσαν έμποροι, επαρουσίαζαν όμως  δια το τίμιον και ευκατάστατον αυτών ξεχωριστήν τινά ασφάλειαν. Απ’ εναντίας ο τελευταίος όρος, ο των 30 δεν εσυνηθίζετο ει μη εις εκτάκτους περιστάσεις, εις μέρη όπου εις την συναλλαγματικήν κυκλοφορίαν δεν ευρίσκοντο τ’ ανάλογα χρηματικά κεφάλαια, και μεταξύ υποκειμένων, των οποίων η πολιτική θέσις, ή η ιδιαιτέρα κατάστασις δεν παρείχεν εις τους δανειστάς αποχρώσαν ασφάλειαν. Όπου δε τα εις κυκλοφορίαν αναγκαία χρηματικά κεφάλαια δεν ήσαν πάρα πολύ δυσεύρετα, όπου τα μεν συναλλάγματα δεν εξασφαλίζοντο από ξένην τινά προστασίαν, οι δανεισταί όμως εύρισκαν ικανήν εγγύησιν εις τους χαρακτήρας και εις τας καταστάσεις των οφειλετών των. Εκεί συνήθως ήτον εις χρήσιν ο τόκος των 15 και συνηθέστερον ο των 18. Αν δε ποτέ δανειστής ενάγων τον οφειλέτην του εις τουρκικόν κριτήριον επαρουσίαζε χρεωστικήν ομολογίαν, διαλαμβάνουσαν διακεκριμένως και ξεχωριστά από το δανεισθέν κεφάλαιον, τον συμφωνηθέντα τόκον, κατεδικάζετο από το κριτήριον να χάσει όλως διόλου τον τόκον. (εκτός αν, ως είρηται, τα δανεισθέντα ήτον ορφανικά). Εκ τούτου αναγκαίως εις πολλά μέρη παρεισήχθη η συνήθεια του να αλλάσσωνται  αι ομολογίαι ανά εξαμηνίαν, και να συψηφοίται εις αυτάς ο τόκος ως κεφάλαιον.

Θέλοντες να γνωρίσωμεν την τιμήν εις την οποίαν προ των 1821 επωλούντο εις την Ελλάδα αι ακίνητοι ιδιοκτησίαι, δεν πρέπει να οδηγηθώμεν αφ’ ότι συνέβαινεν εντός της περιφερείας παραλίων τινών πόλεων της Ελλάδος, όπου ήσαν συγκεντρωμένοι διαφόρων μερών χρηματισταί, έμποροι και βιομηχανικοί, και όπου όσον η ζήτησις ήτον ανωτέρα της προσφοράς, όσον αι εκ των διαφόρων βιομηχανιών ωφέλειαι ήσαν μεγαλύτεραι παρ’ αλλαχόσεν, άλλο τόσον ήτον υψηλή η τιμή και των γαιών των χρησίμων εις οικοδομας, και των οικοδομών αυτών. Παρομοίως δεν πρέπει να οδηγηθώμεν ούτε από την τιμήν ιδιοκτησιών τινών, αι οποίαι εξαιρετικώς εχρησίμευαν εις παραγωγήν προϊόντων υψηλής τιμής και μεγάλης ωφελείας, οποίαι ήσαν π.χ. αι εις φυτείαν σταφιδών χρησιμεύουσαι γαίαι. Εν γένει δε κατά τας θέσεις, την ποιότητα της γης, κατά την αναλογίαν της προσφοράς ως προς την ζήτησιν, ο κατώταος όρος της τιμής των γαιών εις την Ελλάδα προ του 1821 ήτον προς γρόσια 10 το στρέμμα, και ο ανώτατος προς γρόσια 60.».

Πηγή: Γ.Α.Κ.

Αίγιο 1828, εκκλησίες γκρεμισμένες και μία σκεπασμένη με χόρτα.

Στις 27 Δεκεμβρίου 1828, ο τοποτηρητής Π. Πατρών έστειλε στον Κυβερνήτη Καποδίστρια το παρακάτω έγγραφο:

«Εξοχώτατε και σεβαστέ ημών Κυβερνήτα./ Θαλασσοπορών δια Πάτρας, εκ των εναντίων ανέμων εστάθην εις την Βοστίτζαν τέσσαρας πέντε ημέρας, κατά χρέος αρχιερατικόν επισκέφθην τους χριστιανούς τους οικούντες εις τα ερείπια της πόλεως ταύτης, και τους ιερούς ναούς τους οποίους εύρον όλους πυρπολημένους και μίαν μόνον μικρήν εκκλησίαν εις την οποίαν δεν χωρώσι ούτε το εικοστόν μέρος των εγκατοίκων και αυτήν σκεπασμένην με χόρτον, τους εσύναξα και αφού τους εσυμβούλευσα περί όσων ανήκουν εις τα αρχιερατικά μου χρέη, τους επέπληξα δια την κατάστασιν των εκκλησιών αλλ’ εις απόκρισιν ήκουσα τα δικαιολογήματα των δυστυχιών τους και ότι τα εφετινά εισοδήματα των εκκλησιών τα εσύναξεν η επιτροπή των εθνικών σταφίδων της Βοστίτζης και τα απέστειλεν  εις το ταμείον του κράτους, αναφέρων λοιπόν τούτο παρακαλώ θερμώς την εξοχότητά σας, να διατάξητε την επιτροπήν της οικονομίας να στείλει αυτά τα χρήματα προς την δημογεροντίαν της Βοστίτζης, η οποία μετ’ εμού να διορίσει έναν επιστάτην να σκεπάσει μίαν την μεγαλυτέραν εκκλησίαν της πόλεως αυτής εις την οποίαν να προσεύχωνται οι χριστιανοί υπέρ της ελευθερίας των και υπέρ της υγείας και ζωής σας και μένω ευχέτης διάπειρος. Τη 27 Δεκεμβρίου 1828, εκ Βοστίτζης./ Ο τοπ. Παλαιών Πατρών [υπογραφή δυσανάγνωστη]».

Πηγή: Γ.Α.Κ.

Κουκουνάρας Σπύρος.

Μεταξύ των χιλιάδων γνωστών και αγνώστων αγωνιστών του 1821 και των εκατοντάδων μεταξύ αυτών βραβευθέντων με αριστεία και καταγομένων από την επαρχία Καλαβρύτων, συγκαταλέγεται και ο Σπύρος Κουκουνάρας από τα Σουδενά.

Αγνός αγωνιστής «εφάνη πάντοτε  άμωμος και καθαρός ο ανήρ ούτος, εις μακράν των συνήθων Ελληνικών Στρατιωτικών καταχρήσεων και πλεονεξιών, και ένεκα τούτου πένεται, και πένεται ουκ ολίγον, λιμοκτονών, εν’ ώ πολλοί των συστρατιωτών του ωφεληθέντες από τας καταχρήσεις των και πλεονεξίας των, ζώσι την σήμερον ευτυχώς…»[1]. Έλαβε μέρος σε πολλές μάχες  στις οποίες έδειξε ηρωϊσμό, πατριωτισμό, ζήλο και αρετές και όπως αναφέρεται «κατά το 1823, ότε τα λείψανα του Δράμαλη απέρασαν να μεταβώσιν εις Πάτρας από την Κόρινθον, και επολιορκήθησαν εις την Ακράταν, ο κ. Σπύρος Κουκουνάρας με την ρομφαίαν του εθανάτωσε υπέρ τους δεκαπέντε εχθρούς…». Υπήρξε ένας εκ των καπεταναίων του Αναγνώστη Στριφτόμπολα.  Ο ίδιος ο Κουκουνάρας αναφέρει σε έγγραφό του προς τον Κυβερνήτη με ημερομηνία 21.5.1829 «…Εις οκταετίαν εθυσίασα τα εκ νεαράς μου ηλικίας εν ιδρώτι αποχτηθέντα χρήματα, τα άρματά μου και την ίδια μου την ζωήν, ήν ο Κύριος … μου εχάρισε…». Σε άλλο έγγραφο με ημερομηνία 26.5.1829 αναφέρεται από μέλος του Στρατιωτικού Φροντιστηρίου ότι ο Σπ. Κουκουνάρας «…εδάνεισεν εις την Κυβέρνησιν κατά το 1823 έξ χιλ. γρόσια, δια τα οποία κρατεί εθνικάς ομολογίας, αλλά γνωρίζων την σημερινήν κατάστασιν του ταμείου δεν τολμά να προβάλει μήτε την εξόφλησιν των ρηθέντων ομολογιών, μήτε την αποζημίωσιν των όσων εις τους υπέρ πατρίδος […] του στρατεύματός του εξόδευσεν…». Υπάρχουν 16 αποδείξεις από τις οποίες προκύπτει ότι το Εθνικό Ταμείο του χρωστούσε διάφορα ποσά τα οποία συνολικά ανέρχονται σε 6.000 γρόσια.

Ο Κουκουνάρας απευθύνθηκε στην Κυβέρνηση και ζήτησε βοήθεια, προικοδότηση και οικονομική ενίσχυση αρχικά το 1829 και στη συνέχεια το 1839 και 1840, υποβάλλοντας πιστοποιητικά των αγώνων του αλλά και πιστοποιητικό της πενίας του.

Στις 15.12.1842 απευθύνθηκε στον βασιλιά Όθωνα διαμαρτυρόμενος και ανέφερε ότι γέροντας ων στερείται και αυτού του άρτου.

Κατατάχθηκε στην εβδόμη τάξη, στη συνέχεια στην έκτη τάξη με απόφαση του βασιλιά Όθωνα με ημερομηνία 1/13 Δεκεμβρίου 1841 και με εντολή να του δοθεί η προικοδότηση. Υπήρξε ανθυπολοχαγός της Φάλαγγος, το 1824 υπήρξε Υποχιλίαρχος και στη συνέχεια προβιβάστηκε σε Χιλίαρχο.

Ο Δήμαρχος Καλαβρύτων βεβαιώνει στις 17.6.1865 ότι ο Σπύρος Κουκουνάρας, ο οποίος είχε πεθάνει πριν δέκα έτη, είχε αφήσει πολύ μικρή περιουσία στη σύζυγό του Αικατερίνη και την κόρη τους Μαρία, η οποία περιουσία δεν επαρκούσε για να ζήσουν και γι’ αυτό δυστυχούσαν.

Για την προσφορά του στον αγώνα του απονεμήθηκε το «Αργυρούν αριστείο» και του χορηγήθηκε προικοδοτικό πιστωτικό γραμμάτιο εκ δρχ. 3.000 με το οποίο μπορούσε να αγοράσει μέσω πλειστηριασμού «εθνική» γη και 200 δρχ. σε μετρητά. Σε έγγραφό του ανέφερε ότι έλαβε ένα Γραμμάτιο αλλά κινδυνεύει να εξαργυρωθεί σε χερσώδεις εκτάσεις, αλλά και αυτές δεν ευρίσκονται στην περιφέρειά του. Ζητεί να γίνει δεκτό το γραμμάτιό του σε πλειστηριασμούς καλλιεργησίμων γαιών όπως και των φαλαγγιτών.

Στις 18.6.1845 έλαβε το υπ. αριθ. 1795/1766 πιστωτ. γραμμάτιο εκ 3.456 δρχ. αλλά με έγγραφό του το υπουργ. Στρατιωτικών από 13.10.1851 ζητεί από τον Νομάρχη Αχαϊοήλιδος να καλέσει τον Σ. Κουκουνάρα να επιστρέψει το υπ’ αριθ. 119 εκ 3.000 δρχ. γραμμάτιό του το οποίο έλαβε πριν τη βαθμολογία του διότι αντ’ αυτού έλαβε το ανάλογο του βαθμού του φαλαγγιτικό γραμμάτιο. Στις 21.10.1851 ο Έπαρχος Καλαβρύτων ενημερώνει τη Νομαρχία Αχαΐας, σε απάντηση διαταγής, ότι η Σπύραινα Κουκουνάρα κληθείσα να επιστρέψει το γραμμάτιο 119, απεκρίθη ότι ο αποβιώσας σύζυγός της δεν έλαβε τέτοιο γραμμάτιο. Στις 20.12.1851 ο δήμαρχος Καλαβρύτων ενημερώνει το Επαρχείο Καλαβρύτων ότι προσεκάλεσε εκ νέου τη σύζυγο του αποβιώσαντος Σπύρου Κουκουνάρα και της εζήτησαν το γραμμάτιο που αναφέρεται στη διαταγή του υπουργείου, αλλά αυτή απάντησε πάλι ότι δεν έχει άλλο γραμμάτιο παρά το εκ δρχ. 3456 υπ. αριθ. 1795/1766, το οποίο και αυτό της εζητήθη αλλά αρνείται να το παραδώσει λέγουσα ότι αυτό και μόνο εδόθη εις τον σύζυγόν της για την προσφορά του στην πατρίδα και δεν γνωρίζει αν υπάρχει άλλο. Ο Νομάρχης Αχαΐας στις 24.12.1851 αναφέρει στο υπουργείο των Στρατιωτικών, ύστερα από σχετική εντολή που του εδόθη, ότι διαβιβάζει την αναφορά 1060 του δημάρχου Καλαβρύτων σύμφωνα με την οποία η σύζυγος του αποβιώσαντος φαλαγγίτου Π. Σ. Κουκουνάρα δεν έχει «τοιούτον πιστωτικόν γραμμάτιον, το οποίον το υπουργείον δια της διαληφθείσης διαταγής του απαιτεί». Στις 19.2.1852, το υπουργείο Στρατιωτικών ζητεί από το υπουργείο Οικονομικών να ακυρώσει[2] το το 119 εκ δρχ. 3.000 γραμμάτιο το οποίο είχε εκδοθεί υπέρ του αποβιώσαντος ήδη Σπ. Κουκουνάρα, διότι η σύζυγος αυτού αρνείται να το επιστρέψει.

Αίτηση της χήρας αυτού Αικατερίνης και της θυγατέρας αυτών Μαρίας, που συντάχθηκε στα Καλάβρυτα στις 16 Ιουνίου 1865 και απευθυνόταν δια του Επάρχου Καλαβρύτων προς την αρμόδια επί των Αγώνων επιτροπή για να τους δοθεί αμοιβή για τους αγώνες του θανόντος συζύγου και πατρός. Σε αυτήν ανέφεραν ότι ο Σπύρος Κουκουνάρας, ανθυπολοχαγός της Φάλαγγος επολέμησε γενναίως και προβιβασθείς εις τον βαθμό της Χιλιαρχίας, εδαπάνησε εξ’ ιδίων του δια μισθούς των υπ’ αυτόν στρατιωτών αλλά και το έθνος εδάνεισε χωρίς να λάβει κάτι ως αποζημίωση.

Πηγή: «Ιστορικό Λεξικό της Επαρχίας Καλαβρύτων», όπου και τα πλήρη έγγραφα, αλλά και άλλα συμπληρωματικά έγγραφα.

——————————————————————-

[1] Έγγραφο του εκτάκτου επιτρόπου Αχαΐας Γ. Μαυρομμάτη προς τον Κυβερνήτη Καποδίστρια, στις 6.5.1829.

[2] Δηλ. με το γραμμάτιο αυτό δεν μπορούσε πλέον να μετάσχει διαγωνισμών για να αγοράσει γη.

Το Μπόσι, τα παιδιά και οι αρμόδιοι για την μόρφωσή τους.

Το παρακάτω κείμενο της κας Βασιλικής Γ. Δημακοπούλου δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Φωνή των Καλαβρύτων» (Σεπτ. 2017, φ. 841).

Το παραθέτω και εδώ γιατί:

1. Κα Βασιλική, μου θυμήσατε τα δικά μου σχολικά χρόνια, όταν πήγαινα με τα πόδια για ένα χρόνο μαζί με την αδερφή μου από το Γκέρμπεσι στο Μουρίκι, σχολείο, απόσταση μιας ώρας. Πολλές φορές είχαμε γίνει μούσκεμα από τη βροχή αφού ούτε αδιάβροχα υπήρχαν ούτε άλλες δυνατότητες. Αρκετές φορές διαβήκαμε το διάσελο στο βουνό «Σουρμπάνι» με χιόνι. Για το κρύο, τον αέρα που «ξύριζε» το χειμώνα, τις λάσπες, την ανηφόρα κατηφόρα του βουνού, ακόμα και το φόβο όταν περνούσαμε από τα μέρη που είχαμε ακούσει ότι «εκεί κρατάει» δηλ. εκεί κάτι συνέβαινε με νεράϊδες και άλλα ξωτικά, κ. λ. δεν χρειάζονται λόγια, ο καθένας καταλαβαίνει. Για άλλους 6 μήνες πηγαίναμε μαζί με άλλα 4-5 παιδιά στου Παπαντώνη (Κομπηγάδι) με τα πόδια και με τις ίδιες συνθήκες. Μάταια ο αείμνηστος πατέρας μου παρακαλούσε φορτικά την «Επιθεώρηση» να στείλει δάσκαλο στο Γκέρμπεσι. Τότε βέβαια δεν υπήρχε και ο δρόμος, αλλά και αν υπήρχε πάλι τα ίδια θα ίσχυαν. Αλλά και στο Γυμνάσιο με τα πόδια πήγα για ένα χρόνο μιά ώρα δρόμο από την Αγριλιά (Γκερμπεσαίικα) στην Χαλανδρίτσα, μαζί με άλλα παιδιά από το Βασιλικό (Μπρακουμάδι). Παραλείπω τα δυό χρόνια που πήγα στο Γυμνάσιο στη Μονή των Ταξιαρχών. Έτσι έμαθα γράμματα εγώ και πολλοί άλλοι ακόμα, εκείνα τα χρόνια. Ουδείς από την πολιτεία και τους τοπικούς άρχοντες είχε ενδιαφερθεί…
2. Όμως κα Βασιλική, παρ’ ότι έχω πολύ καιρό που από τα Μ.Μ.Ε. παρακολουθώ το θέμα για το Μπόσι, καταφέρατε να με προβληματίσετε, για μην πω να με εξοργίσετε,  διαβάζοντας ότι: «Άνοιξε» ο δρόμος στο Μπόσι αλλά οι μαθητές δεν πάνε σχολείο!», ότι: «Από το 2014 η πρόσβαση σε νηπιαγωγείο παιδιού από το Μπόσι εμποδίζονταν λόγω προβλημάτων στην μετακίνηση….», ότι: «Δήμαρχε στο είχα πει το 2011… Κι άλλα σου είχα πεί…». ότι: «Ειπώθηκε ότι έφταιγε ο Περιφερειάρχης.. Και τι μ’ αυτό;…». Αλλά και με εκείνη την αναφορά σας για τον καθαρισμό  των οικοπέδων ιδιωτών κ.λ. Όλα αυτά που αναφέρετε και όσα απ’ αυτά τεκμαίρονται, είναι μιά πολύ δυνατή γροθιά στα στομάχια των τοπικών αρχόντων που θα έπρεπε να τους προξενήσει πολύ πόνο, να αφυπνισθούν και φιλοτιμηθούν τουλάχιστον, σαν Έλληνες. Όμως εσείς κα Βασιλική που υποπτεύομαι ότι δεν επιδιώκετε προεδριλίκια, δημαρχιλίκια, βουλευτιλίκια κ.λ. και επομένως δεν έχετε σκοπό την ψηφοθηρία όπως οι αιρετοί, ούτε την ικανοποίηση αιτημάτων που ιεραρχικά είναι μείζονος σημασίας, ούτε άλλες επιδιώξεις πιθανόν υστερόβουλες, τολμάτε σε μιά κλειστή κοινωνία «που τα ξέρει όλα» και φωνάζετε. Φωνάξετε μάταια; Όχι βέβαια! Κάποια στιγμή ίσως έμμεσα προσπαθήσουν και να σας φοβίσουν, όπως έχει γίνει και με άλλη κυρία που «μιλάει πολύ» σ’ αυτά τα μέρη όπως προ καιρού η ίδια μου έλεγε. Να ξέρετε ότι έχετε πολλούς μαζί σας, που ξέρουμε ότι τα θεμέλια μιας κοινωνίας βασίζονται στην Παιδεία, το μέλλον ανήκει στα νέα παιδιά και το μέγεθος του πολιτισμού μιάς χώρας, ακόμα και μιάς τοπικής κοινωνίας είναι και η εξασφάλιση των μέσων μόρφωσης των νέων αυτής. «Άνθρωπος παιδεία κεκοσμημένος των ζώων κάλλιστον. (Σωκράτης, 469-399 π.Χ., Φιλόσοφος)». Αλλά για πόλη που δεν διαθέτει βιβλιοθήκη στο δήμο της, τι να πει κανείς; Δεν θέλω να επεκταθώ… Θέλω όμως να πω «Συγχαρητήρια» και σε σας και στην εφημερίδα για το άρθρο αυτό. Αποτελεί μία «τιμητική διάκριση» για τους τοπικούς «άρχοντες».

Πεσόντες (τελευταίο.)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(Τελευταίο.)

Πεσόντες (συνέχεια…)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(Συνεχίζεται…)

Χωροφύλακες πεσόντες…

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Πηγή: Ηρώον Χωροφυλακής. Υπό Ιωάν. Φιοράκη Ταγμ/ρχου και Εμμ. Πιτυχάκη Ανθ/ρχου – Χανιά 1927.

Πεσόντες (συνέχεια…)

Πηγή: ίδια όπως σε προηγούμενα (Τσίρτσης Κ.).

Πεσόντες συνέχεια….

Πηγή: Κ. Τσίρτσης, Ηρώο Πεσόντων Σκλαβωμένης Ελλάδος 1940-45.

Έγγραφα του Ε.Λ.Α.Σ. για την Αχαγιά.

 

(Πηγή: Αρχ. Π»στερ./ Ε.Λ.Ι.Α.).

 

Κίναιδος, αρσενοκοίτης, καταπύγων…

Πριν μερικές ημέρες άκουσα στην τηλεόραση κάποιον παρουσιαστή ειδήσεων να κάνει παρατήρηση σε έντονο ύφος σε άλλον δημοσιογράφο, γιατί δεν γνώριζε επακριβώς τη σημασία διαφόρων λέξεων σχετιζομένων με τους ομοφυλόφιλους, τρανσέξουαλ κ.λ. Όταν ο  δύσμοιρος δημοσιογράφος προσπάθησε να αντιδράσει δέχθηκε την παρατήρηση: «Όταν είσαι δημοσιογράφος και εκτίθεσαι στο κοινό οφείλεις να γνωρίζεις τις βασικές αυτές έννοιες».

Ταράχτηκα γιατί αναρωτήθηκα αν και εγώ γνώριζα αυτές τις έννοιες και διαπίστωσα ότι είχα άγνοια.

Όπως καταλάβατε η συζήτηση ήταν γύρω από το σχετικό νόμο που η παρούσα Κυβέρνηση εισήγαγε προς ψήφιση στη Βουλή.

Με βάση την ελληνική γλώσσα και όσα έτυχε να μάθω διαβάζοντας τα ελληνικά κείμενα, οι λέξεις που γνώριζα ή είχα διαβάσει κάπου, ήσαν: Ομοφυλοφιλία, ομοφυλόφιλος, πούστης, λεσβία, παθητικός – ενεργητικός ομοφυλόφιλος και σε παλαιότερα συγγράμματα αναφέρονται οι λέξεις αρσενοκοίτης, καταπύγων, κίναιδος, ερμαφρόδιτος και ίσως άλλες που εγώ δεν έχω συναντήσει.

Όπως ο Δημητράκος στο Λεξικό εξηγεί:

Ομοφυλοφιλία: «γενετήσιος διαστροφή, καθ’ ήν επιδιώκει τις την ικανοποίησιν του ερωτικού αυτού ενδτίκτου επί προσώπου του αυτού φύλλου, ερωτική σχέσις προς άτομον του αυτού φύλλου, πρβλ. αρσενοκοιτία, λεσβιασμός».

Ομοφυλόφιλος: «ο επιδιώκων την ικανοποίησιν του γενετησίου αυτού ενστίκτου επί προσώπων του αυτού φύλλου, ο πάσχων εξ ομοφυλοφιλίας, πρβλ. αρσενοκοίτης, λεσβιάς». Ενεργητικός ομοφυλόφιλος: εκείνος που πράττει και παθητικός ομοφυλόφιλος: εκείνος που πάσχει.

Πούστης: ο κίναιδος και: ο αισχρός, αναίσχυντος. Χρησιμοποιείται και ως ύβρις. Υποκορ. του πούστης: το πουσταρέλλι, το πουσταριό, το πουστράκι και άλλες ομόριζες λέξεις είναι: ο πούστικος = ο ανήκων ή αναφερόμενος στον πούστη, ο του πούστη. Πουστοφέρνω = πουστίζω, φέρομαι ως πούστης, ως κίναιδος, πουστοφέρνω. Πούστρα: επί αρρένων, αντί της λέξης πούστης, και επί γυναικών η εκδιδομένη εις παρά φύσιν ασέλγεια.

Λεσβία: (ή και λεσβιάς –άδος) «η έχουσα το πάθος του λεσβιάζειν γυνή. Λεβιάζω: πράττω ομοίως προς τας Λεσβίας γυναίκας, αισχροποιώ δια του στόματος, γλωττοδεψώ (γλωττοδεψέω = εν αισχρά σημασία θηλάζω ή λείχω  δια της γλώσσης), κάνω μινέττα. (μινέτο (Ιταλ.) και δημοτ. μινέττα = η πράξις του αιδοιολείκτου, λεσβιασμός). Νεωτ. γεν επί γυναικών, αιχρουργώ μεθ’ ομοφύλλου». Λεσβιασμός: ομοφυλόφιλος μεταξύ γυναικών ερωτική ενέργεια. Στις μέρες μας ως λεσβίες θεωρούμε εκείνες που έλκονται αποκλειστικά από γυναίκες.

Κίναιδος: «ο παρά φύσιν συνουσιαζόμενος, είτε ενεργών είτε πάσχων. Νεώτ. πάσχων παρά φύσιν, παθητικός. Συνεκδ.ο αισχρός, κακοήθης, ακόλαστος άνθρωπος». Κιναιδία: η παρά φύσιν ασέλγεια.

Ερμαφρόδιτος: άτομο στο οποίο συνυπάρχουν τα διακριτικά γνωρίσματα αμφοτέρων των φύλων «εν πλήρει μορφολογική ή εν ατροφική καταστάσει ή εν υποτυπώδει μορφή , ανδρόγυνος, αρσενικοθήλυκος». Ερμαφρόδιτος (απ’ όπου και ο όρος) ήταν ο υιός του Ερμή και της Αφροδίτης όστις μετείχε του άρρενος και του θήλεως γένους. Βλ. και παρακάτω στον όρο Intersex.

Αρσενοκοίτης: (ή αρρενοκοίτης) «ο άρρενι συνουσιαζόμενος».

Καταπύγων, -ονος: ο παραδιδόμενος εις παρά φύσιν μείξεις, αισχρός, ασελγής.

Όμως… δεν είναι αυτές μόνο οι λέξεις. Στην προσπάθειά μου να καλύψω την άγνοιά μου που παραπάνω σας έλεγα, ανακάλυψα πλήθος άλλων λέξεων και εννοιών, οι οποίες προέρχονται από το εξωτερικό (μερικές με ρίζα ελληνική) και εδώ και αρκετά χρόνια, κυρίως μέσω του internet και των διαφόρων κινήσεων των ατόμων αυτών (gay, trans κ.λ.) για διεκδίκηση των δικαιωμάτων τους, έχουν εισβάλει και στην ελληνική κοινωνία. Παραθέτω μερικές απ’ αυτές, όπως τις «αλίευσα» στο διαδίκτυο:

Agendered: (Άφυλος), αυτός που δεν ταυτίζεται με άλλο φύλλο.

Asexual: (Ασέξουαλ), (ασεξουαλικό), είναι το άτομο που απέχει από τη σεξουαλικότητα. Είναι το άτομο που δεν έλκεται σεξουαλικά από άλλα άτομα (άνδρες ή γυναίκες), δεν έχει διάθεση για σεξ.

Biphobia: (Αμφιφυλοφοβία ή αμφιφοβία). Είναι το μίσος προς τα άτομα που έλκονται από άτομα του ιδίου φίλου. Διάκριση σε βάρος ομοφυλόφιλων ατόμων.

Bιsexual: (αμφιφυλικός ή αμφιφυλόφιλος ή αμφισεξουαλικός ή αμφί) είναι εκείνο το άτομο που ελκύεται ερωτικά από άτομα του ιδίου αλλά και του αντιθέτου φύλου. Tου (της) αρέσουν και οι άνδρες και οι γυναίκες.

Cisgender: άτομα που αυτοπροσδιορίζονται με το φύλο της γέννησής τους. Τον όρο «χρησιμοποιούν κυρίως οι trans κοινότητες, αλλά και οι gay και lesbian, για να ορίσουν το άτομο του οποίου η έμφυλη ταυτότητα ταυτίζεται με το βιολογικό του φύλλο, το άτομο δηλαδή που συμβιβάζεται με τους κανόνες αυτού που η κοινωνία θεωρεί «ορθή σεξουαλικότητα». (υπάρχουν cis gay, cis λεσβίες κ.λ.) Ο όρος “cis” είναι λατινικός και σημαίνει «από την ίδια πλευρά»…», σε αντίθεση με τον «trans» που σημαίνει «από την άλλη πλευρά».

Coming out: η αποκάλυψη του σεξουαλικού προσανατολισμού ενός ατόμου από το ίδιο το άτομο.

Cross – dresser: (παρενδυτικός) αυτός που δεν θέλει ν’ αλλάξει φύλο αλλά ντύνεται με ρούχα που ταιριάζουν (στην καθημερινότητα) στο αντίθετο φύλο.

Drag: Είναι ένα είδος cross – dressing σχετικό με το θέαμα. Άτομα τα οποία αυτοπροσδιορίζονται γυναίκες, αλλά ντύνονται με ρούχα που ταιριάζουν στο ανδρικό φύλο (Drag Kings) και άτομα τα οποία αυτοπροσδιορίζονται άνδρες, αλλά ντύνονται με ρούχα που ταιριάζουν στο γυναικείο φύλο (Drag Queens).

FΤM: Αρτικόλεξο που σημαίνει από Θηλυκό σε Αρσενικό.

Gay: (γκέϊ) αυτοί που γεννήθηκαν άντρες και τους αρέσουν οι άνδρες, έλκονται αποκλειστικά από άνδρες.

Heterosexual ή Strait: ετεροφυλόφιλος. Σχετικός είναι ο όρος Ετεροκανονικότητα (heteronormatinity) ο οποίος υποδηλώνει ότι υπάρχουν δύο φύλα βιολογικά και κοινωνικά και ο σεξουαλικός προσανατολισμός πρέπει να εναρμονίζεται με αυτά (αρσενικό ή θηλυκό).

Ηοmphobia: (Oμοφοβία). Είναι το μίσος προς τα αμφιφυλόφιλα άτομα και την αμιφυλοφοβία. Διάκριση σε βάρος αμφι ατόμων.

Homosexual: (Ομοφυλόφιλος), είναι αυτός που έλκεται σεξουαλικά και συναισθηματικά από άτομα του ιδίου φύλου.

Intersex: (Μεσοφυλικός). Αυτός που γεννήθηκε με γεννητικά όργανα και των δύο φύλων. Ο ελληνικά αποδιδόμενος με τη λέξη «ερμαφρόδιτος», όρος. Ο όρος «ερμαφρόδιτος» έχει σχεδόν εγκαταλειφθεί γιατί θεωρείται προσβλητικός.

Lesbian (λεσβία): γυναίκα που έλκεται σεξουαλικά και συναισθηματικά από άλλη γυναίκα.

LGBT ή GLBT: (Lesbian, Gay, Bisexual, Transgender). Αρτικόλεξο, στα ελληνικά ΛΟΑΤ (Λεσβία, Ομοφυλόφιλος, Αμφιφυλόφιλος, Τρανς), ή και ΛΟΑΔ όπου το Δ υποδηλώνει Διαφυλικούς.

ΛΟΑΤΙ: Λεσβιακά, Ομοφυλόφιλα, Αμφισεξουαλικά, Τράνς, Intersex ή LGBTQQI: Lesbian, Gay, Bisexual, Transgender, Trans, Queer, Questioning Intersex: ο όρος που υποδηλώνει ένα πολιτικό κίνημα αυτών των ομάδων για τη διεκδίκηση των δικαιωμάτων τους (ισονομία, ισότητα, ίση μεταχείρηση κ.λ.).

Mετροσέξουαλ: είναι ο άνδρας που δανείζεται γυναικείες συμπεριφορές, δεν έχει σεξουαλικές προτιμήσεις αλλά ακολουθεί τη μόδα στον τρόπο που ντύνεται και στη σεξουαλική του ζωή.

ΜΤF: Αρτικόλεξο που σημαίνει από Αρσενικό σε θηλυκό.

Outing: η αποκάλυψη του σεξουαλικού προσανατολισμού ενός ατόμου από άλλους.

Queer: (στα ελληνικά μεταφράζεται αλλόκοτος) και ξεκίνησε σαν βρισιά: περίεργος, ανώμαλος. «Χρησιμοποιείται για να περιγράψει ανθρώπους σε όλο το φάσμα της σεξουαλικότητας».

Questioning: (ή δεύτερο Q;) αναφέρεται στα άτομα τα οποία ψάχνονται, δεν είναι σίγουρα και δεν μπορούν να αυτοπροσδιοριστούν ως κάτι.

Sex: βιολογικό φύλο.

Trans: ο λατινικός αυτός όρος σημαίνει «από την απέναντι πλευρά». Υποδηλώνει άτομα των οποίων το φύλο δεν ταυτίζεται με το βιολογικό φύλο.

Transgender: όρος που υποδηλώνει άτομα τα οποία αυτοπροσδιορίζονται με διαφορετικό φύλο από αυτό της γέννησής τους.

Transphobia: (τρανσφοβία). Το μίσος προς όσα άτομα δεν ανήκουν στο ετεροκανονικό σύνολο ανθρώπων, σε ότι αφορά το φύλο τους.

Τρανσέξουαλ: αυτός (αυτή) που γεννήθηκε με αντρικό μόριο αλλά αισθάνεται γυναίκα (άνδρας). Δηλ. το βιολογικό φύλο δεν ταιριάζει με το κοινωνικό. Αυτοπροσδιορίζεται με διαφορετική ταυτότητα φύλου από αυτό που γεννήθηκε. Πολλές φορές επιθυμεί και πασχίζει ν’ αλλάξει φύλο.

Φύλο Κοινωνικό (Gender): ο όρος υποδηλώνει πως το ίδιο το άτομο αυτοπροσδιορίζεται.

Ομολογώ ότι και μετά την προσπάθεια αυτή, αμαθής παρέμεινα και τα ερωτηματικά μου μεγάλωσαν αλλά και η διάθεσή μου από σκωπτική μεταβλήθηκε σε στρυφνή. Ελπίζω να μην συνέβη το ίδιο και σε σας…

Η κατήφεια αυτή ίσως να οφείλεται στο φόβο μου ότι η ελληνική γλώσσα δέχεται τόσες πιέσεις όσες και η ελληνική κοινωνία αλλά και όλα τα θέσφατα της φυλής μας.

Πεσόντες συνέχεια…

 

 

 

 

 

 

 

(Συνεχίζεται…)

Πεσόντες συνέχεια…

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(Συνεχίζεται…)

Και άλλη απόφαση για εκτοπισθέντες του νομού Αχαΐας το 1946.

Στη συνέχεια παραθέτω (πλήρη) μία ακόμα απόφαση για εκτόπιση πολιτών του νομού Αχαΐας.

Σε συνέχεια όσων ανέφερα για την προηγούμενη παρόμοια απόφαση τα οποία ισχύουν και για την παρούσα, θέλω να προσθέσω τα εξής:

1. Πολλοί από όσους αναφέρονται στις αποφάσεις αυτές υπέβαλλαν ένσταση στην Δευτεροβάθμιο αντίστοιχη επιτροπή. Μερικές τέτοιες ενστάσεις έχω στα χέρια μου και πρόκειται να τις περιλάβω, ως συμπλήρωμα, στο Ισστορικό Λεξικό της Επαρχίας Καλαβρύτων.
2. όπως μπορεί κάποιος να συμπεράνει με βάση την αρίθμιση των αποφάσεων αυτών (12, 14) ενδέχεται να υπάρχουν και άλλες παρομοίου περιεχομένου, τις οποίες δεν γνωρίζω.
3. Δεν γνωρίζω το αποτέλεσμα τόσο των ενστάσεων όσο ακόμα και των ιδίων αυτών αποφάσεων.

Εκτοπισθέντες του νομού Αχαΐας το 1946.

Το μέρος του εγγράφου που ακολουθεί περιλαμβάνει ονόματα πολιτών από την επαρχία Καλαβρύτων αλλά και από άλλα μέρη του νομού Αχαΐας, προς εκτόπιση, για τους λόγους που σ’ αυτό αναφέρονται.

Προέρχεται από το ΕΛΙΑ-Αρχείο Π΄΄στεριόπουλου και η δημοσίευσή του μόνο σκοπό έχει να γνωρίσουν (έστω και αμυδρά) οι νεώτεροι τα δεινά της Κατοχικής και μετακατοχικής περιόδου καθώς και του Εμφυλίου πολέμου της Ελλάδος.

Εάν κάποιος επιθυμεί να διαγραφεί αυτή η ανάρτηση, μπορεί να μου το γνωρίσει και εγώ θα το πράξω αμέσως.

Θ. Τζώρτζης.

Ρωγοί!

Στην τακτική Συνεδρίαση του Δημοτ. Συμβουλίου του Δήμου Καλαβρύτων στις 22.9.2017 το θέμα με αριθ. 15 ήταν:

«Περί διόρθωσης της ονομασίας της Κοινότητος Ρωγών, από το λανθασμένο «Ρογοί» στο ορθό «Ρωγοί».»

Αποφασίστηκε από το Δ. Σ. του Δήμου να γίνει η διόρθωση αυτή.

Το αίτημα για τη διόρθωση διετύπωσε και υπεστήριξε η εκ των Ρωγών κα Αλεξάνδρα Κηπουργού, στην οποία πρέπει να αναγνωριστεί το ενδιαφέρον και η προσπάθειά της για τη σωστή αποτύπωση του ονόματος του χωριού της.

Στο «Ιστορικό Λεξικό της επαρχίας Καλαβρύτων» το χωριό αναφέρεται και ως Ρογοί διότι έτσι «απαντήθηκε» σε διάφορα έγγραφα και έτσι αναφέρεται και σε σχετική με την προέλευση της ονομασίας, διατύπωση (Συμεωνίδης) που παρουσιάζεται στη συνέχεια.

Συγκεκριμένα στο εν λόγω «Λεξικό» αναφέρω μεταξύ άλλων: Ρωγοί: (ή Ρογοί), κοινότητα που βρίσκεται σε υψόμετρο 1050 μ. και αναγνωρίστηκε ως έχουσα άνω των 300 κατοίκους και σχολείο στοιχειώδους εκπαίδευσης, με το Β.Δ. 18-8-1912 (ΦΕΚ. 256/Α/1912) και προήλθε εκ του τέως δήμου Κερπινής. Ο πληθυσμός του κατά τα έτη: 1835, 1879, 1889, 1896, 1907, 1920, 1928, 1940, 1951, 1961, 1971, 1981, 1991 και 2001 ήταν αντίστοιχα: 373, 507, 201, 319, 329, 176, 261, 275, 164, 140, 80, 48, 158, 147 κάτοικοι. (Σκιαδάς-ΕΣΥΕ-Χουλιαράκης). Με τον Ν. 2539/97 (ΦΕΚ. 244/Α/4-12-1997) («Καποδίστριας»), καταργήθηκε σαν κοινότητα και εντάχθηκε στον δήμο Καλαβρύτων. Αναφέρεται στην απογραφή GRIMANI (1700) και στο TERRITORIO DI CALAVRITA με την ονομασία Rogus και τον εξής πληθυσμό: α) Οικογένειες: 51, β) Άνδρες: από 1-16 ετών 55, από 16-30 ετών 18, από 30-40 ετών 18, από 40-50 ετών 10, από 50 έως 60 ετών 12, από 60 και πάνω 5, γ) γυναίκες: από 1-16 ετών 33, από 16-30 ετών 21, από 30-40 ετών 19, από 40-50 ετών 15, από 50 και πάνω 14, ήτοι συνολικός πληθυσμός 220, άτομα. (Β. Παναγιωτόπουλος). Το όνομα, σύμφωνα με τον Σ. Ν. Θωμόπουλο (Ιστορία των Πατρών τ. Β. σελ. 208) προέρχεται από την αξιόλογη, κατά τον Μεσαίωνα, πόλη Ρωγοί στην Ήπειρο. [Ο Αραβαντινός (Χρονογραφία της Ηπείρου, τ. Β΄, σ. 143) αναφέρει για τους Ρωγούς της Ηπείρου ότι η πόλις αυτή ήταν αξιολογώτατη κατά τον Μεσαίωνα για τη θέση και το φρούριό της και ονομαζόταν και Ρωγός αλλ’ αργότερα και Ασταχώρα (Άστυ = φρούριο και χώραν = πόλιν) διότι σε όλη την Αμφιλοχία και Αμβρακία διακρινόταν για το οχυρώτατο φρούριό της που περιέκλειε όλους τους κατοίκους της. Το 1690 αναφέρεται ερημωμένη και η ερήμωση θα πρέπει να συνέβη μεταξύ του 1436 και του 1690. Για την ονομασία αναφέρει τα εξής: «… Προδεύοντος του καιρού, συνεπεία των κατά της χώρας εκείνης γιγνωμένων συνεχών επιδρομών και εισβολών των βαρβάρων, Ωρέγουσα ή βοηθούσα τας πέριξ αυτής κώμας και πολίχνια, ή προσδεχομένη εντός των οχυρών τειχών της τους κινδυνεύοντας ομοφύλους, εκλήθη ως εκ τούτου Αρωγός και Αρωγοί, και κατά συγκοπήν Ρωγός και Ρωγοί, μετά δε ταύτα απεκλήθη και Ασταχώρα ή Αστυχώρα…»]. Σχετικά με την προέλευση του ονόματος, ο Χαρ. Συμεωνίδης αναφέρει: «Ρογοί, οι [Ρογών, Καλαβρύτων, Αχαΐας, 1940κε., Ρωγοί, οι 1912κε., Στ. 6, 252] μεσν. Ρωγοί,οι < αρχ. ρογός, ο «αποθήκη σιταριού», πβ. διαλ. αραγός, ο (Σκύρος) «ασκός νερού, γάλκτος κ.λ.» και τοπων. Αραγάδες, οι βλ. το επόμενο λ. {Ρογόν, το[1]}. Είναι λιγότερο πιθανή η ερμηνεία από το αρχαιότερο *ρωγός (< ερρωγώς < ρήγνυμι) = σχισμένος βράχος, κοιλότητα βράχου με νερό. Βλ. και Ι.Θωμόπουλου, Δωδεκαν. Αρχ. 5 (1970), 39κε.». Ο Γ. Παπανδρέου (Επαρχία…, σ. 239) το 1906 ανέφερε για το χωριό Ρωγοί: «(κάτ. 319, εκκλ. 80, οικ.100), κείται προς Α. της Κερπινής και εις απόστασιν 40΄ της ώρας επ’ αυτής εν τη κατωφερεία του βουνού Πλάτζι (βλ. λ.) με λίαν κατωφερή κλίσιν προς Α. και γειτνιάζει από Δ. προς την Κερπινήν, από Β. προς τα Δουμενά και την Ζαχλωρούν, και από Ν. προς τα Καλάβρυτα και το Βραχνί, αφ’ ων χωρίζεται δια του Ερασίνου ποταμού. […]

…………………………………………………………….

—————————————————————————————–

[1] «…διαλ. ρογός, ο και ρογό, το «αποθήκη σιταριού» < αρχ. ρογός, ο Ι. Βογιατζίδης, Γλώσσα και λαογρ. της νήσου Άνδρου 1, 47. Εδώ ανήκουν και οι Ρογοί Καλαβρύτων κατά τον Βογιατζίδη. Ένα τοπων. *Ρογό, το (ρογί «κυψέλη» + επθμ. Επιθέτων –ός, -ή, -ό) θα μπορούσε να δημουργηθεί και με βάση ένα διαλ. ρογί, το < αλβαν. roi, roj «σμήνος μελισσών, κυψέλη» < βουλγαρ. Roi, Ylli 225, Bλ. Ροεινίν, το».

Παρόμοιο θέμα αναγραφής του ονόματος με περισσότερους από έναν τρόπους, υπάρχει και για άλλα χωριά στην επαρχία Καλαβρύτων.

Ονοματεπώνυμα κατοίκων του Δήμου Βλασίας το 1843.

Με πολυσέλιδο, από 15 9βρίου 1843, έγγραφο «ενώπιον της εθνικής των Ελλήνων συγκλίσεως», στο οποίο υποβάλλεται συνημμένος κατάλογος πολιτών της επαρχίας Κυναίθης, μεταξύ των οποίων και του δήμου Βλασίας, διαμαρτύρονται οι κάτοικοι αυτοί για τον τρόπο επιλογής των πληρεξουσίων, για βία που ασκήθηκε κ.λ και ζητούν την απόρριψη της πράξεως της επιτροπής ως παρανόμου και αδίκου, την απόφαση της εθνικής συνελεύσεως για απόρριψη ως παρανόμου της εις Καλάβρυτα γενομένης εκλογής δια της βίας των αδελφών Πετιμεζάδων, ομοίως δε και της εις Κερπινή γενομένης εκλογής.

Αλλά και δι’ άλλου πολυσελίδου εγγράφου από 27 Ιουλίου 1844 προς την Βουλή των Ελλήνων με το οποίο διαμαρτύρονται για τον τρόπο της εκλογής των Βουλευτών, τη βία, το δόλο και την παρανομία κατά τη διενέργεια των εκλογών, ζητούν την ακύρωση αυτών.

Ακολουθούν ονοματεπώνυμα του δήμου Βλασίας, τα οποία δεν έχουν αναγραφεί ξεχωριστά κατά χωριό. Παρατίθενται με τη σειρά που έχουν καταγραφεί, αφού παραλήφθηκαν περί τα 5-6 ονοματεπώνυμα τα οποία ήτο αδύνατον να διαβαστούν λόγω κακογραφίας και παλαιότητος των εγγράφων.

1. Λαγουμιτζής Ευστάθιος 2. Αντωνόπουλος Β. 3. Νικολόπουλος Π. 4. Παλαιολόγου Α. 5. Παπαδόπουλος Π. 6. Ευσταθίου Γιάννος 7. Λαμπρόπουλος Γιώργης 8. Μποντιώτης Σταμάτης (Φαλαγγίτης) 9. Χορευταρής Παναγιώτης 10. Παπαζαφείρης Νικόλαος 11. Λέζης[;] Παναγιώτης 12. Θεοδωρόπουλος Θ. 13. Καστανάς Χαραλάμπης 14. Τζαπικούνης Κωνσταντής 15. Καστανάς Βασίλης 16. Καστανάς Αντώνης 17. Καστανάς Γιώργης 18. Κριμπάς Γιάννης 19. Δημακόπουλος Παναγιωτάκης 20. Κοτζίρης Σπύρος 21. Δριμάνης Κωνσταντής 22. Πα…ης Αναστάσης 23. Τζόλιας Πανταζής 24. Νικολόπουλος Ι. του Π. 25. Τραγότζολας Σπύρος 26. Στέργιος Γιάννος 27. Θανόπουλος Θεόδωρος 28. Λαγουμιτζής Π. 29. Τραγότζολας Παναγιώτης 30. Πολυζώης Αβράμ 31. Τζουρούλης Νικόλαος 32. Μπαρούσης Τριαντάφυλλος 33. Αργυρόπουλος Γ. 34. Δριμάλης Παναγιώτης 35. Τζουρούλης Χρυσανθάκης 36. Παπαδόπουλος Σταύρος 37. Καρβουνόγαμβρος Νάσος[;] 38. Γιαννακόπουλος Νικόλαος 39. Μιχαλόπουλος Ιωάννης 40. Κοτζίρης Γιάννης 41. Λαμπίρης[;] Γεώργιος 42. Σπηλιωτόπουλος Σπήλιος 43. Θανασόπουλος Λουκάς 44. Πολυζώης Π. 45. Τζουρούλης Δημήτριος 46. Τραγότζολας Κωνσταντής 47. Αναγνωστόπουλος Κωνσταντής 48. Γεωργόπουλος Γιαννάκης 49. Σπηλιωτόπουλος Π. 50. Λοζιάς[;] Ασημάκης 51. Κανέλου Αντώνης 52. Αναγνωστόπουλος Ιωάννης 53. Μενύχτας Αντρίγκος 54. Τραγότζολας Γεώργιος 55. Οικονόμου Παναγιώτης 56. Λέζης Γεώργιος 57. Χρυσαντάκης Παναγιώτης 58. Κοτζίρης Αντώνης 59. Σακελλαρόπουλος Θάνος 60. Αλεξανδρίτης Αναγνώστης 61. Πλέσιας Δημήτριος 62. Γιαννοπολίτης Αντώνης 63. Χριστόπουλος Αντώνης 64. Λαμπρόπουλος Βασίλης 65. Βράκας Γκότσης 66. Γιαννόπουλος Θανάσης 67. Γκοτσόπουλος Δημητράκης 68. Φρατζής Κόλιας 69. Βέρας Νικολός 70. Μενύχτας Χρυσαντάκης 71. Γκοτζόπουλος Γιαννάκης 72. Φρατζής Νικολός 73. Παλικάσης[;] Κωστάκης 74. Γεωργόπουλος Θανάσης 75. Βέρας Θανάσης 76. Μενύχτας Αποστόλης 77. Κολιόπουλος Στάθης 78. Βράκας Θόδωρος 79. Γκερμπεσιώτης Πανάγος 80. Βέρας Βασίλης 81. Παλιακάσης Στ. 82. Ζηάπας[;] Θανάσης 83. Μυλωνάς Κανέλος 84. Μπάτζικας Αντώνης 85. Ζυγούρας Θανάσης 86. Μπάτζικας Κωνσταντής 87. Αντωνόπουλος Δημήτριος 88. Μενύχτας Δημήτριος 89. Κουτρουμάνης Αναστάσης 90. Φουντάς Χρήστος 91. Αντωνόπουλος Σωτήρης 92. Πούσας Θανάσης 93. Χειλάς Κώστας 94. Μενύχτας Νικόλαος 95. Κοτζί[ρ]η[ς] ; Αποστόλης 96. Κράμης[;] Αναστάσης 97. Γιωργόπουλος Παναγιώτης 98. Αντωνόπουλος Γιώργης 99. Νικολόπουλος Μιχάλης 100. Φερμελόπουλος Γιώργης 101. Παλαιολόγου Χρυσανθάκης 102. Αντωνόπουλος Διαμαντής 103. Κατζιγιαννόπουλος Δημήτρης 104. Παναγόπουλος Ζήσιμος 105. Γιαννόπουλος Σπύρος 106. Κότζαλης Αντώνης 107. Κουτζούλιας Αντριάς 108. Ματζακάνης Πανάγος 109. Νικολακόπουλος Γιώργης 110. Μπούγκας [;] Δημήτρης 111. Παπαζαφείρης Παναγής 112. Κυριαζόπουλος Θεοδωράκης 113. Νικολακόπουλος Χαράλαμπος 114. Μπούγκας [;] Βασίλης 115. Σταυρόγαμπρος Αναστάσης 116. Πασιάκος Θεόδωρος 117. Κοντόγαμπρος Γιαννάκης 118. Γκολφίνος Παναγής 119. Μπούγκας [;] Παναγιώτης 120. Φερμελόπουλος Κωνσταντής 121. Ζαχαριάς Αργύρης 122. Χαμουζάς Αναστάσης 123. Μπούγκας [;] Θύμιος 124. Λαμπρόπουλος Βασίλης 125. Κωστόπουλος Χριστόδουλος 126. Παναγόπουλος Ιωάννης 127. Άκρατος Αντώνιος 128. Τζάμης Γιώργης 129. Μπούγκας [;] Θανάσης 130. Βράκας Ανδρίκος 131. Τζάμης Γιάννης 132. Μπούγκας [;] Αδάμης 133. Βέρας Δημητράκης 134. Παπαδόπουλος Αντώνης 135. Κολύρος Γιάννης 136. Ρουμελιώτης Θύμιος 137. Φεντεκέκης Θεοδωρής 138. Τζεκούρας Θανάσης 139. Μενύχτας Γιωργάκης 140. Αντωνόπουλος Χρήστος 141. Μοροχωβίτης Αντώνιος 142. Παλαιολόγος Παναγιωτάκης 143. Φετεκέκης Χρήστος 144. Λαμπρόπουλος Θεόδωρος 145. Κ…λιας Γιάννης 146. Σταθαράς Χαράλαμπος 147. Θεοδωρόπουλος Γιωργάκης 148. Γιώργη[;] Παρασκευάς 149. Σταματόπουλος Φώτης 150. Αντωνόπουλος Αντώνης 151. Φρατζής Γιώργης 152. Καρά[ς] Αντ…. 153. Παπαζαφείρης Δημητράκης 154. Γιαννόπουλος Κωνσταντής 155. Καραμεσίνης Νικόλαος του Α. 156. Καράπης Δημήτριος 157. Γιωργακόπουλος Κωνσταντής 158. Καλατζής Σταμάτης 159. Καλατζής Χρήστος 160. Μπακόπουλος Βασίλης 161. Χαμουζάς Παναγιώτης 162. Παπαζαφείρης Πανάγος 163. Οικονόμος Μίχος 164. Ασβεστόπουλος[;] Γιάννης 165. Αντωνόπουλος Αντώνιος 166. Πλώτας Ηλίας 167. Δημακόπουλος Νικόλαος 168. Πανταζόπουλος Δημάκης 169. Μαργάλας Γιαννάκης 170. Κολύρος Πετρούτζος 171. Σολωμός Γεώργιος 172. Πανταζόπουλος Μίχος 173. Τζουρέκης Αποστόλης (πάρεδρος Καρουσίου) 174. Σπηλιόπουλος Πανάγος 175. Λαγουμιτζής Δ. 176. Καλατζής Πανάγος 177. Καλατζής Κωνσταντής 178. Κάτζενος Γεώργιος 179. Καράμπελας[;] Θεόδωρος 180. Λαγουμιτζής Νικόλαος 181. Σακογιάννης Γιωργάκης 182. Σακογιάννης Κωστάκης 183. Μαργάλιας Θανάσης 184. Πολυζώης Αναστάσης 185. Καλατζής Δημήτριος 186. Καλατζής Ιωάννης 187. Δημακόπουλος Γ. 188. Τζουρόπουλος Γεώργιος 189. Φράγκος Παναγιώτης 190. Δημακόπουλος Ασημάκης 191. Πολυζώης Αβραάμ. 192. Δημόπουλος Γιώργης.

Πηγή: Γ.Α.Κ.

Η κατάσταση στην Πάτρα το 1828, μετά την εκδίωξη των Τούρκων.

Τα έγγραφα που ακολουθούν, δείχνουν κατά ένα μέρος τον ευκαιριακό πλουτισμό που επεδίωξαν κάποιοι εκμεταλευόμενοι την ανομία, την ανυπαρξία κράτους και τη δύναμη της ισχύος τους, ως επίσης και τη χαώδη κατάσταση,   που επεκράτησε μετά τον διωγμό των Τούρκων από την Ελλάδα και στην περίπτωσή μας από την Πάτρα.

 

Έγγραφο του εκτάκτου επιτρόπου προς τον Καποδίστρια.

«2075/ Ελληνική Πολιτεία.

Προς τον εξοχώτατον Κυβερνήτην.

Ο κατά την Αχαΐαν έκτακτος Επίτροπος.

Με απορίαν μου όχι ολίγην είδον εις την υπ’ αριθ. 7134 διαταγήν της εξοχότητός σας περί του ότι οικειοποιήθησαν  τας ενταύθα οικίας μικροί οπλαρχηγοί εκ των πέριξ επαρχιών, και ότι οι κάτοικοι επιστρέφοντες εις την πατρίδα των δεν έχουν που να τοποθετήσουν τας οικογενείας των, Δεν μου εφάνη παράδοξον, το να παρρησιασθεί εις την εξοχότητά σας τοιούτον πλάσμα, αλλά το να παρρησιασθεί από τον κύριον Μπενιζέλον Ρούφον, ο οποίος και φρόνιμος είναι, και αυτοπροσώπως διέτριψεν ενταύθα μερικάς ημέρας, με εξέπληξε καθ’ υπερβολήν. Όταν παρεδόθη η πόλις των Πατρών εις τους Γάλλους διάφοροι από τας πέριξ επαρχίας συνέρρευσαν  ενταύθα συρρόμενοι άλλοι από κέρδη, και άλλοι από περιέργειαν, μένοντες δε ολίγας ημέρας ενταύθα, έμβαινεν έκαστος όπου εύρισκε οικίαν εύκαιρον αλλά χωρίς να λάβει τινά κυριότητα, αλλά δια να περάσει άλλος μίαν και άλλος δύο νύκτας, σκοπόν έχων να επιστρέψει έκαστος εις τα ίδια, και όχι, να οικειοποιηθεί καμμίαν οικίαν. Όταν επληροφορήθην παρά του στρατηγού Σχνεϊδέρου ότι οι Τούρκοι είχον το δικαίωμα να πωλήσουν τας ιδιοκτησίας των, συμφώνως μετ’ αυτού επροκήρυξα της υπ’ αριθ. [κενο] προκηρύξεως, ότι εις μόνους τους Πατραίους είναι συγχωρημένον ν’ αγοράσουν οικίας και εργαστήρια, και αποκλείονται όλοι οι λοιποί Έλληνες, απ’ οποιονδήποτε μέρος και αν ήθελον είναι, ώστε εκτός πολλά ολίγων καλυβών αι οποίαι είχον προπωληθεί εις μη εντοπίους αι λοιπαί οικίαι και τα εργαστήρια επωλήθησαν εις Πατραίους, μάλιστα πολλοί ηγόρασαν  και δια λογαριασμόν ξένων ή μη έχοντες αυτοί χρήματα, ή καταχρώμενοι το δικάιωμά των ύστερον από ταύτα δεν ηξεύρω πόθεν ημπορούσε να πηγάσει το τόσον παχυλόν πλάσμα ότι οικειοποιήθησαν  ξένοι τας ενταύθα οικίας. Κρίνω αναγκαίον να προσθέσω ακόμη, ότι ολίγαι οικίαι Τουρκικαί, αι οποίαι είναι αι μεγαλύτεραι και καλύτεραι των όσας ευρίσκονται ενταύθα, κατοικούνται και θέλουν κατοικηθεί από Γάλλους εν όσω ούτοι  διατρίψουν ενταύθα, ώστε και εγώ μη θελήσας ν’ αγοράσω επ’ ελπίδι του να λάβω τινά εθνικήν, κατοικώ ήδη εις μίαν καλύβαν. Ήτον δυνατόν λοιπόν να παραχωρήσω τας εθνικάς οικίας να κατακρατώνται από τοιούτους ανθρώπους, οποίους λέγει ο κύριος Ρούφος και να μην λάβω καν δια τον εαυτόν μου μίαν; Επιθυμών να λάβετε περί τούτου και αλλαχόθεν πληροφορίας, μένω με βαθύτατον σέβας.

Εκ Πατρών την 28 8βρίου 1828.

Ο κατά την Αχαΐαν έκτακτος Επίτροπος.

Γεώργιος Μαυρομμάτης».

 

Παιδιά αιχμάλωτα…

«Αριθ. 2185.

Ελληνική Πολιτεία.

Προς τον εξοχώτατον Κυβερνήτην.

Ο κατά την Αχαΐαν έκτακτος επίτροπος.

Όσα παιδία ευρισκόμενα εις αιχμαλωσίαν πλησίον εις τους Τούρκους, ελευθερώθησαν από τους Γάλλους παρεδόθησαν εις εμέ δια να τα δώσω εις τους συγγενείς των. Εκ τούτων τινά μεν γνωρισθέντα από τους συγγενείς των επάρθησαν χωρίς να μείνουν πολλάς ημέρας πλησίον μου, άλλα διέμειναν έως να προσκαλέσω  τους συγγενείς των να τα λάβωσι, και άλλα τελευταίον δεν γνωρίζουν κανένα συγγενή των, και είμαι αναγκασμένος να τα τρέφω. Έχουν μάλιστα και ανάγκην ενδυμάτων, επειδή αρπασθέντα  δια της βίας από τους Τούρκους, δεν έλαβον μεθ’ εαυτών άλλο ένδυμα παρ’ ότι εφορούσαν. Κατάλογον λεπτομερή των όσοι ελευθερώθησαν ενταύθα θέλω πέμψει με νεώτερον, επί του παρόντος δε εγκλείω σημείωσιν των ονομάτων, των όσα δεν γνωρίζουν κανένα συγγενή των, και τα οποία είναι απαραίτητος ανάγκη να οικονομηθώσιν από τροφάς και ενδύματα, και περιμένω οδηγίαν σας. Μένω δε με σέβας βαθύτατον.

Εκ Πατρών τη 6 Νοεμβρίου 1828.

Ο κατά την Αχαΐαν έκτακτος Επίτροπος.

Γεώργιος Μαυρομμάτης».

 

Έγγραφο Πατρινών προς τον έκτακτο Επίτροπο.

«Πανευγενέστατε έκτακτε επίτροπε της Αχαΐας.

Η φιλανθρωπία των τριών μεγάλων δυνάμεων, και ο ερχωμός εις την Ελλάδα του ήρωός μας Κυβερνήτου, έφεραν την ελευθερίαν εις τους Έλληνας, και την ευταξίαν εις το εσωτερικόν τους, έκαμαν να παύσουν αι σφαγαί, αιχμαλωσίαι, λεηλασίαι, και άλλα δεινά, τα οποία υπέφεραν οι Έλληνες, όχι μόνον από τους Αγαρηνούς αλλά και από μερικούς ομογενείς των χριστιανούς, έλειψεν η αναρχία και αφοβία των Νόμων. Αλλά φεύ! δι ημάς τους δυστυχείς Πατραίους λείπει εσωτερική ευταξία. Αφού έπειτα από οκτώ χρόνους ηξιώθημεν ν’ ακούσωμεν την ελευθερίαν της πολυπαθεστάτης πατρίδος μας και ετρέξαμεν εις αυτήν, ως έλαφος διψώσα εις τας πηγάς των υδάτων, βλέπωμεν τας καλιοτέρας και επικερδεστέρας θέσεις καταπατημένας από τους νησιώτας και στερεολαδίτας, ενώ οι πρώτοι εχαίροντο έως χθες την ελευθερίαν τους και αγαθά τους και τα οσπήτιάτων, και οι δεύτεροι μετ’ ού πολύ θέλει τα απολαύσουν. Εν τοσούτω ημείς αυτούς τους στερεολαδίτας γνωρίζωμεν αδελφούς και συναγωνιστάς μας, έχωμεν ευχαρίστησιν να ησυχάσουν και να ευτυχήσουν. Όχι όμως να εξουσιάσουν τας καλιοτέρας θέσεις της πατρώας μας γης, χωρίς την άδειαν της ευγενείας σας και του δημογεροντίου, όχι να μας υβρίζουν και περιφρονούν αδίκως, και η ευγένειά σας  να αδιαφορείτε, κάποτε και να τους δικαιώνετε ονομάζοντας αυτούς ελευθερωτάς μας, τους οποίους ημείς δεν γνωρίζωμεν δια τοιούτους, αλλά μάλιστα (αν δεν είναι πικρή η αλήθεια) ημπορούμεν να ειπούμεν ότι ο κύριος Αθανάσιος Δεσποτόπουλος προ ολίγων ημερών ευτυχούσεν υπηερώντας τους Τούρκους, και τώρα βαστά περισσότερα και καλιότερα εργαστήρια εδώ από κάθε άλλον, και υβρίζει ημάς με τας πλέον αισχράς, και ίσως προς αυτόν συνηθισμένας λέξεις, καθώς προχθές τον τίμιον πατριώτην μας κύριον Κωνσταντίνον Παπαθανασόπουλον. Εδώ κύριε βλέπωμε και καταπατούνται όχι μόνον τα δίκαιά μας, αλλά και τα καθήκοντα  όλα σχεδόν. Εδώ ιμβαρκαρίσθησαν  αναφανδόν τροφαί, ενώ έχωμεν χρείαν όλοι οι ενταύθα εγκάτοικοι δι’ αυτάς, ακαι αφού πληρώνομεν  το καλαμποκίσον ψωμί πενήντα παράδες την οκά, είναι επόμενον να μας λείψει και αυτό. Εδώ ζυγίζει και μετρά ο καθείς όπως θέλει  και δεν εξετάζετε. Εδώ δεν είναι εις ασφάλειαν  η τιμή του πολίτου, ούτε ημπορεί να έχει τινάς[τις] την ησυχίαν του. Και αυτά όλα γίνονται από ολίγους τινάς νησιώτας και ρουμελιώτας, τους οποίους με μεγάλην ευκολίαν ημπορούσατε να σωφρωνήσετε. Αλλά τι λέγωμεν; Εδώ ήλθον δύο διαταγαί του σωτήρος μας και Κυβερνήτου Καποδίστρια, και όχι μόνον δεν εκτελέσθησαν τα διαταττώμενα, αλλά ούτε καν τα ηκούσαμε προς ευχαρίστησιν. Εβεβαιώθημεν όμως παρ’ άλλων, ότι η μία διατάττει περί των εθνικών εισοδημάτων τα οποία παραλόγως ενοικίασαν οι καπετανίσκοι Κουμαναίοι, ενώ τα εζητούσαν οι εγχώριοι, οίτινες με πανικόν φόβον παρά των Τούρκων και με δυστυχίαν εκοπίασαν δι’ αυτά. Η δε άλλη προστάζει ρητώς να εξοικονομηθώμεν  καθ’ όλα πρώτον ημείς οι Πατραίοι από τα ενταύθα, και ακολούθως οι λοιποί Έλληνες. Αυτά κύριε δεν γράφωμεν  δια να ενοχλήσωμεν την ευγένειάν σας, και μας αδικείτε αν ούτως το νομίσετε, επειδή αν το τοιούτον εθέλαμεν εμπορούσαμε να τ’ αναφέρωμεν προς τον Κυβερνήτην μας. Βιαζώμεθα από τας ανάγκας μας, και περισσότερον από τας περιφρονήσεις τας οποίας δοκιμάζωμε, και παρακαλούμε θερμώς να αξιωθώμεν τα ακόλουθα δίκαια ζητήματά μας.

Πρώτον. Να λείψουν από ημάς αι ύβρεις, και να μη νομιζώμεθα ως Εβραίοι, επειδή είναι πασίδηλον ότι ημείς πρώτοι επαναστατήσαμε κατά των απίστων εχθρών. Εχάσαμεν όσα δεν έχασαν όλοι ομού οι λοιποί Πελοποννήσιοι, εχύθη και αρκετόν αίμα των συγγενών μας εις τας κατά καιρούς μάχας.

Δεύτερον. Όσην γην εθνικήν επήραν οι Κουμαναίοι δια να καλλιεργήσουν, να μην τους δοθεί, διότι είναι η καλιοτέρα, και προς αυτούς δεν ανήκει τίποτες, επειδή εφάνησαν  και είναι φθορείς και επιζήμιοι της ππτρίδος. Εφόνευσαν τον αοίδιμον και αείμνηστον εκείνον γενναίον Καραντζάν, ύβρισαν και εζημίωσαν όλους σχεδόν τους πολίτας και συστηθησομένων των κριτηρίων θέλει ενάξωμεν αυτούς δια να λάβουν τα επίχειρα της κακίας των.

Τρίτον. Να λείψει η εξουσία και κυριότης  από όσους έχουν εργαστήρια, καφενεία και λοιπά, να διορισθεί μία επιτροπή από έντιμα και με συνείδησιν υποκείμενα να δώσει αυτά κατά το πρέπον, αφαιρώντας απ’ εκείνους οίτινες έχουν δύο, τρία και τέσσερα μαγαζά, δια να δώσουν και εις εκείνους οι οποίοι υστερούνται διόλου, προτιμούμενοι οι εντόπιοι εις τας οπωσούν καλιοτέρας θέσεις, και να πληρώνεται η ύλη της οικοδομής αυτών, γινομένης μιάς καλής εκτιμήσεως.

Τέταρτον. Να παρατηρηθούν τα μέτρα και τα ζύγια, διατάττοντας και τους πωλητάς, ότι αφού πωλούν όσο θέλουν τα πράγματα, να τα μετρούν και ζυγίζουν καλώς, επειδή η παράβλεψις αύτη, όχι μόνον προξενεί ζημίαν αλλά και καταισχύνην από τόσους αλογενείς, οίτινες ήλθον να μας ελευθερώσουν.

Αυτά κύριε δεν μας φαίνωνται παράλογα ούτε δυσκατόρθωτα, αν όμως μεσολαβήσουν άλλοι τινές, ή κανένα αίτιον, και δεν εκτελεσθούν, ημείς διαμαρτυρούμεθα κατά των ενατίων, ή ούτινος ανήκει, και ζητώντας αντίγραφον της παρούσης μας με όλον το σέβας μένομεν.

Τη 31. 8βρίου 1828. Πάτραι.

Οι πολίται.

Κύριε πληροφορούμεθα παρά των μελών της προσωρινής επιτροπής ήτις εσυστήθη παρά της ευγενείας σας. Ότι πολλάκις σας ομίλησαν υπέρ των δικαιωμάτων μας και δεν εισηκούσθησαν. Εκτός τούτων και με άλλην μας αναφοράν  προ ημερών σας παρακαλέσαμε, και όχι μόνον εκτέλεσιν δεν είδομεν αλλ’ ούτε καν απάντησιν. Όθεν η παρούσα μας αναφορά θέλει είναι η τελευταία και αν δεν γένει το αποτέλεσμα δεν σας ενοχλούμε πλέον, αλλά θέλει ζητήσωμεν από την Κυβέρνησιν έλεος.

Οι πολίται.

[ακολουθούν περί τις 115 υπογραφές].

Στις 3 Νοεμβρίου 1828 στάλθηκε έγγραφο των Πατραίων, αναλόγου περιεχομένου προς τον Κυβερνήτη Καποδίστρια.

Πηγή: Γ.Α.Κ.

Πεσόντες (συνέχεια…)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(Συνεχίζεται…)

Πεσόντες (συνέχεια…)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(Συνεχίζεται…)

Φωτογραφίες…

Σπίτι στα Καλάβρυτα το 1926.

(Πηγή: ΕΛΙΑ).

 

 

 

 

Ανιχνευτική περίπολος στα υψώματα Χαλανδρίτσας.

Χρονολογία: 1949.

Δημιουργός: Βερβέρης Απόστ.

Πηγή: ΕΛΙΑ.

 

 

Αναχώρηση σκαπανέων από το Κεντρο Βασικής Εκπαίδευσης Πατρών για Χαλανδρίτσα.

Χρονολογία: 1949.

Δημιουργός: Βερβέρης Απόστ.

Πηγή: ΕΛΙΑ.

 

Εμφύλιος. Τάφοι πεσόντων χωροφυλάκων και στρατιωτών του Εθνικού στρατού στη Χαλανδρίτσα 5 Ιουλίου 1948.

Δημιουργός: Πατσιαβός Αν.

Πηγή: ΕΛΙΑ.

 

 

Ο Γεώργιος Στρέϊτ γιός του Στεφάνου Ιωάν. Στρέϊτ και της Βικτωρίας Λόντου, κόρης του αγωνιστή του 1821 Ανδρέα Χριστοδ. Λόντου, γεννήθηκε στην Πάτρα το 1828. Καθηγητής του Δικαίου , μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και πρόεδρος αυτής, υπουργός, γερουσιαστής, γενικά άτομο με σημαντικό βιογραφικό κ.λ.π. Πέθανε στην Αθήνα το 1948.

Πηγή: ΕΛΙΑ.

 

Κορύλλος Πολυβίου Χρήστος: ιατρός και συγγραφέας που καταγόταν από τον Βελά. Γεννήθηκε κατά σύμπτωση στο Αίγιο όταν η εγκατεστημένη στην Πάτρα οικογένειά του εταξίδεψε εκεί. Ήταν και πολιτικός και λαογράφος με μεγάλη κοινωνική δραστηριότητα και εδημοσίευσε πλήθος από άρθρα και μερικά σημαντικά βιβλία. Από δωρεά του ο κώδικας με αριθμ. 204 στον κατάλογο κωδίκων, του ΧΙΧ (19^ου) αιώνα, στην Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία: «Επιστολή προς τους ανθρώπους εις καλά έργα να επιστρέψουν» (Ν. Ελληνομν. τ. 8.(1911), σ. 493). Ο Χρήστος Κορύλλος γεννήθηκε το 1842, άτομο ευφυές, πολυάσχολο, δραστήριο και τολμηρό με οικονομική ευμάρεια. Σπούδασε ιατρική στην Αυστρία και Γερμανία και όταν γύρισε από το εξωτερικό επιδόθηκε στην άσκηση της ιατρικής. (μέρος της βιογραφίας του από το ΙστορικόΛεξικό της επαρχ. Καλαβρύτων).

Πηγή: ΕΛΙΑ.

Πεσόντες (συνέχεια…)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(Συνεχίζεται…)

Πεσόντες (συνέχεια…).

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(Συνεχίζεται…).

Η δολοφονία στη μονή Αγίων Θεοδώρων Αροανείας, το έτος 1973.

Τη νύχτα στις 17.12.1973 στη μονή Αγίων Θεοδώρων εφονεύθη ο ηγούμενος αυτής Παρθένιος (Γεώργιος Μαντάς, ο οποίος απεικονίζεται στην φωτογραφία) ετών 71 και ο κωφάλαλος υποτακτικός του Ιω. Φιλιππακόπουλος ετών 59.

Το έγκλημα αποκαλύφθηκε την επόμενη ημέρα της δολοφονίας από τον ταχυδρόμο της Αροανίας Λάμπη Λουρίδα.

Συνελήφθησαν από την Χωροφυλακή κατηγορούμενοι για το έγκλημα αυτό και οδηγήθηκαν στη δικαιοσύνη οι: 1. Θεόδωρος Θ. Χριστέας ετών 38 από Σελινίτσα Μεσσηνίας, οικοδόμος, έγγαμος και πατέρας τριών παιδιών, κάτοικος Άνω Καλαμακίου Αττικής και φίλος και κουμπάρος του Σαραντόπουλου. 2. Βασίλειος Σ. Σαραντόπουλος ετών 33, εργολάβος οικοδομών από Σάμο Μεσσηνίας, έγγαμος και πατέρας δύο παιδιών, κάτοικος Ρόδου.  Ως συνεργοί οι: 3. Πέτρος Χρ. Πέτρου επιχειρηματίας νυχτερινών κέντρων,ετών 42, κάτοικος Γλυφάδας Αττικής,. 4. Βασίλ. Π. Μάνεσης γεννηθείς στην Πάτρα και κατοικών στη Γλυφάδα Αττικής, οδηγός ταξί, ετών 41, ο οποίος χρησιμοποιήθηκε για τη μεταφορά της σπείρας και έλαβε μέρος στην απόπειρα διαρρήξεως της Μονής. 5. Λεωνίδας Δημ. Σπίρης κάτοικος Ν. Σμύρνης Αθηνών, οδηγός και ιδιοκτήτης Ι. Χ. αυτοκινήτου τον οποίο οι δράστες χρησιμοποίησαν για την πρώτη μεταφορά τους στη Μονή και τον οποίο στη συνέχεια άλλαξαν χαρακτηρίζοντάς τον ως «κουτόν». 6. Σωτήριος Δ. Αναγνωστόπουλος, οικοδόμος ετών 29 από Αγία Παρασκευή Λαρίσσης, κάτοικος Αγίου Δημητρίου Αττικής, όστις συνελήφθη για άλλες πράξεις αρχαιοκαπηλείας με την ίδια συμμορία. 7. Ν. Π. Κοεμτζής[1], κάτοικος Αθηνών υπόδικος στο Κεντρικόν Σωφρονιστικό κατάστημα Αθηνών, ο οποίος είχε σχέση με παλαιότερα με δίκτυο αρχαιοκαπηλείας και ήταν φίλος των δραστών.

Αυτοί εκατηγορούντο ότι σύστησαν συμμορία με σκοπό τη ληστεία και αυτό είχε σαν αποτέλεσμα τον θάνατο του ηγουμένου και του υπηρέτη της μονής, για απόπειρα κλοπής, για ηθική αυτουργία σε ληστεία, για οπλοχρησία κ.λ.

Το διπλό έγκλημα διέπαραξε ο Χριστέας δια κυνηγετικού όπλου, μετά του Σαραντόπουλου ο οποίος φερόταν και ως εγκέφαλος της συμμορίας.

Ο Πέτρου φερόταν ως χρηματοδότης της «επιχείρησης», η οποία σκοπούσε στην αφαίρεση παλαιών κειμηλίων μεγάλης αρχαιολογικής αξίας (παλαιών χειρογράφων εκκλησιαστικών βιβλίων, ένα εκ των οποίων ήτο χειρόγραφον επί παπύρου, του 11^ου αιώνος και το οποίο εφέρετο να έχει μεγάλη αξία). Οι Μάνεσης και Σπίρης ήσαν οδηγοί.

Η παραπάνω συμμορία είχε διαπράξει και άλλα αξιόποινα αδικήματα, αφαίρεση εικόνων, παλαιών βιβλίων κ.λ. και από άλλα μέρη της Ελλάδος (Αττική, Πελοπόννησο, Καρδίτσα, Ανδρίτσαινα όπου διέρρηξαν την εκεί βιβλιοθήκη αναζητούντες χειρόγραφο του Ζαν – Ζάκ Ρουσσώ κ.λ.).

Ο Σαραντόπουλος επιστρέψας από τη Γερμανία, αναζητούσε σημεία όπου θα μπορούσε να κλέψει αρχαία μετά των Χριστέα και Πέτρου. Έτσι επεσήμαναν τη μονή των Αγίων Θεοδώρων, αφού πήραν πληροφορίες από το γιό καταστηματάρχη στην Αθήνα, καταγομένου από την Ανάσταση, εν αγνοία του βέβαια, των εγκληματικών προθέσεών τους.

Όταν πήγαν στην Ανάσταση για να ζητήσουν πληροφορίες για τη μονή και τα κειμήλιά της, «κόλησε» το αυτοκίνητό τους στη λάσπη και ζήτησαν βοήθεια από τους κατοίκους, την οποία τους παρέσχε ο παπάς. Αυτό το γεγονός τους στοίχισε και την αποκάλυψη του εγκλήματος.

Επισκέφθηκαν 4 φορές το μοναστήρι. Σε μία απ’ αυτές τις επισκέψεις  συστήθηκαν ως αξιωματικός ο ένας και μηχανικός της ΜΟΜΑ ο άλλος, εργαζόμενοι δήθεν στην επαρχία και προθυμοποιήθηκαν μάλιστα να φτιάξουν και το δρόμο του μοναστηριού. Ο Παρθένιος τους ξενάγησε στα κειμήλια, τους έδειξε τους χειρόγραφους κώδικες και το Ευαγγέλιο και έτσι ήταν εύκολο γι’ αυτούς να τα εντοπίσουν. Κατά την Τρίτη επίσκεψη επεχείρησαν να μπούν στη μονή με σκάλα αλλά τους αντιλήφθηκαν τα σκυλιά και ξύπνησαν τον ηγούμενο. Αυτός δεν ανέφερε το γεγονός στην αστυνομία, παρ’ ότι οι δράστες έκοψαν τα καλώδια της τηλεφωνικής γραμμής, ούτε και έπαιρνε προφυλάξεις δεδομένου ότι οι πόρτες του μοναστηριού έμεναν πάντα σχεδόν ανοιχτές. Ανέφερε το γεγονός μόνο στον ανεψιό του παπά Αριστείδη Κουτσόπουλο ιερέα του αγίου Ανδρέου Αιγίου.

Την τελευταία φορά που επισκέφτηκαν το μοναστήρι σταμάτησαν το ταξί του Μάνεση στη Βρωμόβρυση και απ’ εκεί οι Χριστέας και Σαραντόπουλος πήγαν στο μοναστήρι στις 6 το απόγευμα. Ο πρώτος ήταν ντυμένος κυνηγός φέρων και καραμπίνα και ο δεύτερος είχε μαζί του σακούλα με φυσίγγια για την καραμπίνα και ένα περίστροφο το οποίο κατά μία εκδοχή ανήκε στον Κοεμτζή. Ο Παρθένιος τους καλοδέχθηκε σαν φίλους, τους φιλοξένησε, τους κέρασε ούζο και έδωσε εντολή στον Φιλιππακόπουλο να ετοιμάσει και φαγητό, επιμένοντας να τους κρατήσει εκεί το βράδυ λόγω της προχωρημένης ώρας. Γύρω στις 7 τον σκότωσαν πυροβολώντας τον ο μεν Χρηστέας με την καραμπίνα ο δε Σαραντόπουλος με το πιστόλι. Το ίδιο συνέβη και με τον υπηρέτη Φιλιππακόπουλο, τον οποίο αρχικά τραυμάτισαν αλλά αργότερα στην προσπάθειά του να σηκωθεί κραυγάζοντας άναρθρα, τον αποτελείωσαν και αυτόν.

Πήγαν στη «σάλα» όπου από τη βιβλιοθήκη ο Χριστέας πήρε 6 παλαιά βιβλία εν γνώσει του Σαραντόπουλου, και 2 εν αγνοία του τα οποία απέκρυψε και από το σεντούκι του ηγουμένου Παρθενίου πήραν 1800 δρχ. Δεν βρήκαν όμως 100.000 δρχ. που ήσαν στο μοναστήρι σε άλλο σημείο, εκ των οποίων 3.500 στις τσέπες του Φιλιππακόπουλου.

Επιστρέφοντας στην Αθήνα χωρίς να πουν στο Μάνεση για τα εγκλήματα, αλλά μόνο ότι «πήραν τα χαρτιά», πέταξαν το πορτοφόλι του Παρθενίου στην Κακιά Σκάλα και μοιράστηκαν τα χρήματα από 600 δρχ. έκαστος. Ούτε στον Πέτρου είπαν για τις δολοφονίες, τις οποίες έμαθε μετά δύο ημέρες από εφημερίδα που του έδειξε ο Μάνεσης. Την επομένη οι Σαραντόπουλος και Μάνεσης αναζήτησαν αγοραστή  των κλοπιμαίων στα Φάρσαλα.

Οι δράστες συνελήφθησαν με την αρωγή στην αστυνομία τόσο των κατοίκων της Αναστάσοβας οι οποίοι παρατήρησαν, από λόγια που ξέφυγαν από τους κακοποιούς για κειμήλια του μοναστηριού και για γνωστό τους στην Αθήνα από το χωριό αυτό, όταν το αυτοκίνητό τους κόλησε στη λάσπη, όσο και από μαρτυρίες ποιμένων από το Μοστίτσι οι οποίοι κατέθεσαν για ένα ταξί με έδρα τη Γλυφάδα και κτυπημένο το ένα του φτερό, που είχαν δει συχνά το δρόμο Πριολίθου – Μαυροχόρτη.

—————————————————————–

[1] Ο Κοεμτζής καταγόταν από το Αιγίνιο Πιερίας και είχε αποφυλακιστεί τον Φεβρουάριο του 1973 μετά από καταδίκη για κλοπή. Στις 24.2.1973 διέπραξε τη δολοφονία τριών ανθρώπων και τον τραυματισμό άλλων 8, στο κέντρο Νεράϊδα, για μια «παραγγελιά». Καταδικάστηκε τρις εις θάνατο και 8 φορές ισόβια και το 1977 η ποινή του μετατράπηκε σε ισόβια και αποφυλακίστηκε από τις φυλακές Πατρών στις 29.3.1996. Πέθανε στις 23.9.2011 από έμφραγμα, σε ηλικία 73 ετών, πουλώντας το βιβλίο του στο Μοναστηράκι.

(Κύρια πηγή του θέματος: εφημ. «Φωνή των Καλαβρύτων», 23.1.1974, απ’ όπου και η φωτογραφία του ηγουμένου Παρθενίου).

Ένα ντοκουμέντο για το χωριό Άγιος Νικόλαος Καλαβρύτων, επί γερμανικής κατοχής.

(Η αρχή του χειρογράφου).

 

Δημόπουλος Κωνσταντίνος: (του Γ.), από Άγιο Νικόλαο Καλαβρύτων.

Το κείμενο που ακολουθεί, προέρχεται από χειρόγραφο, ανορθόγραφο και δυσανάγνωστο. Δεν φέρει ημερομηνία και φαίνεται να έχει γραφεί από τον Κων/νο Δημόπουλο του Γ. ή από κάποιον στον οποίο το υπαγόρευσε. Έχει σταλεί στον Ηλία Παπαστεριόπουλο με σκοπό, σύμφωνα με όσα προκύπτουν από γράμματα που ανταλλάχθηκαν μεταξύ τους αρχές του 1982 (τα οποία δεν παραθέτω εδώ) και σύμφωνα με την επιθυμία του Κων/νου Γ. Δημόπουλου, να τυπωθεί σε βιβλίο ή να αποτελέσει μέρος βιβλίου για το ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων, το οποίο σκόπευε να εκδώσει ο Ηλ. Παπαστεριόπουλος. Το κείμενο το έχω διορθώσει κατά το δυνατό και μόνο όσο αφορά τα ορθογραφικά λάθη και παρουσιάζει ενδιαφέρον γιατί περιγράφει μέρος όσων την εποχή εκείνη διαδραματιζόντουσαν στο χωριό Άγιος Νικόλαος, αλλά και γενικά στην υπό γερμανική κατοχή επαρχία Καλαβρύτων. Τα ονόματα δεν κατέστη δυνατό να επιβεβαιωθούν. Σύμφωνα με υπόδειξη του Ηλ. Παπαστεριόπουλου στον συγγραφέα του κειμένου, αυτό ξαναγράφτηκε, περιληπτικότερα και το δεύτερο χειρόγραφο αυτό, υπάρχει στο ίδιο αρχείο. Εγώ εδώ μετέφερα το αρχικό εκτενές κείμενο στο οποίο αναφέρονται και βιογραφικά στοιχεία του συγγραφέως αυτού Κων. Γ. Δημόπουλου, (ο οποίος είχε γεννηθεί το 1893, ήταν  κληρωτός το 1913. Β, υπηρέτησε στρατιώτης 8 χρόνια στους πολέμους και ήταν ηλικίας 90 χρονών το 1982) και το κείμενο έχει ως εξής:

Σελ. 1. «Κύριε Ηλία δεν γνωρίζω ποιος είστε. Νομίζω πως είστε ο Καλόγερος[1]. Τώρα όποιος είστε ο αρχιγραφεύς των ιστοριών της πατρίδος σας παρακαλώ όταν τελειώστε τον πατριωτισμόν τον οποίον επρόσφερα στην πατρίδα μας σας στέλνω και τη φωτογραφία μου και όταν ξεσηκώστε αυτήν θα σας παρακαλέσω όπως μου την στείλετε διότι δεν έχω άλλη, την έβγαλα από το απολυτήριον του στρατού και σας την στέλνω μαζί με την φωτογραφία μου να μου γράψετε πόσο θα κοστίσει η αμοιβή του βιβλίου σας που θα γράψετε να ξέρω και όταν το γράψετε να μου απαντήσετε το ποσόν του βιβλίου. Τα λεπτά θα σας τα στείλω δια επιταγής. Μετά τιμής και αγάπης/ Κων. Γ. Δημόπουλος.

Σελ. 2. Έλληνας προδότης της πατρίδος από του Στορωτά [Τσορωτά;] της Λευκασίας επ’ ονόματι Γκόστης, ήταν τηλεφωνητής στο ταχυδρομείο Κάτω Κλειτορίας Καλαβρύτων όταν οι Ιταλοί κατέλαβον την πατρίδα μας την Ελλάδα. Ήλθεν αστυνομία στην Κλειτορία Μαζέϊκα εμάζεψαν τα όπλα από τα χωριά τα κυνηγετικά δίκανα και άλλα όπλα μπιστόλια. Ο προδότης Γκόστης επρόδωσε και εμένα. Όποιος επρόδιδε οι Ιταλοί του δείναν μια σάκα αλεύρι. Ήλθεν στην αγορά στα Μαζέϊκα και μου είπε να πάω στους Ιταλούς, με γυρεύουν. Εγώ ομιλούσα με τον πρόεδρο του χωριού μας. Τον απέλυσα[;] πήγαινε στο διάβολο, τι είσαι εσύ που με διατάζεις να πάω στους Ιταλούς. Δεν τον γνωρίζαμε ούτε εγώ ούτε ο πρόεδρος. Τον παρακολουθήσαμε και μάθαμε ποιος ήταν. Σε μισή ώρα μου φέραν χαρτί να πάω στην αστυνομία των Ιταλών. Επήγα, μου ζητούσαν το δίκανο. Εγώ αρνήθην. Ήταν Σέρβος διερμηνέας, τους είπε βάρτον. Είχε χούφτα σιδερένια. Μου έδωσε 2 στο κεφάλι, έπεσα ξερός και έμεινα ξερός. Δεν γνωρίζω, όταν συνήλθον επήγα να φύγω με κλωτσιές έπεσα κυλώντας τη σκάλα κάτω. Άνθρωπος με σήκωσε απόλυκε το αίμα από τα ρούθουνά μου, έβγαλον πλέον από 2 οκάδες αίμα, άλλως θελλά πεθάνω. Είπον να φύγω να πάω στην Πηνεία στα αδέλφια της γυναικός μου. Αρνήθη η γυναίκα μου με τα παιδιά μου και το παρέδωσα. Τον κατήγγειλα και πήρε αμνηστία. Έχασα το όπλο μου, ήθελε να μου το πληρώσει, εγώ αρνήθην.

Σελ. 3. Πατριωτισμός Κων. Γ. Δημόπουλου κατοίκου Αγίου Νικολάου Καλαβρύτων. Αγαπητέ μου Παπούλη εγώ είμαι εκείνος που επήγαμε στη Φροξυλιά της Τουρλάδος και σας έδειξα  που έπεσε το πρώτο ντουφέκι της επαναστάσεως το 21. Να γράψεις τον πατριωτισμό μου στα δημοσιευμένα σου βιβλία. Πρώτον θα σου γράψω την θυσίαν μου της ζωής μου, όταν ήλθε το πρώτον σύνταγμα Γερμανών από του Πλανητέρου Άρμπουνα προς τον Άη Νικόλα είχε διαταγή να κάψει τα χωριά και να σκοτώσουν τα πάντα, εγώ επήρα τον πρόεδρο και τον παπά του χωριού τον παπα Τάκη Καρακωνσταντή και πήγαμεν στο Κοκκινόχουμα και προσπαντήσαμεν τους Γερμανούς, τον πρώτον στρατιώτην και τον εχαιρέτησα Γερμανικά και ζήτησα τον Ρίγιμεν τον Συνταγματάρχην. Ο στρατός στάθηκε στον τόπον, στόμα το στόμα πήγεν στον Συνταγματάρχην και ήλθεν εμπρός  με 2 Ταγματαρχαίους. Τον χαιρέτησα στρατιωτικώς και κατόπιν χειραψίας του είπον, εμείς το χωριό αυτό είμεθα όλοι Γερμανόφιλοι με τον βασιλέα Κωνσταντίνον ο οποίος είχε την κόρη του Κάϊζερ σύζυγον. Εμείς αντάρτες αυτό το χωριό δεν έχομεν κανέναν και να μη μας σκοτώσεις και μας κάψεις, είμεθα όλοι καλοί άνθρωποι. Εγώ ήλθον στον πρώτον πόλεμον της Γερμανίας από την περιφέρεια Δράμας Σερρών και Καβάλας, ήλθαμε 5.500 στρατιώτες και 500 αξιωματικοί. Ήθελαν οι Αγγλογάλλοι που ήσαν στη Θεσσαλονίκη να έλθωμεν στην Αθήνα να ξεθρονίσουμε τον βασιλέα Κωνσταντίνον. Εγινότανε αποβίβαση της 7 μεραρχίας στα καράβια. Τότες οι Άγγλοι με τους Γάλλους εκάλεσαν τον Συνταγματάρχη Ιωάννη Χαντζόπουλο, ο οποίος ήταν συνταγματάρχης του Πυροβολικού είχε αναλάβει το Δ΄ Σώμα της Μακεδονίας, Σέρρες, Δράμας και Καβάλας, ο Συνταγματάρχης δεν το δέχθηκε να έλθει να ξεθρονίσει τον βασιλέα, τότες οι Αγγλογάλλοι τον στρατόν δεν τον άφηναν να μπεί στα καράβια, όσοι είχαν μπεί, άλλους δεν επέτρεπαν να μπουν στα καράβια. Είχαν ερθεί αεροπλάνα Γερμανικά και ρίναν βόμπες στα καράβια, εγινόταν θρήνος. Ο συνταγματάρχης Ιωάννης Χαντζόπουλος εδιέταξε πίσω ο στρατός από το λιμάνι. Ο στρατός γύρισε πίσω από την Καβάλα προς την Δράμαν, είχεν διαταγήν να πάμε και εμείς ο στρατός της Δράμας να μπούμε στα καράβια να έλθωμεν πίσω προς την Θεσσαλονίκην

Σελ. 4. στον δρόμον εσυναντηθήκαμε με τον στρατόν της Καβάλας ο οποίος ερχόταν προς την Δράμαν και μας είπον, οι Αγγλογάλλοι δεν μας αφήνουν να μπούμε στα καράβια. Εγυρίσαμεν όλοι πίσω προς την Δράμαν, επήγαμε πάλιν στους στρατώνες μας. Ο Βουλγαρικός στρατός είχε προχωρέσει προς τας Σέρρας. Στον Βουλγαρικό στρατό επικεφαλής ήσαν Γερμανοί αξιωματικοί. Είχαν απαγορεύσει στους Βουλγάρους να μπούν μέσα στην πόλη της Δράμας, 500 μέτρα έξω της Δράμας ήσαν οι Βούλγαροι. Τότες ήρθαν στρατηγοί  Γερμανοί στην Μεραρχία και κάμαν συμβούλιο με τους δικούς μας αξιωματικούς. Οι Γερμανοί είπον να πάμε στη Βουλγαρία. Εμείς με τους Βουλγάρους είμεθα εχθροί και θα κοιτάν έναν – έναν να μας εξαφανίζουν. Εμείς οι Γερμανοί σας προτείνουμε να πάμε στη Γερμανία να σας φιλοξενήσουμεν οσότου λήξει ο πόλεμος και να έλθετε στην πατρίδα σας. Υπόγραψαν όλοι οι αξιωματικοί, μόνον του Βενιζέλου δεν υπόγραφαν ήθελαν να πάμε από το Μοναστήρι και να κατέβουμε κάτω δια της […] οι Αγγλογάλλοι από τη Θεσσαλονίκη θελά μας σκοτώσουν με τα κανόνια αδίκως. Τους 3 ανθυπολοχαγούς τους προφυλάκισαν και τους πήραμεν μαζί μας. Επήγαμεν οπλισμένοι με όλη μας την εξάρτηση, τα όπλα μας, τα σπαθιά μας, 150 φυσίγγια στις μπαλάσκες μας και επήγαμε σιδηροδρομικώς στη Γερμανία, περάσαμε τη Βουλγαρία, τη Σερβία, την Αυστρία και μπήκαμεν στην Γερμανία στο Γκέρλιστς. Στον σταθμό στο Γκέριλιτς μας περίμενε άφθονος πληθυσμός, ο οποίος δεν μπορώ να σας τον παραστήσω ήσαν 3 μουσικές μία Γερμανική πολιτική, στρατιωτική Γερμανική και η δική μας μουσική. Από τον σταθμό ως τους στρατώνες ο δημόσιος δρόμος ήταν γεμάτος λουλούδια και πέταγεν ο ελληνικός στρατός το πλήθος του λαού δεξιά και αριστερά ήταν σκουλίκι πλήθος μέχρι τους στρατώνες. Εμείναμε από το 16 έως το 19, τρία χρόνια στην Γερμανία. Εδήλωσα να πάω να εργαστώ στα εργοστάσια και όσοι ήθελαν επήγαιναν και άμα δεν τους άρεγεν η δουλειά εγύριζαν πίσω στο λόχο τους. Εγώ επήγα στο Έσσεν Κρούπ στο εργοστάσιο όπου από εκεί είχαμε πάρει τα μεγάλα κανόνια το 12 και 13. Εκεί την έμαθα τη γλώσσα τους. Όταν του είπον όλα αυτά του Συνταγματάρχη εκάθισεν χάμω σε μια πέτρα και κρατούσε το κεφάλι του. Εμείς οι άλλοι ο πρόεδρος με τον παπά και οι Ταγματαρχαίοι εστεκόμαστε όρθιοι. Ο στρατός εστεκόταν στον τόπον. Εσηκώθη όρθιος ο Συνταγματάρχης και μου

Σελ. 5. είπεν, δι’ ούλα όσα μου είπες θα αλλάξω την διαταγήν που έχω και θα έλθεις εις Μαζαίϊκα, θα έλθουν άλλοι αξιωματικοί να με δικαιολογήσεις διότι δεν εκτελώ τη διαταγή τους και θα με σκοτώσουν. Τότες εγώ του είπον: Μάλιστα θα έλθω, τότες εκινήσαμεν και μπήκαμε στο χωριό μας και πήγαμε στο προαύλιο της εκκλησίας, εκεί του πρότεινα να πάμε στο σπίτι μου να τον φιλέψω ένα κρασί. Μου είπεν: Πού είναι το σπίτι σου; Του το έδειξα. Μου λέει: Είναι πολύ μακρυά, δεν πάμε! Τότες του είπον να πάμε στου προέδρου, δεν ήθελε. Του είπον να πάμε στου παπά δίπλα από την εκκλησία, δεν ήθελε. Τότες εγώ του είπον ότι Ρίγμεν εγώ όταν ήμουν στην δική σου πατρίδα επέρασα από το σπίτι σου και ο πατέρας σου με εφίλεψε μια μαύρη μπύρα και εγώ να μην σας φιλέψω  ένα κρασί, ντρέπουμαι. Τότες μου λέει: πάμε όπου θέλεις. Ο παπάς μου λέει: Κώστα στρατιώτες μπήκανε στο σπίτι μου και προικολαβαίνουν, τότες εγώ είπα στον Συνταγματάρχη Ρίγμεν στρατός μπήκαν στα σπίτια, σας παρακαλώ δεν δίδετε καμιά διαταγή μην κακοποιήσουν οι στρατιώτες καμιά οικογένεια. Τότες ο Συνταγματάρχης φώναξε τον σαλπιστήν και του είπεν «βάρε σύναξιν και παύτε το πυρ». Ο σαλπικτής βαρεί σύναξιν και παύτε το πυρ. Ένας λόχος είχε κόψει και είχεν πάει στην Τουρλάδα. Επιάσαν κατοίκους και στα πρώτα σπίτια βάλαν φωτιά. Άκουσε ο λοχαγός την σάλπιγγα και με τον στρατό και με τους κρατούμενους άφησαν τα σπίτια  και πήρε τον λόχον και ήλθεν στον Άη Νικόλα πίσω. Εγώ πήρα τον Συνταγματάρχην και πήγαμεν στο σπίτι του προέδρου. Η γυναίκα του προέδρου η Μαρία μας ήφερε ούζο σε μια μπουκάλα και είχε γράμματα αγγλικά, μου λέει αυτή είναι ίνγλις, του είπον αυτή είναι γυαλί. Έριξεν μόνος του στα ποτήρια ούζο και μου πρόσφερε εμένα πρώτα να πιώ, εγώ τον χαιρέτισα και ύστερα ήπιε και αυτός. Πήραν 3 βόιδια του Σπύρου Γκίκα και του είπον αυτός είναι φτωχός, να πάρουν το ένα και τα δυό να τα αφήσουν. Μου είπεν θα τα πάρω να να φκιάσωμεν συσσίτιο δια τον στρατόν, εσείς οι χωρικοί να του αγοράστε άλλα διότι εγώ που να εύρω άλλα τώρα. Με πήραν πήγαμεν στα Μαζαίϊκα. Στις 3 η ώρα την νύχτα ήλθαν δύο αυτοκίνητα με μεγάλους αξιωματικούς και με ανάκριναν. Με ρώτησαν δια τους αιχμαλώτους. Τους είπον εδώ ήσαν ελεύθεροι πηγαίναν στα σπίτια τρώγαν και πυρονόσαν στις φωτιές. Στα σπίτια ήταν και ένας αξιωματικός και με ρώτησαν τι μου έλεγεν ο αξιωματικός. Του είπον ήσαν πολύ ευχαριστημένοι από την Πολιτεία.

Σελ. 6. Μου είπον όταν τους πήραν οι αντάρτες διατί τους αφήναν [οι] καλοί άνθρωποι, παπάς, δάσκαλος; και τι λέει το μεγάλο βιβλίο της εκκλησίας, σκοτώνεται ο αιχμάλωτος. Του είπον εγώ δεν γνωρίζω τίποτες αλλά οι αντάρτες δεν πιστεύουν το βιβλίο της εκκλησίας, είναι Κουμούνες. Τότες με αφήσαν  και τους χαιρέτισα και κατέβηκα να φύγω, έξω η αγορά σκουλίκι στρατός. Εφοβήθηκα, θα με σκοτώσουν τώρα είπα οι σκοποί. Ζήτησα από έναν αξιωματικό να μου δώσει έναν στρατιώτη να έβγω έξω από τον στρατόν διότι θα με σκοτώσουν. Μου λέει: σύρε ελεύθερα, δεν σου μιλάει κανείς εσένα. Έφυγον. Πάρασα από τους σκοπούς, δεν με ρώτησε κανένας σκοπός, ποιος είσαι; Έτσι πήραν χαμπάρι όλος ο στρατός ότι γνωρίζω την Γερμανική γλώσα.

Άλλες περιπτώσεις. Ο Νίκος Στασινόπουλος[2] από το χωρίον Άγιος Νικόλαος των Καλαβρύτων, το γένος του είναι από την Κόκοβα των Καλαβρύτων, ο πατήρ του ήταν δάσκαλος, ήταν στο αντάρτικο ως αξιωματικός των ανταρτών και αξιωματικός της αεροπορίας, εμάζεψε τα χωριά της Κάτω Κλειτορίας, λαός έως 3 χιλιάδες και μας επήγε στο δρόμο της Τριπόλεως, εις την περιφέρειαν Καρούτα στα Μαζαίϊκα ήταν σύνταγμα Γερμανοί φερμένοι. Μας επήγεν την νύχτα να σαμποτάρουμε τον δρόμον να μην έρχωνται αυτοκίνητα  από την Τρίπολην στα Μαζαίϊκα. Οι Γερμανοί αντιλήπτηκαν  ότι κάτι γίνεται, ήλθαν σβησμένα τα φώτα και πλησίασαν  τους πρώτους όπου λάκισαν. Έβαλαν ένα μείγμα  απάνω στο σωρό στις πέτρες οπού είχαν σωριάσει στην μέση του δρόμου. Σκάει και έκανε βρόντο σαν χειροβομβίδα, τις πέτρες τις εσκόρπαγε από τον δρόμο, ακούσανε ο λαός  τον κρότον και εσκόρπισαν άλλοι  προς τα Κρινόφυτα  και άλλοι προς το μοναστήρι Άγιος Αθανάσιος. Εγώ έφυγον από το μοναστήρι, οι Γερμανοί δεν κατάλαβαν  τι έγινεν άλλως θελά μας  σκοτώσουν με τους όλμους. Εγώ ανέβηκα στο μοναστήρι και κατεβήκαμεν 5 η παρέα μου στου Στορωτά στα Κερπινέϊκα[;] Καλύβια επεράσαμεν το Κανερσίκι[;] στου Κάνι, στα Βρωστενίτικα Καλύβια, στο ρέμα στον Άη Βλάση καικατεβήκαμε στο ποτάμι. Εκατό μέτρα παρέκει  από τον δρόμον είχαν στήσει πολυβολείον. Με το χάραμα εμείς επίναμε νερόν, μόλις μπήκαμε στο ποτάμι να περάσωμεν πέρα κατά τα Μακελιά στον κάμπο είχαν οι Γερμανοί πάει στο χωριόν Άγιος Νικόλαος και κύκλωσαν το χωριό μας. Άρχισαν τους πυροβολισμούς και άρχισεν και το πυροβολείον  από τα Βρωστενίτικα Καλύβια και έβαζαν όλοι προς το χωριό μας. Εγώ, χωρίσαμε και σκορπίσαμε μέσα τον κάμπον ένας – ένας. Εγώ επήγα προς την Καμάρα τον […] και ανέβηκα στο […] στα βράχια σαν κουνάβι στα κλαριά και τρούπωσα

Σελ. 7. Είδον έναν άνθρωπον να έρχεται από το χάνι προς τον μύλο τον Αρμπουνίτικον και του φώναξα από τα βράχια που ήμουν κρυμμένος, ποιος είσαι εσύ που πας το μουλάρι καβάλα, είδες φωτιά στον Άη Νικόλα; Μου εφώναξε: δεν βάλαν ακόμα! Εγώ κατέβηκα από τα βράχα που ήμουν κρυμμένος και εβγήκα προς την Τρικοκιά όπου βρήκα την κόρη του Λεωνίδα Γκίκα με τα γίδια και μου είπε: οι Γερμανοί γυρεύουν εσένα. Προχώρησα προς την σπηλιά μέσα στο δάσος και εβγήκα στη σπηλιά στην Τρούπα, ηύρον τον Ιωάννη Μπρέντον[;] με τα γίδια του και μου είπεν: οι Γερμανοί γυρεύουν εσένα. Τότες εγώ  προχώρησα και εβγήκα στου Στουπάθη[;] στη βρύση κάτου στα περιβόλια ήσαν Θοδώρες[;] μία της Κάστενας και η άλλη η βλάχα του Θόδωρου Γουρνιά, κρυμμένες με δύο τσουπιά[;] της Θοδώρας η Μίνα και η Αγλαΐα κρυμμένες σε μία πατουκλιά από βάτα, με φωνάζουν και πήγα εκεί και μου είπαν: σε γυρεύουν οι Γερμανοί εσένα. Προχώρησα προς το χωριό και οι Γερμανοί είχαν  φύγει δια τα Μαζαίϊκα. Επήραν 6 με τον παπά Τάκη Καρακωνσταντή και τους πήγαν στα Μαζαίϊκα να τους σκοτώσουν. Ηύρον την γυναίκα μου και την παπαδιά. Μου είπον πως πήραν τους χωριανούς και τον παπά μας, μου είπε η γυναίκα μου πως πήγαν στο σπίτι μου Γερμανοί που με γνώριζαν και άλλοι που δεν με ήξεραν. Αυτοί που δεν με γνώριζαν ήθελαν να κάψουν το σπίτι μου και αυτοί που με γνώριζαν ετσακώθηκαν συναμεταξύ τους να μην κάψουν το σπίτι μου. Πήραν την γυναίκα μου την Αγγέλω μου και την πήγαν στην εκκλησία στο προαύλιο και της κάναν νόημα και της σουράγαν να σουρίξει να έλθω εγώ. Μου είπε όλα τα καθέκαστα η γυναίκα μου, εγώ αποχαιρέτησα τη γυναίκα μου και της είπον: ή θα τους φέρω πίσω που πήραν τον παπά μας και τους χωριανούς μου να τους σκοτώσουν. Επήγον στα Μαζαίϊκα στο ξενοδοχείο του Γιαννούλια, εκεί έμενε ο Συνταγματάρχης με 3 Ταγματαρχαίους. Ερώτησα τους στρατιώτες που ήσαν μέσα στο ξενοδοχείο σε ποιό  δωμάτιο μένει ο κ. Ρίγμεν, μου δείξαν το δωμάτιο και κτύπησα την πόρτα, μου επέτρεψαν ν’ ανοίξω και να εισέλθω μέσα. Άνοιξα την πόρτα, τους χαιρέτησα στρατιωτικώς και κατόπιν δια χειραψίας. Ο Συντ/ρχης σηκώθηκε όρθιος και με ρώτησε αν εγώ είμαι ο Κων. Δημόπουλος. Εγώ του είπον ότι εγώ είμαι, με ρώτησε διατί πήγεν ο λαός και σαμπόταρε τον δρόμον

Σελ. 8. Της Τριπόλεως, του είπον κ. Ρίγκμεν εγώ δεν γνωρίζω τίποτις αλλά ποιος τον πήγε τον λαό; Πήγαν οι αντάρτες και όποιος δεν τους ακολουθεί τον σκοτώνουν, και εμένα κ. Ρίγκμεν αν με πιάναν θελά πάω, άλλως και δεν πήγαινα θελά με σκοτώσουν. Τότε οι 3 Ταγματαρχαίοι σηκώθηκαν και αυτοί ήρθαν και ετάχθηκαν  με το μέρος μου. Του είπαν του Συντ/ρχη κ. Ρίγκμεν ο άνθρωπος αυτός ομολογεί την αλήθεια. Οι αντάρτες μάζεψαν τον λαό και πήγαν και σαμπόταραν  τον δρόμο της Τριπόλεως και όποιος δεν τους ακολούθαγε τον σκοτώναν και ο άνθρωπος αυτός ομολογεί ότι αν τον πιάναν θελά πάει άλλως και δεν τους ακολούθαγε θελά τον σκοτώσουν. Τότες ο Συντ/ρχης άλλαξε την γνώμην του και εδιέταξε να μείνουν ελεύθεροι οι κρατούμενοι. Ήσαν κρατούμενοι 6 Ανικολαΐτες μαζί με τον παπαΤάκη Κατακωσταντή. Οι Γερμανοί είχαν φέρει 8 κανόνια πεδινά, τα είχον στήσει στην ράχη στα Μαζαίϊκα στις μυγδαλιές. Εγώ όταν κατέβηκα από το ξενοδοχείο του Χρήστου Γιαννούλια, κάτου ήσαν στρατιώτες Γερμανοί όπου με γνώριζαν που ερχόσαν από το φυλάκιο όπου εφύλαγαν τα κανόνια και μου ζητούσαν 100 δράμια λάδι. Εμείς το χωριό μας τους δίναμε όσοι είχαν και τους διώχναμε. Αυτοί με αρπάξαν και φώναζαν Κωσταντίνε ήλθαμεν στο χωρίο και δεν σε βρήκαμεν. Στο χωριό οπού είχαν πάει σκότωσαν 3 άτομα: τον Σωτήριον Κατσιμικούλια από τα Μαζαίϊκα, την γριά του Θανάση Ντούπα, το παιδί του Ηλία Πανόπουλου[3] 18 χρονών. Αφού με πήραν στρατιώτες που με γνώριζαν με πήγαν στη ράχη  στις Μυγδαλιές που είχαν το φυλάκιο που φυλάγαν τα κανόνια. Εγώ τότες τα είδον, δεν γνώριζα ότι είχαν στήσει κανόνια. Ερώτησα τον λοχία διατί είναι τα κανόνια εδώ; Μου είπεν τα έχωμεν να κάψωμεν ολόγυρα τα χωριά οπού πήγαν και σαμπόταραν τον δρόμον της Τριπόλεως. Θα κάψουμε το Παγκράτι, τα Κρινόφυτα, Τουρλάδα, Άγιον Νικόλαον, Άρμπουνα, Πλανητέρου, Καστριά, Καλύβια Βρωσθαίνης, Καρνέσι, Κλείτορα, Τσορωτά και Φίλια, είχε κατάλογον. Μου δώσαν μια καραβάνα φαγητόν και έτρωγα. Έρχεται αγγελιαφόρος με έγγραφον στον λοχία. Ανακαλείτε το κάψιμο στα χωριά και τον σκοτωμό των κατοίκων. Θελά σκοτωθούν άνθρωποι, ζώα, σπίτια, θελά γίνουν όλα ερείπια. Έσωσα την Κάτω Κλειτορία, χάριν του πατριωτισμού που έχω και χάριν της γλώσσας που έμαθον Έλλην στρατιώτης στην Γερμανία, εχρησίμευσα στον τόπο μας και πατρίδα μας.

Σελ. 9. Άλλη περίοδο οι Γερμανοί ήλθον από την Τρίπολην και πέρασαν από τον Λόγγον Φωτήλα προς τα Καλύβια Τουρλάδος στη θέση Φροξυλιά, όπου κάτω στο αυλάκι επιάσαν τον Γεώργιον Γαλάνην και τον σκοτώσαν, επιάσαν και τον Αθανάσιον Γκολφινόπουλον και τον πήραν μαζί τους. Επροχώρεσαν  προς τον Πύργον Κολοβούστη επιάσαν τον Παναγιώτην Δημόπουλον και τον εσκότωσαν, επροχώρεσαν προς τον Μύλον Καμάρας του Αρμπούνου μόλις πέρασαν το ποτάμι ο Αθανάσιος Γκολφινόπουλος κάτοικος Τουρλάδας ελάκισε κάτου την άκρη το ποτάμι και έριξαν και τον σκοτώσαν. Επροχώρεσαν προς την Κλεισούρα, ηύρον τον τον πατέρα του Σπήλιου Ντεμπέλη[4] και πότιζεν τον αγρόν του από τα Καστριά και τον σκοτώσαν. Στον Βράχο της Βρωσθαίνης εστήσαν κανόνι και κτυπούσε του Μάζι που ήσαν αντάρτες. Κατόπιν ανέβηκαν στου Πλανητέρου και πήγαν στου Μάζι και πολεμούσαν με τους αντάρτες, πόσους σκοτώσαν δεν γνωρίζω. Κατόπιν κατεβήκαν προς τον Άρμπουνα και ήλθον στον Άη Νικόλα, το χωριό μας, ελακίσαμεν όλοι οι κάτοικοι του χωριού στο βουνό Αράχωβα – Παλιοχώρι και είμαστε στις κορυφές του βουνού Άρμπουνα. Εγώ επήγον στην ψηλότερη κορυφή Κολοφραζίδα και αγνάντευα ολόγυρα τα βουνά της περιφέρειας. Δίπλα από την κορυφή Κολοφραζίδας προς τα Κρινόφυτα είναι γκρεμός, ερείπιο μέρος, εγώ εμπήκα μέσα σ’ ένα γκρεμό και ηύρα ένα γράβαλο και άνοιξα τρύπα και έμπαινα ως καταφύγιο αν ήβλεπα και ερχόσαν Γερμανοί στην κορυφή της Κολοφραζίδας, θελά έμπω στο καταφύγιο που είχα την τρύπα. Είδον την σύζυγο του Αργύρη Βλάχου από τον Άρμπουνα και ερχόταν από το δάσος. Πολύ νερό και ανέβαινε προς την Κολοφραζίδα, την εγνώρισα και της σφύριξα, της έκαμον νόημα και ήλθεν εκεί που ήμουν και εγώ είχα ένα κοματάκι ψωμί, το μοιραστήκαμεν και αυτή είχεν στο τράστον της τυρί, μου έδωσεν μια φέτα τυρί και φάγαμεν και οι δυό μας. Είχεν και παγούρι με νερό και ήπιαμεν. Αγναντεύαμεν τους Γερμανούς που γύριζαν στην Αράχωβα. Στην κάτω μεριά της Αράχωβας στο δάσος είχαν σκοτώσει οι αντάρτες 20 Γερμανούς, περάσαν απάνου από τον

Σελ. 10. δρόμον 300 μέτρα από το ρέμα που ήσαν τα πτώματα των Γερμανών. Ευτυχώς και δεν τους βρήκαν, άλλωστε θελά κάψουν όλα τα χωριά, ανθρώπους, δε θελά μείνει κανείς ζωντανός. Όταν είδον που φύγαν από το στενό κατέβηκα στην κορυφή Κουνόκαστρο αγνάντιο στο χωριό μας Άγιος Νικόλαος, ήλθεν και η γυναίκα μου με τα παιδιά μου αγναντέψαμεν το χωριό μας, ηβλέπαμεν τους Γερμανούς να φεύγουν δια τα Μαζαίϊκα, εκατεβήκαμε στο σπίτι μας, είχαμε τη γριά τη μάνα της γυναικός μου αφήσει στο σπίτι διότι δεν μπορούσε να έλθει στο βουνό. Η γριά πήρε κατσουλώντας  και ανέβηκεν στο δάσος άνωθεν του χωριού και επήγεν στις Πουρναρίστες ως ένα γράβαλον και εχώθηκεν μέσα αλλά δεν την χωρούσεν το γράβαλο, η τρύπα και τα πόδια της ήσαν έξω. Εγώ με την γυναίκα μου πήραμεν ψάχνοντας με τα παιδιά μου το δάσος να βρούμε τη γριά, πέρασεν η κόρη μου από το γράβαλο, σύμπτωσις[;] είδε τα πόδια της γριάς, την τράβηξεν και την έβγαλεν έξω από τα πόδια της γριάς. Εφώναξε εμένα και της μάνας της: τρεχάτε, ελάτε εδώ την ηύρα τη νόνα μου. Ετρέξαμεν πήγαμεν στη γριά την βρήκαμεν λιγοθυμισμένη, φωνάξαμεν κάτου στους γειτόνους: τρέξατε, φέρτε κρασί και νερό. Οι γειτόνοι μας τρέξαν, φέραν κρασί και νερό, την μυρίσαμεν, την νίψαμεν με κρασί και με νερό, την επαναφέραμεν, της δώσαμεν λιγο κρασί και λιγάκι νερό και εσυνήλθεν και την πήρα καλικούτσα στο κορμί μου και την κατέβασα στο σπίτι μου.

Παπούλη θα σε παρακαλέσω, τον πετριωτισμό μου να τον κολήσεις στην σφαγή των Καλαβρυτινών και να γίνει ένα βιβλίο. Θα σας παρακαλέσω να μου γράψεις πόσο θα κοστήσει το βιβλίο αυτό να σας στείλω την αμοιβήν, να μου στείλεις ένα ποιούτο να το έχουν τα παιδιά μου γενεά γενεών. Πάρε τηλέφωνο στον κ. Στασινόπουλον αν θέλει να γράψει όλες τις λεπτομέρειες που γράφω δια τον πατριωτισμόν τον οποίον πρόσφερα στον τόπο μας, στην Κάτω Κλειτορία Καλαβρύτων. Παπούλη να έχεις καλήν ψυχήν από τον θεόν, να μου δώσεις ένα βιβλίο τοιούτο, θα περιμένω απάντησή σου με αγωνία να λάβω απάντηση. Σου φιλώ την δεξιά σου χείρα, ο Έλλην πατριώτης/ Κων. Γ. Δημόπουλος».

Πηγή: (ΕΛΙΑ-Αρχείο Παπαστεριόπουλου).

Επιλογικό σημείωμα: Επιθυμία του αειμνήστου Κων/νου Γ. Δημόπουλου ήταν, οι εμπειρίες του και «ο πατριωτισμός του» όπως εκείνος ανέφερε, να τυπωθούν, να μείνουν για τους απογόνους του και να γίνουν γνωστές στο ευρύτερο κοινό. Παρουσιάζοντας το γραπτό του κείμενο εδώ, αλλά και περιλαμβάνοντάς το στο Ιστορικό Λεξικό της Επαρχίας Καλαβρύτων (όποτε υπάρξει επανεκτύπωση αυτού), πιστεύω ότι ικανοποιώ, έστω και πολύ αργά, το αίτημά του αυτό, δεδομένου ότι μου κάνουν την τιμή, αυτό το blog, να το «διαβάζουν» αρκετοί απ’ όλον τον κόσμο.

Θ. Τζώρτζης.

———————————————————————————

[1] Προφανώς τον συγχέει με κάποιον άλλο, ίσως γνωστό του καλόγηρο, και για τούτο τον αποκαλεί στη συνέχεια παπούλη.

[2] Στασινόπουλος Νικόλαος: (του Α.). «Ο Νικόλαος Στασινόπουλος (1918-1996) εγεννήθη εις τον Άγιον Νικόλαον Καλαβρύτων και εσταδιοδρόµησεν ως διδάσκαλος το πρώτον. Αργότερον κατετάγη εις την πολεµικήν αεροπορίαν, εις ην και ηνδραγάθησεν ως ιπτάµενος αεροπόρος εις τον πόλεµον του 1940-1941. Αποστρατευθείς εν συνεχεία από την απριλιανήν δικτατορίαν του 1967, ησχολήθη µε όλα τα λογοτεχνικά είδη. Γενικώς ως ποιητής, πεζογράφος και τεχνοκριτικός επέτυχε το άριστον. Εξέδωκε περί τα 50 τω αριθµώ αξιόλογα λογοτεχνικά έργα, άτινα ετιμήθησαν µε επαίνους και βραβεία εις την Ελλάδα και το εξωτερικόν. Από το 1974 έως το 1996 διετέλεσε Πρόεδρος της Ενώσεως Ελλήνων Λογοτεχνών και εις αυτήν την θέσιν τον εγνώρισε και η ηµετέρα ελαχιστότης περί τα µέσα της 10ετίας του 1980.  Η … βαθυστόχαστος βιβλιοκριτική του δια το περισπούδαστον εκδοθέν έργον του Πρωθιερέως  Νικολάου Παπαδοπούλου «Κατακαηµένου Μοριά σελίδες του 1821», ήτις εγράφη κατά το  αυτόν  έτος κυκλοφορίας  του  (1974),  αποτελεί τον ωραιότατον ίσως και καθ’ όλα αντικειµενικόν έπαινον του ράσου δια την υπέρ του ΄Εθνους προσφοράν του. Απ’ ότι διεπιστώθη, ή κριτική αύτη ήτο αδηµοσίευτος. Προφανώς όµως εστάλη εις πρόσωπα και φορείς, άλλά δίχως ανταπόκρισίν τινα. Το δια µολυβίου γεγραµµένον πρωτότυπον αυτής εδόθη υπό του κ. Νικ. Στασινοπούλου εις τον ηµέτερον αυτάδελφον κ. Κωνσταντίνον Νικολόπουλον, τον επί της εποχής του διατελέσαντα Αντιπρόεδρον της Ενώσεως Ελλήνων Λογοτεχνών, δι’ ιδίαν χρήσιν, Υπό δέ του κ. Κων. Νικολοπούλου παρεχωρήθη εις ηµάς εις την κατάλληλον ταύτην στιγµήν, προκειµένου να κοσµήση το ανά χείρας πόνηµα.» (Μαξίμου Ιβηρίτου, Πρωθιερεύς Νικ. Παπαδόπουλος, σ. 145). Ο ίδιος ο Στασινόπουλος στο βιβλίο του για τον Άγιο Νικόλαο Καλαβρύτων, (σ. 130) γράφει: «ο γράφων και ο Παν. Γουρνιάς γνώρισαν την φρίκη του Στρατοπέδου Σιγουνίου…». Επίσης στη σελ. 138 αναφέρει ότι διετέλεσε και ανταρτοδίκης. Στο βιβλίο του για τον Άγιο Νικόλαο στο τελευταίο εξώφυλλο διαβάζουμε: «[…] Ακολούθησε παιδαγωγικές σπουδές και αριστούχος ακολούθησε ειδικά ψυχολογικά μαθήματα. Γράφτηκε στην Πάντειο και την Νομική Σχολή Αθηνών, άφησε όμως γρήγορα τις σπουδές του, γιατί τον τραβούσαν άλλα ενδιαφέροντα στη ζωή του[….]. Έχει κυκλοφορήσει μέχρι σήμερα 40 βιβλία και έχει σημοσιεύσει σε περιοδικά και εφημερίδες, ξέχωρα από ποιήματα, διηγήματα και άρθρα λογοτεχνικού περιεχομένου. Κριτικές λόγου και τέχνης, που υπερβαίνουν τις χίλιες, κρατώντας δυό μόνιμες στήλες κριτικής σε εφημερίδες. Έμεινε σαν διευθυντής σύνταξης για λίγο καιρό στο περιοδικό ΑΧΑΪΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ ΚΑΙ ΑΧΑΪΚΟΙ ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ και υπεύθυνος του περιοδικού ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ, που είναι όργανο της Ένωσης Ελλήνων Λογοτεχνών. Τακτικό μέλος της Ένωσης Επαρχιακού Τύπου. Έχει πλούσιο ανέκδοτο έργο που ανέρχεται σε 25 περίπου τόμους, με ιδιαίτερο ανάμεσά τους το 12τομο έργο με τίτλο «Αεροπορική Λογοτεχνία»[…]. Έχει τιμηθεί το έργο του με επαίνους και βραβεία… Διετέλεσε αντιπρόσωπος της Διεθνούς Ακαδημίας Ποίησης (Τέχνες – Γράμματα – Επιστήμες) ΛΥΤΕΣ των Παρισσίων. Το 1939 άφησε τις παιδαγωγικές του απασχολήσεις και επαγγελματικά εντάχθηκε στα ιπτάμενα στελέχη της Αεροπορίας και τιμήθηκε με παράσημα και μετάλλια για την δραστηριότητά του στον πόλεμο και στην ειρήνη. Έμεινε για 7 χρόνια διευθυντής του ψυχολογικού τμήματος (Κ.Α.Ι.) Κέντρου Αεροπορικής Ιατρικής και το 1967 αποστρατεύθηκε με βαθμό ανωτέρου Αξιωματικού, αποκατασταθείς συνταξιοδοτικά και βαθμολογικά με την επάνοδο της Δημοκρατίας στην Ελλάδα. Διακρίνεται για την δραστηριότητα, την μαχητικότητα και τις συνδικαλιστικές του ικανότητες στα πνευματικά θέματα». (Από το Ιστορικό Λεξικό της Επαρχίας Καλαβρύτων).

[3] Στο τροποποιημένο κείμενο αναφέρεται  Ηλίας Παναγόπουλος.

[4] Τεμπέλης Σπήλιος: δάσκαλος από τα Καστριά, στέλεχος της Εθνικής Αντίστασης, εντάχθηκε στον Δ. Σ. στον τομέα της διαφώτισης και στη συνέχεια «νομάρχης» Αργολιδοκορινθίας στην «Κυβέρνηση του Βουνού». Σκοτώθηκε ή αυτοκτόνησε μαζί με τον Γιάννη Κατσικόπουλο στις αρχές του Απρίλη του 1949 (Παλαιολογόπουλος Δημ.). (Από το Ιστορικό Λεξικό της Επαρχίας Καλαβρύτων).

Εκδηλώσεις αυτές τις ημέρες στο Γκέρμπεσι…

Σήμερα (16.8.2017) καθυστερημένα ίσως λόγω ταχυδρομείου, πήρα την παρακάτω πρόσκληση του Συλλόγου και ευχαριστώ γι’ αυτή το Δ.Σ., ευχόμενος καλή επιτυχία στο έργο του.

Γκερμπεσιώτες … ληστές!

Βρισκόμαστε στο έτος 1829. Όπως προκύπτει από το με αριθ. 491/28 Ιουνίου 1829, έγγραφο του εκτάκτου Επιτρόπου Αχαΐας, το οποίο συντάχθηκε στη Βλασία και απευθυνόταν προς τον Κυβερνήτη της Ελλάδος, την ευνομία και ησυχία που προσπαθεί να επιβάλλει η κυβέρνηση διαταράσσουν ληστές με καθημερινές αρπαγές.

Ως τέτοιους περιγράφει «τινές Γκερμπεσαίους χωρίου της επαρχίας Καλαβρύτων, Ζουμπαταίους και Κασνεσαίους χωρίων των Πατρών».

Αρχηγοί αυτών ήσαν, άνθρωπος του Σαγιά λεγόμενος Μπαμπάς, του Καρμοκόλια παιδί και μερικοί άλλοι, τα ονόματα των οποίων δεν ήσαν ακόμα γνωστά.

Οι αρχές τότε, για να αποσοβήσουν τις συνέπειες αυτών των πράξεων και για να συλλάβουν τους ληστές, επροσκάλεσαν τους δημογέροντες του χωριού Γκέρμπεσι, τους οποίους και κρατούσαν ως «ομήρους» με σκοπό να μάθουν τα ονόματα των ληστών και επρόκειτο εντός της ημέρας να μεταβούν στο Γκέρμπεσι για επιτόπια εξέταση και εξιχνίαση του θέματος.

Προσέτι απέστειλαν την παρακάτω εγκύκλιο διαταγή προς όλα τα χωριά και συνεννοήθηκαν για την αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού, με τους διοικητές των γειτονικών νομών. Αντιμετώπιζαν βέβαια δυσκολία διότι δεν διέθεταν στρατιωτική δύναμη, την οποία και αιτούσαν, για την επιβολή του δικαίου και της τάξης.

Στο περιθώριο του εγγράφου αυτού υπάρχει η εξής σημείωση: «Υ. Γ. Οι κακούργοι ούτοι πληγώνουν θανατηφόρως. Σήμερον εγύμνωσαν ένα ποιμένα μέσα εις το χωρίον Ποντιά».

Ο προσωρινός Διοικητής των επαρχιών Καλαβρύτων και Βοστίτζης, έστειλε την παρακάτω εγκύκλιο προς τους κατοίκους των χωρίων του τμήματος των Νεζερών.

«…όλοι γνωρίζετε αισθαντικώτατα πόσον υπερασπίζεται από τους καθεστώτας νόμους, η ζωή η τιμή, και η ασφάλεια της ιδιοκτησίας των πολιτών. Δια την συντήρησιν τούτων των ιερών δικαιωμάτων μας προνοούσα και η Σ. Κυβέρνησις προσπαθεί ακαταπαύστως να εξασφαλίσει αυτά, μόλα τα συντελιστικά μέσα, όσα η ενεστώσα ανάγκη της πατρίδος συγχωρεί. Μόλα ταύτα κακούργοι τινές δεν αισθάνονται ούτε την ιερότητα των πολιτικών δικαιωμάτων, ούτε την αυστηρότητα της δικαιοσύνης. Αλλά μετερχόμενοι σκληράς καταχρήσεις εκταράττουσι καθ’ εκάστην την εσωτερικήν ησυχίαν και ασφάλειαν των πολιτών. Δεν δύνασθε να αρνηθείτε, ότι εν κόμμα ληστών και κακούργων ευρίσκεται εις τινα χωρία εκταράττον όχι ολίγον την πολιτικήν κοινωνίαν. Τούτο είναι εν είδος των κακών εκείνων, τα οποία όχι μόνον απαγορεύονται από την ευνομίαν αλλά και τιμωρούνται με όλην την αυστηρότητα των νόμων. Το έργον της ληστείας ταύτης εκορυφώθη. Καθημέραν οι πολίται γυμνώνονται εις τους δρόμους και πληγώνονται απανθρώπως από τους κακούργους τούτους. Ώστε εν μέσω ειρήνης και ησυχίας φοβούνται και να μεταβώσιν από τόπον εις τόπον δια τας εμπορικάς ανάγκας των. Δια να αποπνίξωμεν λοιπόν τας κακάς συνεπείας των ολεθρίων τούτων ληστρικών κινημάτων, ανάγκη πάσα να συντελέσει έκαστος εις παν ό,τι ανήκει, προς εξόντωσιν του κακού τούτου. Διό και σας διατάττομεν, ότι εις το εξής να επαγρυπνείτε ακριβώς, ότι εις οποιοδήποτε μέρος ήθελε φανερωθώσιν οι τοιούτοι κακούργοι αμέσως να τους συλλαμβάνετε και να μας ειδοποιείτε δια να ενεργείται κατ’ αυτών ότι υπαγορεύεται από την δικαιοσύνην. Εις όποιον δε χωρίον ήθελε φανώσι τοιούτοι λησταί και δεν συλληφθώσιν ή δεν ειδοποιήσωσιν οι κάτοικοι εγκαίρως την προσωρινήν ταύτην διοίκησιν, θέλει νομισθώσι συνένοχοι των κακουργιών τούτων, και επομένως η κατ’ εκείνων δικαία οργή και αγανάκτησις των νόμων θέλει ενεργηθεί προς αυτούς αυστηρότερον. Προσέξατε λοιπόν μη φωραθείτε τοιούτοι, ότι τα τοιαύτα ατοπήματα θέλει  παιδευθώσιν αφεύκτως./ Εξ’ Αγίου Βλασίου τη 28 Ιουνίου 1829/ Ο προσωρινός Διοικητής / Μ. Κλάδος.».

Στη συνέχεια ακολουθεί περιγραφή κάποιων εκ των κλεπτών:

Όνομα: Μπαμπάς, πατρίς: Καζνέσι, ηλικία: 30 ετών, ανάστημα: δεύτερο μπόΐ, κοντόχονδρος, χρώμα: μαυριδερός, μύτη: μικρή, οφθαλμοί: ωσάν αλοίθωρος, μουστάκια: μαύρα και κατζαρά, ομιλία: ψευδή, κεφάλι: στρουμπουλό, παρατηρήσεις: φορεί ένα φέσι έως τα φρύδια.

Όνομα: του Καρμοκόλια παιδί, πατρίς: Καζνέσι, ηλικία: 25 χρόν. Ανάστημα: υψηλός, χρώμα: μαυριδερός, μύτη: ισόμετρη και σουβλερή, οφθαλμοί: μαύροι και μεγάλοι, μουστάκια: μαύρα, ομιλία: υποκρυμμένη, κεφάλι: μακρουλό.

Όνομα: ένας έτερος του οποίου το όνομα δεν γνωρίζεται, ηλικία: 25 χρόν., ανάστημα: κοντός, χρώμα: μαυριδερός, μύτη: μετρία, οφθαλμοί: γαλανοί, μουστάκια: ρούσα, ομιλία: λεπτή, κεφάλι: ισόμετρον.

Ο προσωρινός διοικητής Α. Αξιώτης, από την Πάτρα στις 17 Ιουλίου 1829 έστειλε έγγραφο προς τον Κυβερνήτη, στο οποίο ανέφερε ότι έστειλε εκτελεστική δύναμη σε διάφορα χωριά της επαρχίας αυτής των Πατρών, εναντίον των ληστών και παράλληλα κάλεσε τους πληρξουσίους των χωρίων Κράλι, Καμενίτζας, Χατζή, Χαλανδρίτσας, Ελεκίστρας, Κούμανι, και τους έκανε γνωστό ότι έπρεπε μετά των δημογερόντων και των κατοίκων, να λάβουν μέτρα προς εξάλειψη της ληστείας και επίσης τους ανέπτυξε τις ευθύνες τους έναντι του νόμου. Ζήτησαν και πήραν προθεσμία έντεκα ημερών για να προβούν στις απαραίτητες ενέργειες .

Σε άλλα έγγραφα των αρχών προς τον Κυβερνήτη αναφέρεται ότι στάλθηκε εκτελεστική δύναμη κατά των ληστών και τέλος από την Κερπινή στις 23 Ιουλίου 1829 ο προσωρινός διοικητής της επαρχίας Καλαβρύτων Μ. Κλάδος έγραφε στον Κυβερνήτη: «…Άλλη τις φήμη πλέον δεν ηκούσθη περί ληστών και φαίνεται χάριτι θεία να διελύθησαν αμέσως…».

Πηγή: Γ.Α.Κ.

Σημείωση: Δεν έγιναν γνωστά ονόματα Γκερμπεσιωτών ληστών. Ίσως μία έρευνα στα αρχεία της τότε «Αστυνομίας» να απέδιδε καρπούς.

Πεσόντες συνέχεια…

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(Συνεχίζεται…)

Καλαβρυτινοί στην Αφρική.

Ο κος  Αντώνης Χαλδαίος[1], μου έδωσε τις παρακάτω πληροφορίες για Καλαβρυτινούς στην Μοζαμβίκη, Τυνησία, Σουδάν:

Μοζαμβίκη:

Στο Lourenco Marques της Μοζαμβίκης καταγράφεται ο Κώστας Τσουνάκος, ο οποίος γεννήθηκε το 1910 στα Καλάβρυτα και εργάζεται ως υπάλληλος.

Στο Lourenco Marques της Μοζαμβίκης καταγράφεται ο Γιώργος Θεοδωρόπουλος, ο οποίος γεννήθηκε το 1886 στα Καλάβρυτα και εργάζεται ως έμπορος.

Στο Lourenco Marques της Μοζαμβίκης καταγράφεται ο Αθανάσιος Ανανιάδης, ο οποίος γεννήθηκε το 1883 στα Καλάβρυτα και εργάζεται ως έμπορος λαχανικών.

Στο Lourenco Marques της Μοζαμβίκης καταγράφεται ο Διονύσιος Ανανιάδης, ο οποίος γεννήθηκε το 1892 στα Καλάβρυτα και είναι ιδιοκτήτης αρτοποιείου. Καταγράφεται επίσης και η σύζυγος του Ευγενία, επίσης γεννημένη στα Καλάβρυτα αλλά χωρίς πρόσθετα στοιχεία.

Στο Lourenco Marques της Μοζαμβίκης καταγράφεται ο Ιωάννης Αντωνόπουλος, ο οποίος γεννήθηκε το 1919 στα Καλάβρυτα και εργάζεται ως έμπορος λαχανικών.

Στο Lourenco Marques της Μοζαμβίκης καταγράφεται ο Ηλίας Χατζής, ο οποίος γεννήθηκε το 1884 στην Αχαΐα και εργάζεται ως έμπορος και ιδιοκτήτης ζαχαροπλαστείου.

(Πηγή: Χαλδαίος Α., H ελληνική παροικία της Μοζαμβίκης. Οργάνωση, συγκρότηση, επιχειρηματικότητα, Αθήνα, 2015).

Τυνησία:

Το 1907 στην απογραφή του ελληνικού προξενείου της Τύνιδας, καταγράφεται ο Ηλίας Αποστολόπουλος, ο οποίος γεννήθηκε το 1860 στα Καλάβρυτα και ασκεί το επάγγελμα του οινοπώλη στην Τύνιδα.

Το 1916 στην απογραφή του ελληνικού προξενείου της Τύνιδας, καταγράφεται ο Θεόδωρος Αναγνωστόπουλος, ο οποίος γεννήθηκε το 1880 στα Καλάβρυτα και ασκεί το επάγγελμα του μάγειρα στην Τύνιδα.

(Πηγή : Χαλδαίος Α., Η ελληνική παροικία της Τυνησίας (16ος-21ος αι.), Aθήνα, 2013).

Επίσης με πληροφόρησε ότι «Στο Μαρόκο δεν ήταν κάποιος από τα Καλάβρυτα. Κοίταξα επίσης στα αρχεία που βρήκα από την πρόσφατη έρευνα στην Αιθιοπία και το Τζιμπουτί, αλλά δεν βρήκα κάτι».

Επίσης: «…βρήκα την ακόλουθη οικογένεια από τα Καλάβρυτα, στο Σουδάν. Καταγράφηκαν το 1940 στο Χαρτουμ, προερχόμενοι από την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Σταματόπουλος Γεώργιος του Νίκου [1905]. Τέκνα : Νίκος[1940], Ιωάννης [1941], Μιχάλης[1943], Αργυρω[1945]».

—————————————————————————–

[1] Ο Αντώνης Α. Χαλδαίος είναι ιστορικός και συγγραφέας. Γεννήθηκε το 1976 στην Αθήνα, με καταγωγή από το Πλωμάρι της Λέσβου….

Συμμετοχή σε συλλογικά έργα
1) «Λουκάς Γεραλής: Ένας περίφημος ηθογράφος», Λεσβιακά,Τόμος Κ’, Εταιρεία Λεσβιακών Μελετών, Μυτιλήνη, 2007
2) Η Λέσβος των ετών 1903-1911 στην αθηναϊκή εφημερίδα «Σκριπ», Αιολικά, Τόμος Θ’, Εταιρεία Αιολικών Μελετών, Μυτιλήνη,2007
3) Η φορολογία των μοναστικών ιδρυμάτων της Λέσβου την περίοδο 1683-1730, μέσα από οθωμανικές πηγές, Αιολικά,Τόμος Ι’, Εταιρεία Αιολικών Μελετών, Μυτιλήνη,2008
4) Δημογραφικά και οικονομικά στοιχεία της Λέσβου, μέσα από τον εμπορικό οθωμανικό οδηγό του 1909, Αιολικά,Τόμος ΙA’,Εταιρεία Αιολικών Μελετών, Μυτιλήνη, 2009
5) Πάνος Κ. Χαλδέζος – Ο ακούραστος οραματιστής Πλωμαρίτης και ο δημιουργός της Εστίας Νέας Σμύρνης, Αιολικά, Τόμος ΙB’, Εταιρεία Αιολικών Μελετών, Μυτιλήνη, 2010
6) «Το Πλωμάρι στα μέσα του 17ου αιώνα. Δημογραφική και οικονομική προσέγγιση», Αιολικά,Τόμος ΙΓ’,Εταιρεία Αιολικών Μελετών, Μυτιλήνη, 2011
7) «Η κατάληψη της Μυτιλήνης και του Πλωμαρίου μέσα από τα δημοσιεύματα της αθηναϊκής εφημερίδας «ΣΚΡΙΠ», Αιολικά,Τόμος ΙΔ’, Εταιρεία Αιολικών Μελετών, Μυτιλήνη, 2012

Και  Τίτλοι στη βάση Βιβλιονέτ

Les Grecs au Burundi e au Rwanda, Χαλδαίος Αντώνιος,  2016.

Η ελληνική παροικία του Σουδάν (19ος-21ος αι.), Χαλδαίος Αντώνιος, 2016.

The Greek Community of Mazambique, Χαλδαίος Αντώνιος, 2015.

,Η ελληνική παροικία της Μοζαμβίκης Χαλδαίος Αντώνιος, 2015.

Η ελληνική παροικία της Τυνησίας (16ος-21ος αι.), Χαλδαίος Αντώνιος, 2013.

Ο ελληνισμός του Μαρόκου, Χαλδαίος Αντώνιος, 2012.

Εύρεση θησαυρού το 1828 στην Πάτρα.

Τα έγγραφα που ακολουθούν μας πληροφορούν για την εύρεση θησαυρού στην Πάτρα το 1828, αλλά μας δίδουν επίσης και άλλες πληροφορίες σχετικές με την παρουσία των ξένων στην Ελλάδα και την εν γένει οικονομική κατάσταση των κατοίκων κατά τα χρόνια εκείνα.

«Ελληνική Πολιτεία/ Προς τον εξοχότατων Κυβερνήτην./ Ο Κατά την Αχαΐαν έκτακτος επίτροπος./ Σήμερον το πρωΐ οι ναύται της ελληνικής μπρικογαλέτας Πηνελόπης, την οποίαν είχον ναυλωμένην οι επίτροποι των Αμερικανών, εξελθόντες εις τον αιγιαλόν πλησίον του ενταύθα Τεκέ, δια να πάρουν σαβούραν δια το πλοίον των, κατά τύχην σκάπτοντες την άμμον εύρον θησαυρόν. Πλήθος γυναικών και παιδίων απόρων ήσαν περί τον τόπον εκείνον όπου ευρέθη ο θησαυρός. Πολλοί από τους απόρους τούτους ώρμησαν  δια να αρπάσουν ότι δυνηθώσιν από αυτόν, αλλ’ οι ναύται αποδιώξαντες αυτούς επροκάλεσαν  τους εις το πλοίον συντρόφους των να τρέξουν ένοπολοι δια να δυνηθώσι να μεταφέρουν εις το πλοίον τον θησαυρόν, και επειδή οι άποροι δεν απεμακρύνοντο οι ναύται τους εκτύπησαν με τα μαχαίρας και τα ξίφη, ώστε πληγώσαντες και μερικούς, ηνάγκασαν όλους ν’ απομακρυνθώσι και να λάβωσι καιρόν να εμβάσουν εις το πλοίον των τον θησαυρόν. Όταν έλαβον είδησιν του πράγματος έστειλα είδησιν εις τας γαλλικάς φυλακάς και κατέλαβον τον τόπον, …σαντες το μέρος, όπου είχον ευρεθεί τα χρήματα. Ο Διοικητής του φρουρίου Κολονέλος Jan… επροσκάλεσεν αμέσως τον πλοίαρχον του άνω πλοίου και ομού με αυτόν και με τον κύριον Μαρσάν διευθύνθη εις το πλοίον δια να κάμουν καποιαν έρευναν. Ο καπετάνιος του πλοίου, δεν αρνήθη μεν ότι εύρε χρήματα, ομολόγησεν όμως ότι η ποσότης ήτον τριακόσια έξ κομμάτ[ι]α από πεσχίκια και τάλλαρα κολωνάτα, τα οποία και εσύναξεν από τους ναύτας και παρέδωκεν εις τον Διοικητήν του φρουρίου παρόντος και του κυρίου Μαρσάν. Ενώ εγίνετο η εξέτασις αύτη εις το πλοίον έστειλα και εγώ τον γραμματέα μου και εζήτησα από τον Διοικητήν του φρουρίου να αφήσει φρουράν και να μην συγχωρήσει την αναχώρησιν του πλοίου ώστε να γίνει ακριβεστέρα έρευνα, το οποίον και έγινεν. Επομένως τα μεν χρήματα μετεκομίσθησαν παρά του Διοικητού του φρουρίου εις τον Στρατηγόν Σχνεϊδέρον, ο οποίος όσον μεν αφορά το πλοίον αφιέρωσεν την υπόθεσιν εις τον Διοικητήν ενός γγαλλικού πλοίου ενταύθα, εις δε την ξηράν έστειλλε γάλλους στρατιώτας δια να ανασκάψουν τον τόπον. Ικανήν ώραν έσκαψαν εις το μέρος, και εύρον μόνον έως τριάκοντα κομμάτια πεσχίκια. Επειδή ο Καπετάνος και οι ναύται του ανωτέρω πλοίου αρνούντο επιμόνως ότι δεν εύρον παρ’ όσα εφανέρωσαν, και επειδή αφ’ ετέρου μέρους διάφοραι φήμαι εκοινοποιούσαν ότι εύρε φορτζέρια γεμάτα τάλληρα, και μουσαμάδες με φλωρία, διώρισα μίαν επιτροπήν δια να προσκαλέσει όσους είδον αυτοψεί το πράγμα και να κάμει τας αναγκαίας έρευνας. Αφ’ όσας μαρτυρίας έλαβεν η επιτροπή αύτη φαίνονται πολλά διδόμενα ότι δεν ήσαν μόνον όσα χρήματα εμαρτυρήθησαν από τον πλοίαρχον. Προ πάντων εις σεβάσμιος άνθρωπος, τον οποίον δεν ημπόρεσα να φέρω να εξετάσω προσωπικός, διότι ήτον κτυπημένος πολλά δυνατά από τους ναύτας, ωμολόγησεν εις ένα απεσταλμένον μου προς αυτόν, ότι είδεν ένα φορτζάρι, και ότι αυτός ο ίδιος έλαβεν ένα μουσαμά με χρήματα, τον οποίον του ήρπασαν από τας χείρας, ύστερον από ένα σφοδρόν ραβδισμόν. Απ’ όλα τα δεδομένα ταύτα φαίνεται ότι δεν ήσαν μόνον ταύτα τα χρήματα. Θέλω ασχοληθεί και επομένως εις ακριβή έρευναν του πλοίου, αν δεν εμποδισθώ από καμμίαν άλλην δύναμιν. Εν τοσούτω σπεύδω να σας αναγγείλω τα έως ώρας διατρέξαντα, να ερωτήσω εις ποίον ανήκουν τα ευρεθέντα ταύτα χρήματα, και να σας παρακαλέσω να μ’ εφοδιάσετε με τας αναγκαίας περί τούτου οδηγίας, επομένως θέλω σας ειδοποιήσει ό,τι νεωτέρας ανακαλύψεις περί αυτής της υποθέσεως. Σας εγκλείω και δύο ευρεθέντων νομισμάτων, και μένω με βαθύτατον σέβας./ Εκ Πατρών τη 15 9βρίου 1828./Ο Κατά την Αχαΐαν Έκτακτος Επίτροπος./ Γεώργ. Μαυρομμάτης».

Άλλο έγγραφο του Εκτάκτου επιτρόπου:

«Ελληνική πολιτεία/ Προς τον εξοχώτατον Κυβερνήτην./ Ο Κατά την Αχαΐαν έκτακτος Επίτροπος./ Δια της υπ’ αριθ. 2244 αναφοράς μου ειδοποίησα την εξοχότητά σας τα διατρέξαντα την 15 του ενεστώτος εις την εύρεσιν των χρημάτων./ Την ερχομένην ημέραν αφού είδον ότι από μέρους των Γάλλων δεν έγινεν εις το πλοίον καμμία έρευνα, αφ’ ετέρου μέρους παρατηρών τας εξετάσεις των παρευρεθέντων, των οποίων εγκλείω ενταύθα αντίγραφα, και βλέπων διδόμενα υποψίας ότι ευρέθη θησαυρός, επειδή εις μερικά εκ των χρημάτων ήτον κολλημένον εν είδος ινδιάνας[;], το οποίον συνηθίζετο να βάλεται μέσα εις τα φορτζέρια, απεφάσισα, δια να εμποδίσω κάθε προδιάθεσιν και οικονομίαν την οποίαν ο πλοίαρχος ημπορούσε να κάμει του θησαυρού, αν τυχόν ευρέθη, κι εδιώρισα εις το πλοίον δύο φύλακας εκ της υπό εμοί φρουράς. Επομένως διέταξα τον αστυνόμον και υγειονόμον δια να υπάγουν να κάμουν την έρευναν. Ο πλοίαρχος όμως τον οποίον κατά τύχην  εύρον εις την ξηράν δεν εδέχθη, λέγων ότι δεν θέλει καθυποβάλλει το πλοίον του εις την έρευναν μιάς αρχής την οποίαν δεν θέλει ούτε καν να γνωρίσει. Παρεκινήθη δε ομιλήσει με τούτον τον τρόπον επειδή είχε προδιαθέσει την υπόθεσίν του με τον Διοικητήν της ενταύθα Γαλλικής μοίρας, ο οποίος όχι μόνον έρευναν δεν του έκαμεν, αλλ’ ακόμη και τον εσυντρόφευσεν εις τον Σχνεϊδέρον, προς τον οποίον είπεν ότι τα δύο τρίτα εκ των ευρεθέντων χρημάτων ανήκουν εις τον πλοίαρχον και πρέπει να του δοθούν. Ο Σχνεϊδέρος όμως δεν εδέχθη το πρόβλημα, επειδή υποπτεύσας εγώ τούτο τον είχα προσκαλέσει προ ολίγου να μην δώσει εις τον πλοίαρχον τα χρήματα, ενώ έ[χω] λάβει διαταγήν περί τούτου από την Κυβέρνησιν. Ο πλοίαρχος όχι μόνον αντέτεινεν εις την οποίαν του επροβλήθη να γενεί έρευνα εις το πλοίον του, αλλ’ έδιωξε και τους προσδιορίσθέντας εις αυτό φύλακας. Εγώ δε μη έχων δύναμιν να τον καθυποβάλλω δια της βίας εις την υπακοήν, ηναγκάσθην να παραιτηθώ, και ούτω την επερχομένην νύκτα το πλοίον ανεχώρησεν./ Κρίνω αναγκαιότατον να κάμω προς την εξοχήτητά σας την παρατήρησιν ότι ο Επίτροπος των Αμερικανών έδειξε μεγάλην συνενοχήν εις όλας τας πράξεις του πλοιάρχου, ώστε και μεταξύ των Γάλλων έγινε παρατηρήσεως άξιος ο τρόπος του. Ο διηρμηνευτής αυτού εβγήκεν ένοπλος ομού με τους ναύτας, όταν επέπεσεν εις καταδίωξιν των απόρων από τον τόπον της ευρέσεως του θησαυρού, και ο ίδιος επίτροπος προσέδραμεν με τους Γάλλους υπερασπιζόμενος τον πλοίαρχον, και επικυρών όσα αυτός έλεγε. Τελευταίον καθ’ ήν στιγμήν ανεχώρει το πλοίον διεύθυνε προ εμέ μίαν γραφήν του της οποίας σας εγκλείω αντίγραφον. Ιδού η έκθεσις των διατρεξάντων εις ταύτην την υπόθεσιν και η εξοχότης σας λάβετε οποία μέτρα ανήκουν περί αυτής./ Εκ Πατρών τη 23 9βρίου 1827./ Ο Κατά την Αχαΐαν Έκτακτος Επίτροπος./ Γεώργ. Μαυρομμάτης.».

Με Επιστολή του ο Επίτροπος της Αμερικής, προς τον Έκτακτο επίτροπο Αχαΐας, με ημερομηνία 16 Νοεμβρίου 1828, θεωρεί ότι αποτελεί ύβρη προς τον Επίτροπο της Αμερικής, η αποστολή φρουράς στο πλοίο η οποία ζητεί να αποχωρήσει και μάλιστα να τιμωρηθούν αυτοί οι άνθρωποι, και απειλεί αναφέροντας «…εάν όμως εστάλθησαν δια διαταγής σας θέλω κρίνει χρήσιμον να παρρησιάσω  ταύτην την ύβριν εις την Γ. Ελ. Κυβέρνησιν ομού με τα άτακτα και άδικα, και δια να είπω ούτως πανουργικά κατά του πλοιάρχου μας επιχειρήματα, γινόμενα από την Διοίκησίν σας άδικα και άτακτα…».

Καταθέσεις μαρτύρων:

Η Βάσιο Αρτινιά (Βάσιο Νικολού Κωτζάνενα) στις 16.11.1828 ανέφερε: «…Χθες στις 15του ενεστώτος έτυχα εις το παραθαλάσσιον μεταξύ Τεκέ και Τσεβδίου και εκεί είδα μερικούς Υδραίους οι οποίοι έκαμαν σαβούραν δια το πλοίον των και ανέβαζαν την άμμον εις τα σακκιά είδαν νομίσματα ασημένια, έτρεξα και εγώ να ίδω τι είναι, και βλέπω τους υδραίους τεταραγμένους και με βίαν έβαζαν εις τα σακκιά των τα νομίσματα ομού με την άμμον. Περιεπλέχθην  και εγώ με εκείνους δια να λάβω μέρος και μόλις εδυνήθην από ταις ξυλιαίς οπού έλαβον να πάρω πέντε κομμάτια δηλ. τέσσαρα κολονάτα και ένα …τάτον, τα οποία παίρνοντας  ήλθον εις την οικίαν μου…».

Η Χριστίνα γυνή του Κων/νου Σφαλτού, από Πρέβεζα. «…Επήγα να λάβω ελεημοσύνην από τους φιλέλληνας Αμερικανούς… Καθώς αυτοί έσκαπτον εγώ είδον χρήματα, και εν ταυτώ ένα ρουμελιωτάκι, επήρε τρία κομμάτια εξ’ αυτών… Ήσαν ασημένια…[στην ερώτηση αν εκείνη πήρε απ’αυτά, απάντησε:] Όχι διότι βλέποντες τα χρήματα ευθύς μ’ επλάκωσαν και μ’ εκτυπούσαν ανηλεώς, ώστε δεν ημπόρεσα να πάρω τίποτες…». Η συνέχεια των ερωταποκρίσεων έχει ως εξής: «Ερ.: Είδες τίποτες άλλο από τα ασημένια χρήματα; Απ.: Είδον την πρώτην φοράν εις Μονέδαν σκόρπιαν και άλλες δύο φορές εις Γρόσια. Ερ.: Όταν ηύραν οι ναύτες τα πρώτα και τα δεύτερα τι έκαμαν;. Απ.: Εφώναξαν με την Τρόμπα Μαρίνα των συντρόφων Αρβανίτικα κούστε μιλιόγνα[;], ήρχισαν ύστερον και εβαρούσαν τον κόσμον με ξύλα, σπαθία και μαχαίρια, και τους έδιωκον. Ερ.: Εσένα σε εβάρεσαν; Απ.: Μάλιστα με εβάρεσεν ο Δραγουμάνος των Αμερικανών…».

Η Παναγιώτα γυνή του ποτέ Δημητρίου Βλάχου, από τον Ζυγό: «… Ερ.: τι είδες;. Απ.: Χρήματα. Ερ.: Πολλά; Απ.: Μάλιστα πλήθος. Ερ.: Πως ήτον εις κασέλαν, εις φορτζέρας, ή είς άλλον τι; Απ.: Χυμένα ήσαν εις τον λάκκον όπου έσκαπτον οι Ναύτες δια να κάμουν σαβούραν. Ερ.: ήτον μεγάλος ο λάκκος;. Απ.: μάλιστα. Ερ. Επήρες εσύ απ’ αυτά τα χρήματα; Απ.: Ηθέλησα να πάρω και εγώ μερικά χρήματα και ότε άπλωσα τας χείρας μου να πάρω με ήρχισαν με ταις ραβδιαίς και με τα γιαταγάνια, εν ταυτώ εφώναξαν των συντρόφων των οπού ήσαν εις το καράβι και εξελθόντες ένοπλοι ώρμησαν εναντίον των ανθρώπων με τα ξίφη και με τα  μαχαίρια εις τας χείρας καικατ’αυτόν τον τρόπον διώκοντάς τους έβαλαν τα χρήματα εις τα σακκιά των και τα μετεκόμισαν ένδον του πλοίου, εμέ δε με έκαμαν εις την κατάστασιν οπού με βλέπετε από ταις ξυλιαίας…».

Ο 15ετής Παναγιώτης Νικολόπουλος από χωρίον των Πατρών Ζερ… μαχαλά Γρόπα: «…Ερ.: Δια ποίαν αιτίαν επήγες εκεί; (αιγιαλόν). Απ.: Δια να λάβω το ανάλογόν μου της ελεημοσύνης των φιλελλήνων Αμερικανών. Ερ.: ήσουν παρών εις το παράλιον όταν έσκαπτον οι Υδραίοι δια να κάμουν σαβούραν; Απ΄.: μάλιστα. Ερ.: Τι είδες; Απ.: Είδα εις το μέρος οπού έσκαπτον χρήματα ασημένια τα οποία φαίνεται ότι από την πολυκαιρίαν ήσαν μεμειγμένα με την άμμον, και ο τόπος εις τον οποίον ήσαν ήτον το μάκρος σχεδόν ένα πήχυν. Ερ.: Από αυτά τα χρήματα επήρες εσύ; Απ.: επρόφθασα και επήρα μόνον δύο μονέδας μπεσλίκια. [στη συνέχεια περιγράφει πως τους εκυνήγησαν οι ναύτες με μαχαίρια κ.λ.].

Αναλόγου των παραπάνω είναι και οι καταθέσεις των:

Αικατερίνης Κων/νου Τζιακάλου από την Κατούνα, Μαρίας Παπαβασιλοπούλου από Βραχώρι, του Κωνσταντίνου Βιτζηνεζόπουλου από την Πάτρα (όστις προσθέτει ότι ο αδελφός του Ανδρέας ήτο κατάκειτος από τις ξυλιές) και του Πάνου Χριστοπούλου από το Νεοχώρι, 55 ετών, όστις ήτο κατάκειτος από τους ραβδισμούς που υπέστη και ο οποίος λεπτομερέστερα περιγράφει τα γεγονότα.

Πηγή: Γ.Α.Κ.

Δροβολοβό: μιά πρόταση αξιοποίησης, που είχε γίνει πριν 30 και πλέον χρόνια….

Στρατόπεδο Κούμανι.