Tα στοιχεία που υπάρχουν διαθέσιμα για το χωριό Γκέρμπεσι ή Προφήτης Ηλίας όπως μετονομάστηκε, καθώς και για τα άλλα όμορα χωριουδάκια είναι λίγα και τα παλαιότερα είναι του έτους 1700 μ. Χ.. Παρακάτω παρατίθεται πίνακας με τον πληθυσμό του χωριού κατά φύλλο όπου αυτό είναι δυνατό:
Όπως φαίνεται από το διάγραμμα ο πληθυσμός του χωριού ήταν στο υψηλότερο σημείο του κατά το έτος 1835, οπότε φέρεται να σχηματίζεται ο δήμος Βλασίας, στη συνέχεια μειώνεται μέχρι το 1879 έτος από το οποίο αρχίζει να αυξάνει έως και το 1907, οπότε ξαναμειώνεται ως το 1920 και σημειώνει μία αύξηση το 1940. Μετά το τέλος του πολέμου υπάρχει ραγδαία μείωση και το 1961 φτάνει να έχει 44 κατοίκους οι οποίοι μπορεί και να μην κατοικούσαν όλοι εκεί αλλά να προσερχόντουσαν εποχιακά. Στη συνέχεια ο πληθυσμός βαίνει σταθερά αλλά αργά αυξανόμενος. Tώρα όπως έχει προαναφερθεί, δεν κατοικείται το χωριό τους χειμερινούς μήνες.
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΟΜΟΡΩΝ ΧΩΡΙΩΝ.
Το διάγραμμα που ακολουθεί καταδεικνύει την μετά τον πόλεμο φθίνουσα πορεία του πληθυσμού όλων των χωριών που αναφέρονται σ’ αυτό, η οποία οφείλεται στην μετανάστευση για καλύτερες συνθήκες ζωής, για δουλειά, για το σχολείο των παιδιών και σε άλλους παράγοντες που έχουν σχέση με την εγκατάλειψη από μέρους της πολιτείας των κατοίκων αυτών των χωριών, την αραιή επίσκεψη του ταχυδρόμου, την έλλειψη οδικού δικτύου, την έλλειψη παπά που θα λειτουργούσε τις κλειστές εκκλησιές, την έλλειψη ηλεκτρισμού κ.λ.π. Δεν κρατούσε ο τόπος τους νέους ανθρώπους γιατί δεν έβρισκαν διέξοδο στα προβλήματά τους, γιατί δεν μπορούσαν να στήσουν σπιτικό εύκολα γιατί δεν είχαν τα βασικά εφόδια για την ζωή. Έτσι παίρνοντας το τίποτα μαζί τους, (με το σακάκι στον ώμο όπως συνήθιζαν να λένε) ξενιτεύτηκαν άλλοι για το εξωτερικό (Γερμανία, Αυστραλία, Αμερική κ.α.) και άλλοι για τις μεγάλες πόλεις της Ελλάδος όπου αναζήτησαν δουλειά και βελτίωση της ζωής τους. Τα χωριά ερήμωσαν, έχασαν το μεγαλύτερο μέρος της αίγλης τους και κράτησαν κοντά τους μόνο τους ηλικιωμένους και τους ισχυρούς δεσμούς που τους ένωναν.
Ο πληθυσμός που δίνει η «έγκυρη, πραγματική κα αξιόπιστη» απογραφή του Francesco Grimani στα 1700 για μερικά από τα όμορα χωριά φαίνεται στον παρακάτω πίνακα: [5].
Το Γκέρμπεσι που αναγράφεται στους πίνακες με την ονομασία: Gerepesi– Γκέρμπεσι (Γαστούνη) αναφέρεται στο TERRITORIO DIGASTUGNI και θα πρέπει να είναι ένας εκ των συνοικισμών Μέσα Γκέρμπεσι ή Γκέρμπεσι (Παραλίμνη) στον Άραξο.
Ο Β. Παναγιωτόπουλος στο βιβλίο: ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ 13ος –18ος ΑΙΩΝΑΣ (Ιστορικό Αρχείο – Εμπορική Τράπεζα Ελλάδος – 1985) αναφέρει σαν παράδειγμα σύνθεσης του πληθυσμού των οικογενειών, του χωριού Δεμέστιχα (Territorio Καλαβρύτων 1700): Επί συνόλου λοιπόν 18 οικογενειών και 62 κατοίκων, υπήρχαν: α) Μονοεστιακές οικογένειες χωρίς παιδιά 3 δηλαδή σύνολο ατόμων 6, με ένα παιδί οικογένειες 7 με σύνολο ατόμων 21, με δύο παιδιά οικογένειες 3 με σύνολο ατόμων 12 και με τρία παιδιά οικογένειες 2 με σύνολο ατόμων 10. β) Διευρυμένες οικογένειες 2 με σύνολο ατόμων 9 και γ) και μία οικογένεια με συγκατοίκηση εγγάμων αδελφών και σύνολο ατόμων 4. Ο μέσος όρος μελών ανά οικογένεια είναι 3,4.
Μία επιστημονική έρευνα της γαλλικής αποστολής του στρατηγού Μαιζώνος συγκέντρωσε στοιχεία για τον πληθυσμό μερικών χωριών της Πελοποννήσου για εκείνη περίπου την εποχή (1829 και 1830) κατά την οποία η Ελλάδα δεν ήτο ακόμη ανεξάρτητο κράτος. Η ΙΙΙ Μεραρχία του υπό του Μαιζώνος εκστρατευτικού σώματος απεβιβάσθη κοντά στην Πάτρα στις 3.10.1828. Τα στοιχεία αυτής της γαλλικής αποστολής βρίσκονται στο σύγγραμμα του BorydeSaint – Vincent: “Expedition Scientifique de la Moree” Paris 1834 και το μέρος που αφορά το θέμα έχει ως εξής:
Επίσης αναφέρονται χωρίς πληθυσμό και τα Μοναστήρια: Άγιος Νικόλαος, Παναγία Nezeron, Ευαγγελίστρια, Μακελλαριάς κ.ά.
[134] Τα στοιχεία είναι από την απογραφή GRIMANI – DISTRETTO DEL TERRITORIO DI CALAVRITA. – ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ 13ος –18ος ΑΙΩΝΑΣ – Βασίλης Παναγιωτόπουλος – Ιστορικό Αρχείο Εμπορική Τράπεζα Ελλάδος – 1985.
[135] Τα στοιχεία προέρχονται από το βιβλίο: ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΤΩΝ ΔΗΜΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ 1833-1912, του Ελευθερίου Σκιαδά, Αθήνα 1994, Εκδοτικός οίκος: Μικρός Ρωμηός ΕΠΕ. Τα στοιχεία των υπολοίπων ετών προέρχονται από την ΕΣΥΕΑ.
[136] Τα στοιχεία των ετών: 1879, 1889, 1896 και 1907 έχουν αντληθεί από το σύγγραμμα του Μιχ. Χουλιαράκη: Γεωγραφική , Διοικητική και Πληθυσμιακή εξέλιξη της Ελλάδος 1821-1971.- Αθήνα 1973.
[137] Τα στοιχεία προέρχονται από το βιβλίο: ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΤΩΝ ΔΗΜΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ 1833-1912, του Ελευθερίου Σκιαδά, Αθήνα 1994, Εκδοτικός οίκος: Μικρός Ρωμηός ΕΠΕ. Τα στοιχεία των υπολοίπων ετών προέρχονται από την ΕΣΥΕΑ.
[5] ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ 13ος –18ος ΑΙΩΝΑΣ – Βασίλης Παναγιωτόπουλος – Ιστορικό Αρχείο Εμπορική Τράπεζα Ελλάδος – 1985.
[139] Σύμφωνα με μία σημείωση του Β. Παναγιωτόπουλου στο βιβλίο που προαναφέρθηκε, βρέθηκε μια κατάσταση στο αρχείο Grimani, των κατοίκων του χωριού Μαύρα Βουνά το οποίο σύμφωνα με τον συγγραφέα θα πρέπει να ταυτιστεί με το SegodiMegaSpileo του Τerritorio της Γαστούνης της απογραφής 1700. (Τα σχετικά στοιχεία είναι τα εξής: 111 Sego di Mega Spileo οικογ. 26. Άνδρες ηλικίας 1-16=23, 16-30=4, 30-40=6, 40-50=6, 50-60=4, γέροι = 3. Γυναίκες ηλικίας 1-16 =20, 16-30=9, 30-40=7, 40-50=5, γριές = 2 και σύνολο κατοίκων = 89)
[8] Στην αρχαιότητα η περιοχή ονομαζόταν Αζανία και οι κάτοικοί της Αζάνες. Έλαβε μέρος στην Αχαϊκή Συμπολιτεία. Για πρώτη φορά το όνομα Καλάβρυτα εμφανίζεται στη Φραγκοκρατία, όταν η περιοχή έγινε μία από τις 12 βαρονίες της Πελοποννήσου. Αρχικά και μέχρι το 1205 μ. Χ. τα Καλάβρυτα ονομάζοντο Κύναιθα, επί Φράγκων δε ονομάσθηκαν Καλάβρυτα δηλ. τόπος που σημαίνει ότι «καλά βρύει». Το πριγκιπάτο της Αχαΐας είχε διαιρεθεί σε 12 βαρονίες που είναι οι: της Καλαμάτας, της Άκοβας, της Καρύταινας, της Πάτρας, Της Βοστίτζας, των Καλαβρύτων, της Χαλανδρίτσας, της Βελίγοστης (που ήταν πόλη σ’ ένα μικρό οροπέδιο και αντικαταστάθηκε από το Λεοντάρι), του Νυκλίου (Μεσαιωνικής πόλης στο κέντρο του λεκανοπεδίου της Αρκαδίας), της Γρίτσαινας, του Γερακιού, του Πασσαρά.
Σχετικά με την Αζανία, στα σχόλια των «Αρκαδικών» του Παυσανία (Πάπυρος 1955 – Μετάφραση Α. Παπαθεοδώρου) αναφέρεται το εξής: «Αζανία ελέγετο το Β.Δ. τμήμα της Αρκαδίας και περιελάμβανεν ολόκληρον σχεδόν την σημερινήν επαρχίαν Καλαβρύτων με πόλεις Νώνακριν, Κύναιθα (Η Κύναιθα ήτο η βορειότερη πόλις της Αρκαδικής Αζανιάδος, άγνωστος η ακριβής θέσις της, την τοποθετούν παρά την Βυσοκάν εις θέσιν Σάλμαινα, ή παρά τα Καλάβρυτα, ή παρά την Κερπανιτήν(;), ή παρά την Κέρτεζην όπου εις την θέσιν Παναγία υπάρχουν ερείπια κυκλωπείων τειχών), Λουσούς (Ευρίσκετο εις τον κάμπον των Σουδενών, ΒΔ. Του χωρίου Λουσικό (Χαμάκου)), Κλείτορα (Κλείτωρ: ήτο εις την περιοχήν του χωρ. Καρνέσι των Καλαβρύτων εις τας θέσεις Κάμπος και Κόντρα. Σήμερον λέγεται Παλιόπολη και Ζαγορίτσα, τα ερείπιά της φαίνονται εις την πεδιάδα, εις την συμβολήν του ποταμού Κλείτορος , με τον χείμαρον του Καρνεσιού), Πάον, Ψωφίδα, Θαλιάδας και Θέλπουσαν. Οι κατοικούντες εκεί Αρκάδες ήσαν Παράσιοι, Αζάνες και Τραπεζούντιοι. Και σήμερον ακόμη οι άλλοτε δήμοι Κλειτορίας και Λευκασίας (Μαζέϊκα – Φίλια) λέγονταν Κατσάνες (κατά παραφθορά του Αζάνες).
(Πηγή: Τζώρτζη Αθανασίου: Γκέρμπεσι, διαδρομή στους αιώνες, Αθήνα 2003).
Γκέρμπεσι ( Προφήτης Ηλίας ) Αχαΐας 